چکیده میرزا علیرضا « دیوان و مثنوی معراج الخیال » رساله ی حاضر تصحیحی از نسخ هی خطی متخلّص به تجلّی شیرازی شاعر قرن یازدهم هجری است. تجلّی پرورش یافت هی مکتب هندی یا اصفهانی است و در علوم عقلی از شاگردان میرزا حسین خوانساری است. وی روزگاری را در هند به سر برده و سپس به ایران بازگشته است. در سال 1072 ه ق شاه عبّاس دوم صفوی محلی از محال اردکان را به رسم سیورغال به او واگذاشت بعد از شاه عبّاس ملاز...

هدف این مقاله تبیین وضعیت پیشینه های کتابشناختی از نظر میزان انطباق  با استاندارها و قواعد مورد تأیید و استفادة کتابخانة ملی ایران است. پژوهش حاضر، پژوهشی کاربردی است که به صورت پیمایش تحلیلی صورت گرفته و پایگاه نسخ خطی خانة کتاب به عنوان جامعة مورد بررسی لحاظ شده است. درک اینکه فهرستنویسان نسخ خطی تا چه میزان خود را ملزم به رعایت قوانین فهرستنویسی می دانند، می تواند در رسیدن به دیدگاه صحیحی از...

رساله غوثیه ، رساله ای است به طریقه خطاب فهوانی و محادثه مثالی حضرت ربانی باغوث اعظم که به زعم عده ای از محققان سخت کوش صبرنوش به محیی الدین بن عربی نسبت داده شده است. اما دراین مقاله، ضمن بررسی و نقد دلایل کسانی که آن را به ابن عربی نسبت می دهند، با بررسی رساله غوثیه و نیز انطباق مفاد معنایی آن با دیگرآثار محی الدین عبدالقادر گیلانی معلوم می شود که این رساله از عبدالقادرگیلانی است و به اعتبار...

بیان جنبه های هنری نسخه های خطی نیازمند تخصص فنی و حرفه ای است. کتاب مکتب هنری شیراز در نسخ خطی ایرانی می تواند به عنوان یک منبع آموزشی تخصصی در این حوزه مورد استفادۀ اساتید، پژوهشگران، فهرست نگاران، و دانشجویان قرار گیرد. در این اثر، نقاشی و تذهیب ایرانی ـــ اسلامی مکتب هنری شیراز از بدو ظهور تا اوج تکامل و کتاب آرایی در ایران در دوره های مغول، تیموری، صفوی، افشاریه، زندیه، و قاجار به طور جداگ...

دست‌نویس‌های بازمانده از سده‌های گذشته مشتمل بر فواید گوناگون ادبی و تاریخی فراوان و برطرف کنندۀ ابهامات بسیاری از متون نظم و نثر فارسی است. از آن رو که تعداد زیادی از نسخه­های خطی هنوز در معرض تصحیح و تحقیق قرار نگرفته، برای دستیابی به آگاهی­های دقیق از احوال و آثار گویندگان و نویسندگان دوره­های مختلف ادبی فارسی، نخستین گام، شناسایی و تصحیح آن نسخ خطی است. از جملۀ نسخه­های خطی تقریباً ناشناخته،...

شناخت نسخه های خطی اصل یکی از عوامل اصلی در جریان گردآوری وتصحیح متون است .از اینرو محققان تلاش گسترده ای در به دست آوردن نسخه های خطی اصل دارند تا بتوانند جریان علمی عصر مولف را بهتر شناخته وشیوه ی تفکر مولف را ازاصل دستنوشته اودریابند.بدین جهت فهرست نویسان با توجه به علایم ونشانه های متعدد ،سعی درشناسایی نسخه های اصل داشته ودارند. درتحقیق حاضر سعی برآن شده تابخشی ازاین نشانه ها که ازفهرست ها...

نسخه حاضر جزء متون روایی تلقی می شود. در مجموع این اثر از آثار اخلاقی-تعلیمی عصر صفویه است که تاکنون ناشناخته مانده است. امید است با احیای این چنین اثر نفیس علاوه بر آشنایی با نگارش زبان فارسی و نثر ادوار گذشته، راه گشای دانش پژوهان و همه کسانی باشد که سخنان پیشینیان را چراغ راه آینده می دانند.

نسخه های قدیمی جزئی از آثار و هویت ملی هر قوم و ملت به شمار می رود. خوشبختانه برخی از این آثار در جمهوری تاجیکستان تا امروز محفوظ مانده اند. یکی از مهم ترین مراکز نسخ خطی تاجیکستان شعبۀ دست خط های شرق کتابخانۀ ملی «ابوالقاسم فردوسی جمهوری تاجیکستان» است که به مدد گروهی از دانشمندان معتبر ازجمله استاد صدرالدین عینی، باباجان غفوراف، عبدالغنی میرزایف و... تأسیس شده است. شایان ذکر است که در سال ۱۹۵...

رباعی که اکثر پژوهندگان آن را قالبی کاملاً ایرانی دانسته اند، یکی از قالب های کوتاه شعری است، با مجالی اندک اما محمل اندیشه های بزرگ؛ به عبارت دیگر ایجاز کلام و در عین حال تراکم تصاویر و معانی، از ویژگی های ذاتی این قالب شعری است. در بیشتر کتب ادبی و تاریخی و نسخه های خطی و جنگ های شعری قدیم نظیر رساله التنبیه ،تاریخ جهانگشای جوینی،کلیله و دمنه ، مرزبان نامه ،سندباد نامه ،چهار مقاله نظامی عروضی،...

 خیال از عناصراساسی شکل گیری یک اثرهنری است. صورت‌های خیالی که هنرمندان برای بیان مقاصد واندیشه‌های خود به کار می‌گیرند عموماً ریشه درباورهای اساطیری وفرهنگی دارد. ازاین رو میان صورت‌های خیالی هنرهای مختلف، نوعی قرابت وخویشاوندی برقرار است و غالباً هنرهای مختلف در به کارگیری صورت‌های خیالی، تحت تاثیر یکدیگر هستند. ادبیات ونگارگری از دیرباز در خدمت یکدیگر بوده‌اند. در حاشیه‌ی نسخ خطی، برای بیان رو...