نقد مقایسه یی یکی از شیوه های پرکاربرد در نقد ادبی است و به یاری آن میزان دانایی و هنرمندی دو سوی سنجش برای تعیین جایگاه آنان در حوزه ی مورد بررسی آشکار می شود. شاید بتوان گفت که همین سنجش هاست که ضرورت توجه به مسأله ی سرقات ادبی و نظریه ی ادبی بینامتنیت را ایجاب می کند. در این مقاله یکی از حکایت های دفترمثنوی با عنوان مأخذش در اسرار التوحید، مقایسه شده است.   نگاهی کوتاه و کلّی به حکایت و شیوه ...

چکیده جواهری بزرگترین شاعرمعاصر کلاسیک عرب، قرآن کریم را نخستین منبع، سرچشمه و اساس اصلی عمارت ادبی اشعارش بر می شمارد که در شکل گیری شخصیت ادبی وی تاثیر بسزایی نهاده است. بر این اساس شاهد بینامتنی وسیع قرآنی در اشعار شاعر هستیم. قرآن کریم درشعر جواهری منحصر به مرحله ای معین از حیات شعری وی نیست، بلکه تأثیر قرآن در کل دیوان های شعری وی مشهود است. تاحدی که کمترپیش می آید که قصیده ای از قصاید طو...

یکی از موضوعاتی که امروزه در عرصه ی بررسی و تحلیل متون ادبی بشر مطرح است بحث بینامتنی می باشد، یعنی این که هر متنی از متون ادبی وامدار میراث ادبی و فرهنگی عصرهای پیشین است و به دیگر عبارت متون حاضر به اشکال مختلف از متون غایب تأثیر می پذیرد. اشعار مظفرنواب شاعر شیعی و انقلابی معاصر عراق، نیز از این قاعده مستثنی نیست. مظفر نواب در بغداد به دنیا آمد، وی یکی از مهمترین شعرای شیعی و متعهد عرب است ...

نظریه بینامتنیت رویکردی است که روابط بین متون و چگونگی ارتباط بین آن‌ها را بررسی می‌کند. در این رویکرد دلالت‌های گوناگون متون در فضای متون دیگر آشکار می‌شود. کاربست این نظریه در مطالعات دینی در تبیین پیوند عمیق قرآن و عترت است. در این پژوهش دعای چهل و چهارم صحیفه سجادیه با موضوع آغاز ماه رمضان در دو سطح لایه‌های ظاهری و باطنی متن بررسی و تبیین می‌شود. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی به دنبال کش...

ارتباط متن شریف نهج البلاغه با قرآن از وجوه مختلف قابل بررسی است. یکی از این ابعاد تحلیل مناسبات بینامتنی و زمینه­های شکل­گیری و تأثیر قرآن در شکل­گیری آن است. مناسبات بینامتنی وجوه مختلفی را شامل می‌شود. نوشتار حاضر با هدف نشان‌دادن این ارتباط بین قرآن و نهج البلاغه، مناسبات بینامتنی را در عناصر تصویرساز مورد بررسی قرار داده است. بدین منظور با روش توصیفی- تحلیلی وجوه اشتراک را شناسایی و تحلیل ...

یکی از زمینه های نقد میان رشته ای استفاده از رویکرد تلفیقی جامعه شناختی- روان شناختی در واکاوی متون ادبی بویژه نمایش موقعیت روانی انسان داغ خورده و هراسان در جامعه استبدادی از خلال آثار داستانی از جمله رمان است. «طناب کشی» نوشته مجید قیصری از جمله رمان های رئالیستی است که ناظر بر وجهی مغفول در ادبیات داستانی دفاع مقدس، به نمایش سویه مخالف جامعه ایرانی در زمان جنگ؛ یعنی اوضاع زندگی یک خانواده دا...

این تحقیق به چگونگی تحلیل و تدریس داستان کوتاه در چهار چوب نظریه نشانه شناسی اجتماعی هلیدی می پردازد ورابطه بین ساختار زبانی ومعنای شکل گرفته داستان کوتاه در بافت اجتماعی را مورد بررسی قرار میدهد. این اثر سعی بر آن دارد تا کاربرد کلیدی بافت آفرینی در ژانر داستانی را مورد بررسی قرار دهد. در شکل گیری یک داستان پنج بافت مختلف وجود دارد که در درک مفهوم آن نقش بسزائی ایفا میکند. بر اساس نظریه ارائ...

دعای مکارم اخلاق، بیستمین دعای کتاب صحیفة سجّادیّه، یادگار امام سجّاد(ع)، کهن‌ترین و معتبرترین متن دعایی شیعیان است. کاستی‌هایی که در سلسلة اسناد این دعا وجود دارد، پرسش‌هایی را در صحّت انتساب دعای مکارم اخلاق به حضرت سیّدالسّاجدین(ع) پدید آورده است که در پاسخ به شبهات، راه‌های گوناگونی وجود دارد. در این جستار، با تکیه بر روش توصیفی‌ ـ تحلیلی سعی شده تا پس از عرضة دعای مکارم اخلاق به قرآن کریم، انواع...

یکی از شیوه های بررسی و نقد متون ادبی، بررسی ارتباط آن با متونی است که پیش از آن نگاشته شده اند. بر اساس این نظریه که تناص یا بینامتنی نامیده می شود، هیچ متنی مستقل نبوده و برآیندی از تاثیر متون دیگر است که به صورت مستقیم یا غیر مستقیم در ذهن نویسنده اثر نموده و متن وی را دستخوش تحول نموده است. این نظریه در اواخر دهه شصت توسط ژولیا کریستیوا با تاثیر پذیری از آرای میخاییل باختین، ارائه شد.ابو اس...

بینامتنیت به بررسی نحوه ی حضور یک متن در متن دیگر می پردازد و با حذف مفاهیمی چون مولف، تاریخ و جامعه، متن را مستقل ولی وابسته به متون دیگر در نظر می گیرد. با اندک تأمّلی در آثار پیشینیان درمی یابیم که تشابهات بسیاری بین موضوعات نقدی معاصر در غرب و علم نقد قدیم عرب می توان یافت. بینامتنی نیز از این قاعده مستثنی نیست. ارتباط بین متون را می توان با عناوینی دیگر در آثار امثال عبد القاهر جرجانی(471 ق...