سیّد حسین امتیاز علی خان خالص اصفهانی از شاعران اواخر قرن یازدهم و اوایل قرن دوازدهم است که در سال 1122 هـ.ق. در هندوستان وفات یافت. خالص مانند بسیاری از شاعران ایرانی برای دریافت صله راهی هندوستان شد. سبک شعر او هندی است اما زبان او از قرن دوازدهم کهنه­تر است. او نزدیک به دو هزار بیت شعر در قالب‌های غزل، غزل ناتمام، غزل مثنوی، قطعه، رباعی، مفرد و جز آن دارد. هنر و مهارت خالص بیشتر در سرودن غزل ...

کتاب تاریخ نسخه پردازی و تصحیح انتقادی نسخه های خطی، تألیف نجیب مایل هروی، که شرکت انتشارات سورۀ مهر آن را منتشر کرده است از تازه ترین پژوهش ها در حوزۀ نُسخ خطی و تصحیح متون کهن است که در دو بخش اصلی به نگارش درآمده است. در این مقاله سعی می شود ضمن مطابقت این کتاب که بازچاپی است از اثری که پیش تر به طبع رسیده بود با نسخۀ پیشین، به شکلی اجمالی به معرفی آن پرداخته شود

سید جلال الدین عضد یزدی، از شاعران قرن 8 هـ است که در شهر یزد متولد شد. درباره دوران کودکی و جوانی وی داستانهایی روایت کرده اند که به ظاهر ساختگی و مجعول است. در دوران جوانی به دربار آل اینجو در شهر شیراز رفت. پدرش کمال الدین / شمس الدین عضد یزدی از دولتمردان و شاعران زمان ابوسعید بهادر بوده که متاسفانه زندگی وی با عضدهای دیگر زمان خود خلط شده بود. با پیدا شدن نسخه نویافته دیوان اشعار وی از کتا...

چهل پنجاه سالی از دو چاپ دیوان انوری، یکی با ویرایش سعید نفیسی و دیگری با ویرایش مدرّس رضوی، می‌گذرد. با پیدا شدن دستنویس‌های دیگری که در اختیار آن دو استاد فقید نبوده، پاره‌ای از کاستی‌ها و سهوهای دو ویرایش یاد شده آشکار شده است و بنابراین لازم می‌نماید که بر اساس نسخ معتبر تازه‌یاب، تصحیح مجددی از دیوان انوری صورت گیرد و ابیات مبهم و مشکل آن که تا کنون شرح نشده یا به نادرست شرح شده، توضیح داده...

ادبیات هر چند نتیجه زبان است اما از شرایط حاکم بر اجتماع نیز رنگ می پذیرد. آثار ادبی بیان کننده شرایط محیطی هستند که در آن خلق شده اند. با مطالعه و بررسی این گونه آثار می توان به فضای حاکم بر زمان و مکان خلق اثر پی برد.معشوق در غزل فارسی مقامی والا دارد. اما شاعر در توصیف معشوق همانند دیگر تصاویر از توصیف های رایج در زبان بهره می برد و همین نوع توصیف باعث می شود که در دیوان هیچ شاعری نتوان به ت...

این مقاله، با تحقیق و تفخص در مثنوی معنوی، دیوان شمس، خمسهء نظامی، دیوان خاقانی-، بوستان سعدی و تمامی آثار منظوم عطار فراهم آمده است, بدین ترتیب که ابتدا، ابیاتی راکه به نحوی با طب ارتباط داشته استخراج کرده، سپس با مراجعه به کتب معتبر طب قدیم، اطلاعات مربوط به هر بیت را جمع آوری نمود ه ا یم. ذکر این نکته لازم است که در برخی ابیات، خواص طبی یک ماده و یاگیاهی دارویی موردنظر شاعر بوده است و در برخ...

ایهام (  (equivoqueیکی از شگردها، ترفندها و امکانات زبانی است. این صنعت بدیعی را از انواع هنجار گریزی های معنایی می دانند که در محور همنشینی و مجاورت که مبتنی بر ترکیب است، به وجود می آید و کلام را با «ابهام» (ambiguity= ) که از عناصر زبانی و ادبی است، پیوند می دهد.«ایهام» نوعی شگفت کاری با زبان است زیرا وقتی مخاطب با کمی چالش و دقّت چند معنا - حتی گاه متضاد - را از لفظ و عبارت در می یابد، لذت و...

سخن­شناسان و سخن­سنجان زبان فارسی، غزلهای سعدی شیرازی را همواره از شاهکارهای بی­همانند شعر فارسی به شمار آورده­اند. دیوان غزلیات سعدی تاکنون چندین بار تصحیح و منتشر شده است. یکی از این تصحیحات که در سال 1385 (شانزده سال پس از درگذشت شادروان دکتر یوسفی) منتشر شد، کتابی است با نام غزل­های سعدی، تصحیح و توضیح دکتر غلامحسین یوسفی. این تصحیح که با همکاری دکتر پرویز اتابکی صورت پذیرفته است، با متن غز...

در فهرست منابع و سیره پژوهی، متأسفانه نامی از کتاب «المستقصی» نگاشتۀ نیمۀ دوم قرن ششم از ابوالکرم عبدالسلام محمد بن حسن بن علی الحجی الفردوسی الاَنْدَرَسفانی ، به چشم نمی خورد و با آنکه جدّ و جهد نویسندگان این مقاله در دستیابی به نسخة اصلی یا نسخه بدل های سده های ششم، هفتم و هشتم هجری تا کنون به غایت مطلوب نرسیده است ، نظر  به قدمت این کتاب و جامع حدیث بودن مؤلف آن ، شناخت این اثر لازم به نظر می رسد...

الفت اصفهانی دارای دیوان اشعاری است که شامل انواع ادبی :غزل ،قصیده ،قطعه،ترکیب بند،مسمط و رباعی است.دیوان اشعار وی مشتمل بر 3400بیت است.این دیوان دارای دو نسخه ی خطی است.نسخه ی موجود در کتابخانه و موزه ی ملی ملک،نسخه اصلی بوده که توسط شاعر نوشته شده است.و نسخه ی موجود در کتابخانه ی ملی مجلس شورای اسلامی توسط پسر الفت به مهدیقلی خان مخبرالسلطنه معروف به خان خانان پسر سوم علی قلیخان مخبر الدوله پ...