این مقاله، کتاب ساختار داستانی حکایت های عرفانی را از دیدگاه رهیافت روایت شناختی بررسی و نقد می کند. ابتدا به سنت تبدیل رساله های دانشگاهی به کتاب اشاره می شود که در سالیان گذشته رشد فزاینده و البته پذیرفتنی داشته است. سپس، از سازگان کتاب که در نه فصل تنظیم شده، ذکر به میان می آید و آنگاه، هر فصل و به ویژه مباحث مربوط به دستور زبان روایت، به تفصیل مرور و بررسی می شود. از آن جمله است مباحث مربوط...

تحلیل و بررسی کانون روایت و شگردهای روایی در آثار داستانی، استعدادها و قابلیت هایی را باز می نمایاند که به کشف ساختـار منسجم و دقیقی از روایت اثر منتهی می شود؛ از این رو تشخیص گوناگونی کـانون های دیـد، شکل های مختلف ارتباط راوی با کانون ساز و زاویه دید از اهمیت فراوانی برخوردار است. یکی از انواع تکنیک های روایی که می توان بر اساس آن توانمندی های داستان پرداز را در شکل دهی به ساختار و نظام روایی...

منظومة «آرش کمانگیر»، سرودۀ سیاوش کسرایی، از نمونه های خوب اشعار روایی معاصر است که می تواند از دیدگاه نظریه­های روایت شناسی تحلیل و تفسیر شود. در این مقاله براساس نظریه های تولان، ژنت، گرماس و... علاوه بر مواردی چون طرح و پیرنگ، زمان، شخصیت پردازی، کانون سازی و... به بازنمایی پیوند روایت­پردازی کسرایی با ماهیت اسطوره ای این داستان نیز پرداخته ایم. بر این اساس تحلیل­های این پژوهش در حوزۀ روایت ...

تاریخ‌نگاری یکی از سازوکارهای معنابخشی به هویت‌های فرهنگی معاصر، از طریق حافظه جمعی، روایت، فانتزی (خیالپردازی) و اسطوره است. یکی از حوزه‌هایی که به بازاندیشی انتقادی تاریخ پرداخته و آن‌ را در رابطه با قدرت و نظام‌های سلطه مجدداً صورت‌بندی کرده، نظریه پسااستعماری است. این نوشتار تلاشی برای بازخوانی تاریخ کردستان، جنبه‌های روایی و صورت‌بندی‌های گفتمانی آن، از این منظر انتقادی است. در این جس...

محمدعلی علومی، یکی از نویسندگان معاصر ایران است که دو کتاب «پریباد» و «سوگ مغان» از آثار داستانی او محسوب می شوند. رمان پریباد، برنده جایزه بیستمین کتاب فصل شده است و رمان سوگ مغان نیز از رمان های پر مخاطب او به شمار می رود. این پژوهش، به بررسی ساختاری این دو رمان، با تکیه بر نظریه روایت شناسی ژرار ژنت می پردازد. ابتدا به بیان کلیّات پژوهش پرداخته شده است، سپس پیشینه رمان وسبک های ادبی در جهان ...

هدف مقاله حاضر بازنمایی هویت دینی در رمان سیاسی اجتماعی «داستان یک شهر» اثر احمد محموداست و مسئله اصلی این مقاله رابطه هنر (رمان) با واقعیت اجتماعی بیرونی به نام هویت دینی است البته با تأکید بر دو رویکرد: 1. نظریه تولید حقیقت؛ 2. نظریه بازنمایی نظریه‌پردازان کلاسیک. بر اساس عناصر داستانی مانند روایت، شخصیت‌سازی، صحنه‌پردازی و دیالوگ که به روش تحلیل گفتمان انجام‌گرفته است، هویت دینی در رمان «داس...

احمد محمود یکی از نویسندگان موفق در ادبیات داستانی ایران است که به زعم بسیاری از منتقدان، سبک داستان-نویسی او رئالیسم اجتماعی است. البته با دقت در آثار داستانی احمد محمود می توان به صحت این موضوع پی برد. رمان «مدار صفر درجه» یکی از مهم ترین و حجیم ترین رمان های احمد محمود است. محمود در این رمان به روایت وقایع پیش از وقوع انقلاب اسلامی ایران پرداخته است و به همین دلیل، از بّعد جامعه شناسی دارای ا...

این پژوهش با عنوان تحلیل گفتمان روایی داستان و فیلم شازده احتجاب هوشنگ گلشیری، دارای فصول زیر است؛ در فصل نخست، کلیات پژوهش ،بیان مسئله ی پژوهش ، اهمیت و اهداف آن و فرضیات و سوالات پژوهش و چارچوب نظری پژوهش و روش ها عنوان می شود که در ذیل این مبحث قلمرو پیکره مطالعاتی پژوهش به همراه توضیحاتی درباره ی داستان شازده احتجاب و سپس فیلم شازده احتجاب به کارگردانی بهمن فرمان آرا مورد بررسی قرار می گیر...

امیرارسلان نامدار، از داستان‌های کهن ادبیات شفاهی فارسی است. آن را حدفاصل قصه‌پردازی سنتی و رمان‌نویسی در ایران دانسته‌اند. قصه‌های عامیانه، همواره موردتوجه ساختارگرایان و روایت‌شناسان قرار گرفته‌اند. در این میان، تودوروف در بررسی روایت‌های اسطوره‌ای، به‌ویژه قصه‌ها، موفقیت چشم‌گیری یافته‌است. در این مقاله، به تحلیل و بررسی اولین داستان از کتاب امیرارسلان نامدار با عنوان "خواجه نعمان و سود سرشا...

این مقاله به معرفیِ مواد اولیه و اصول حاکم بر «طرح خام» داستان پرداخته است. منظور از «طرح خام داستان»، استنباطی است که خواننده از زنجیره رویدادهای رواییِ نسبتاً کوچک در ذهن خود می¬پروراند. اصول موضعیِ حاکم بر این زنجیره های کوتاه، به خواننده کمک می کند تا بخش های مختلف داستان را «وضعیت»2، «رویداد»3 یا «کنش»4 بداند و همچنین رفتار شخصیت های داستانی را در توالی های هر چه بزرگ تر به یکدیگر پیوند دهد و ...