این مقاله به بررسی پیشینة فنون و صناعات ادبی و مبتکران آن می پردازد، موضوعی که تا کنون تحقیق جامع و دقیقی دربارة آن نشده است. بررسی پیشینة فنون ادبی به بحث و تحقیق پیرامون صناعات کمک زیادی می کند و باعث درک عمیق دانش پژوهان در راستای درست تشخیص دادن زیبایی های سخن و بهبود بخشیدن کلام ادبی می گردد.در واقع، هدف از بررسی سابقه صناعات ادبی، آشنایی دانش پژوهان با مبدعان و تحول و تطور آن است تا با مر...

کتاب البرهان فی وجوه البیان یکی از مهمترین کتابهای بلاغت در زبان عربی است نویسنده در این کتاب اتوع بیان را به تفصیل بر شمرده وتوضیح داد است از گونهای چون : عبارت، اشتقاق ، تشبیه ، لحن ، رمز، وحی ، استعاره ضرب المثل ، حذف ، التفات ، مبالغه ، قطع وعطف ، تقدیم وتاخیر سخن گفته است وسپس به اقسام شعر وتنثر وکلام شفاهی وجدل واداب مجادله پرداخته است در مقدمه این کتاب بیان کردم که این کتاب به ابن جعفر ت...

این پژوهش درصدد است به بررسی فنون بلاغی در سه اثر منظوم دفاع مقدس (قطار اندیمشک، سمندصاعقه، هزار دامن گل سرخ) بپردازد تا این آثار را از نظر قدرت تخیل شاعر، خلاقیت ذهنی و میزان نوآوری ها و ابداعات بررسی کرده، نشان دهد که این شاعران برای بیان ما فی الضمیر خود و تأثیرگذاری بر مخاطب از چه شگردها و ترفندهای ادبی سود جسته و در این بهره گیری تا چه حد موفق بوده اند. بزرگترین مشکل در این پژوهش، نبود منا...

ساختار سنتی بلاغت فارسی محدودیت‌هایی دارد که اصلاح و بازنگری را در آن ضروری می‌نماید. متقدّمان معمولاً بلاغت را به سه حوزه‌ی معانی، بیان و بدیع تقسیم کرده‌اند و هریک از آن‌ها را به بخش‌هایی محدود ساخته و تعاریفی برای آن‌ها ارائه داده‌اند. متأخرین علمای بلاغت نیز اغلب از آنان پیروی کرده‌اند و همین تقسیم‌بندی و تعاریف را پذیرفته‌اند. کاربرد این تقسیم‌بندی و مصداق‌یابی آن در آثار مختلف ادبی با مشکلا...

نشانه شناسی که اول بار خود را با آراء زبانشناس سوئیسی، «فردینان دو سوسور»، در حوزه مطالعات زبانی مطرح کرد، هدف خود را بررسی چگونگی ارتباط دالّ و مدلول در سطوح مختلف زبانی قرار داد. نشانه شناسی پیش از آن که خود یک علم باشد، روشی خاص در بررسی و ارزیابی متون است. هرچند نشانه شناسی از دل مباحث زبانی سوسور و به ویژه، مساله ی چگونگی ارتباط دال و مدلول سربرآورده است، اما به حوزه های دیگری چون نقد ادبی ...

چکیده متن قرآن، متنی سرشار از پیچیدگی­های زبانی و معنایی و در نهایت فصاحت، بلاغت، زمان­مند و مکان­مند است. دوره معاصر با آغاز روش­های نقد ادبی، زبان­شناسی و معناشناسی، ابزارهای جدید، متفاوت، با کارکردهای نو در اکتشاف گوهرهای دریای بی­کران قرآن را فراروی محققان و مفسران قرار داده است. نظریه بافت یکی از رویکردهایی است که امروزه مورد توجّه بسیاری از زبان­شناسان و به خصوص پژوهشگران حوزه معناشناسی قر...

مجاز مهم­ترین مبحث در علم بیان و به تعبیر بعضی از دانشمندان، بلاغت همه علم بیان است. در منابع بلاغی بخشی از آن - که مجاز مفرد باشد - در علم بیان و بخشی از آن -که مجاز مرکب باشد- در علم معانی مطرح می شود. مجاز مفرد بیشتر وجه معنی­شناسی دارد و جنبه تخیل آن کمتر است اما مجاز مرکب -که در بحث مجاز در کتاب های بلاغت کمتر بدان توجه می شود وجه شاعرانگی و تخیل قوی دارد. در این مقاله بی آنکه به ...

بلاغت در معناى علمى که به زیبایى‏شناسى ادبیات مى‏پردازد ازجمله علوم مهم و تأثیرگذارى است که متأسفانه به ویژه در زبان فارسى چندان مورد توجه و بررسى‏هاى عالمانه قرار نگرفته است. علم بلاغت در طول تاریخ هزارساله ادبیات فارسى از نواقص و آفت‏هاى زیادى آسیب دیده است که از جمله مهم‏ترین‏هاى آن مى‏توان به فقدان نظریه‏پردازى‏هاى علمى، عربى‏زدگى، اختلاف در نامگذارى‏ها، تعاریف کلى و مبهم، پرداختن به موضوعا...