ناصر خسرو از شاعرانی است که همانند اگزیستانسیالیست ها وجود انسان را امکان می داند. وی معتقد است که انسان در وحله ی اول نه خیر است نه شرّ؛ بلکه انسان با اختیار و انتخاب خویش است که می تواند به جنبه ی وجودی خویش برسد. او معتقد است که انسان آزاد آفریده شده است و ماهیت وی از قبل مشخص نیست و آنچه ماهیت او را می سازد، متأثر از انتخاب یکی از دو جنبه ی خیر یا شرّ است. بر این اساس او انسان را مسوول اعمال ...

روش گفتمان انتقادی از جمله رهیافت هایی است که پس از انقلاب پساساخت گرایی، به حوزه های نقد معاصر راه یافته است. این شیوه در پی بررسی ساز و کارهای قدرتی است که نه تنها بر ارتباط اجتماعی بلکه بر شیوه ی اندیشیدن نیز تأثیر می گذارد. نگارنده در این مقاله کوشیده است با بررسی سفرنامه ی ناصرخسرو نشان دهد که چگونه، علاوه بر نگاه فردی، ایدئولوژی حاکم بر جامعه ی روزگار ناصر خسرو نیز در نگرش او نسبت به جوام...

ناصرخسرو به عنوان شاعری صاحب سبک و غیر قابل تقلید در ادبیات فارسی شناخته شده است. هر شاعری به فراخور حال و هوا و موقعیت خود به گذشته و لحظات پس پیش نهاده توجه دارد. نوستالژی یکی از اصطلاحات روانشناسی است که وارد حیطه­ی ادبیات شده است. نوستالژی یا حسرت­سروده، حسرت­های شاعران و نویسندگان را که با نگاهی به گذشته در آثار آنان نمود یافته است، به مخاطبان عرضه می­کند. این پژوهش ابتدا تعریفی از نوستالژ...

استعاره به عنوان یکی از مهم‌ترین پدیده‌های مطالعاتی رویکرد معنی شناسی شناختی، ابزاری برای بیان مفاهیم و تجارب انتزاعی براساس تجربه‌های عینی و ملموس‌تر بشر به شمار می‌رود. جورج لیکاف و جانسون در سال 1980 در کتاب استعاره هایی که با آن‌ها زندگی می‌کنیم، دیدگاه تازه‌ای را در زمینه‌ی استعاره مطرح ساختند و با ارائه‌ی شواهد تجربی نظراندیشمندان سنت بلاغی را که استعاره را صرفا وسیله‌ای برای زینت گفتار و...

در این مقاله کوشش می‌شود تا با طرح مقایسه‌ای میان خصوصیات و ویژگی‌های امام در حکمت الهی اسماعیلی، آن‌گونه که ناصرخسرو روایت‌گر آن است، و ویژگی‌های شا...

     کاربرد آیات قرآن در ادبیّات فارسی به قدری عمیق و ریشه‌دار است که قرآن را با ادبیّات فارسی عجین کرده است . شاعران پارسی‌گو در سروده‌هایشان درقالب تضمین ، اقتباس، تلمیح و ... در آیات و مضامین قرآنی بهره‌برداری کرده‌اند . ناصرخسرو شاعر حکیم و متکلّم شیعی در قصایدش که عمدتاً در مدح و منقبت خاندان رسول ، اثبات اعتقادات و حقّانیّت فضایل اهل بیت و ردّ اتّهام رفض و بی دینی از چهره‌ی تشیّع است ، بسیار به آی...

ناصرخسرو - قصیده سرای نامدار قرن پنجم - شاعری شیعی مذهب، دوستدار اهل بیت(ع) و معتقد به مبارزه با دشمنان آل رسول(ص) و جهل و ستم و تزویر است. این شاعر برجسته یادآور سیّد حمیری - شاعر شیعی و متعهد قرن دوم- در ادبیات عرب است. از آنجا که این دو شاعر ایرانی و عرب، شعر را نه هدف بلکه وسیله­ای برای بیان اعتقادات خود می­دانند و به سرودن اشعار اعتراضی و اعتقادی شهرت دارند، بر اساس سروده هایشان می­توان سیم...

از زوایای مهم و قابل بررسی در دیوان حکیم ناصرخسرو، وزن عروضی و پیوند آن با محتوا در اشعار این شاعر بزرگ است. با مطالعه در دیوان شعر شاعر، می توان دریافت که او در بحرهای بسیط، جدید، غریب، طویل، متدارک، مشاکل، مدید، کامل، وافر، هیچ شعری نسروده، اما از 11 بحر عروضی هزج، رمل، مضارع، متقارب، منسرح، سریع، خفیف، مجتث، قریب، رجز، مقتضب و در مجموع، 26 وزن عروضی بهره گرفته که خود، نشان از تنوع وزنی در دی...

چکیده : ناصرخسرو در حوزه ی زبان و تخیل شاعری شاخص است. همین که وی شعر را در خدمت مدح قرار نداده، زبان شعری او را از زبان دیگر معاصرانش متمایز کرده است. وی گاه با استفــــــاده از هنجارگریزی واژه هایی مخالف با زبان هنجار ساخته که خاصّ اوست وگاه با افزودن قاعده ای بر قواعد زبان هنجار واژه هایی جدید ساخته است. ترکیبات تازه و بی سابقه در دیوان او فراوان است. در حوزه ی تخیل نیز ناصرخسرو در استفاده ...

ناصرخسرو به عنوان شاعر و روشنفکر و متکلمی اسماعیلی در برهه ای از تاریخ ایران می زیسته که به تدریج موج خرد گرایی که دستاورد آن توجه به علوم و فلسفه ی یونانی بوده رو به افول می نهاده است و ساحت فکری عصر را برای گرایشات عرفان مدار می گشوده است. با وجود این که آثار فلسفی، یونانی به تدریج از جامعه ی فکری ایرانی طرد می شد، آن بخش از میراث فلسفی یونانی که ساختاری عرفانی داشتند و با فرهنگ دینی و عرفا...