احراز وثاقت هر متنی اعم از آسمانی و غیر آسمانی، شرط نخست برای اعتبار فهم مخاطب است. این احراز در گرو عناصری متعدد، از جمله حصول اطمینان به بقای متن بدون کاهش و افزایش یا تغییر و تبدیل در اجزای آن است. وثاقت متن قرآن در مقام بقا در آثار مرحوم فیض کاشانی با سه شیوه «ابطال تغییر در متن»، «تدارک تغییر متن» و «تفکیک در اجزای متن» احراز شده است. شیوه نخست با دو اهرم ایجابی در اثبات تحریف ناپذیری قرآن...

بحث پیرامون تحریف یا عدم تحریف قرآن از دیرباز توجه محدثین، اخباریون و مفسران شیعه و سنی را جلب کرده است. هر گروه با استناد به دسته‌ای از روایات در پی اثبات نظریه خود هستند البته قائلین به تحریف نیز سخنی از تحریف به زیاده نیاوردند و تنها از وقوع برخی نقیصه‌ها سخن گفته‌اند. در این مقاله بر آن‌ایم که ابتدا پیشینه‌ای از تحریف را ذکر کنیم و بعد به تاریخ احتمال تحریف قرآن که به سه بخش دوران خلیفه اول...

در طول تاریخ همواره به ساحت قرآن کریم و آیات ارزشمندش شبهاتی وارد شده است. رویکرد این نوشتار بر شبهاتی است که به ذات قرآن وارد شده و به شبهات درون قرآنی نظری نداشته است؛ بنابرین با توجه به ارتباط وثیق قرآن و حدیث، سعی بر این شده که با رویکرد روایی به شبهات پاسخ داده شود. این شبهات در سه محور تحریف قرآن، عدم جاودانگی و مخلوق یا قدیم بودن قرآن عرضه گردیده و هر کدام در فصلی مجزا پس از بازیابی متون...

سید محمد حسین فضل‌الله یکی از مفسران مبارز و علمای برجسته شیعه در لبنان می‌باشد. آنچه کاوش دیدگاه‌های ایشان را براى ما ضروری مى‌سازد، داده‌هاى تفسیری فراوانی است که در تفسیر «من وحی القرآن» وجود دارد. در این نوشته سعی شده که نگاه وی بر مراحل تاریخی انحطاط قوم بنی‌اسرائیل در قرآن بیان شود. فضل‌الله با توجه به آیات 74 تا 82 سوره بقره، انحطاط بنی‌اسرائیل را در سه مرحله تحجر، تحریف و نفاق به شیوای...

مقایسه معارف قرآن و عهدین در عصر حاضر یکی از حوزه های مطالعاتی مطرح است و پژوهش حاضر با روش جمع آوری «کتابخانه ای» و با روش تحقیق «توصیفی- تحلیلی» این مقایسه را در حوزه قضا و قدر و سرنوشت انسان بر عهده دارد تا از این رهگذر نقاط افتراق و اشتراک این دو کتاب (قرآن و عهدین) مشخص گردد. قضا یعنی افعال الهی که در عالم نسبت به مخلوقات انجام می شود و قَدَر، حد و اندازه هر چیزی است که همه امور بر طبق آن ...

بررسی و نقد دیدگاه های مفسّران و مورّخان در مورد ویژگی های مصحف علی(ع) است. بر پایه گزارشهای تاریخی، پس از رحلت پیامبر(ص)، حضرت علی(ع) سوگند یاد کرد تا قرآن را جمع نکند، ردا بر دوش نگیرد و به هیچ کاری نپردازد. چون چنین کرد و قرآن را گردآورد آن را بر حاکمان وقت و مردم عرضه کرد امّا آنان نپذیرفتند. اصل جمع آوری قرآن از سوی علی(ع) و تألیف مصحف به دست آن بزرگوار حقیقتی روشن و پذیرفته است. امّا جزئیات ا...

نویسنده پس از طرح مسئله تحریف، دلایل فیض بر عدم تحریف لفظى قرآن را مطرح و مورد ارزیابى قرار مى‏دهد. سپس دیدگاه فیض را راجع به روایات تحریف توضیح داده و بر این باور است که این روایات از نظر فیض ناظر به تحریف معنوى و تفسیر آیات است نه تحریف لفظى. آنگاه به نقد فیض بر دیدگاه کسانى که معتقد به تحریف‏اند، پرداخته و دلایل آنان را از نظر فیض ناتمام مى‏داند.