مفسر قرآن کریم باید در علوم قرآنی و علوم ادبی چنان مهارت و دانشی داشته باشد که بتواند به امر مهم تفسیر بپردازد و تفسیر بدون تبحر و مهارت در این علوم ممکن نیست. یکی از مهم‌ترین این علوم، علم نحو است که پایه و اساس بسیاری از علوم دیگر قرآنی و ادبی است. علامه طباطبایی(ره) در تفسیر المیزان که آن را به روش تفسیری قرآن به قرآن انجام داده‌، گاهی به‌اجمال ...

تمسک به آیات قرآن بهترین راه دستیابی به الگویی صحیح در تربیت انسان و رسیدن به سعادت دنیـوی و اخروی است، ازجمله آموزه‌های تربیتی بحث از اصول و شرایطی است که در ضمن به‌کارگیری روش‌های تربیت، باید مورد توجه قرار گیرد تا مقدمه‌ای برای رسیدن به اهداف تربیتی باشد؛ چراکه نتیجه‌‌بخشی روش‌های تربیتی مبتنی بر شرایطی است که باید در هر سه عنصر اساسی محتوا، مربی و متربّی در فرآیند تربیت وجود داشته باشد، در غ...

دانشمندان ایرانی در تأسیس بسیاری از علوم اسلامی مثل علوم ادبی، تاریخ، فقه، حدیث، تفسیر، کلام، فلسفه و عرفان که در قرن نخست اسلامی پی‌ریزی شد، نقش قابل توجهی داشتند. خصوصاً در زمینه تفسیر قرآن کریم، از صدر اسلام تاکنون هیچ قرنی نبوده است که اثری از سوی اندیشمندان مسلمان ایرانی عرضه نشده باشد. می‌توان گفت که با ظهور اسلام در ایران، استعداد ایرانیان تحریک شد و روح تازه‌ای در آن دمیده شد و درنتیجه ت...

تحقیق در زمینه آراء مکاتب کلامی و فلسفی و پیوند آن با زمینه های اجتماعی و فرهنگی آنها از علائق پژوهندگان حوزه فلسفه و کلام است، بویژه آن که این تحقیق متوجه مکاتب و فرق کمتر شناخته شده و غیر مشهور باشد. اگرچه در مورد فرقه کلامی کرامیه نوشته ها و گزارش های مفصلی موجود نیست، اما مطالعه احوال و عقاید این فرقه و میزان تأثیر و نفوذ آن در میان مردمان عصر، می تواند حکایت از شرایط فرهنگی آن زمان و عوامل...

آموزش علم و فنّاوری از مهم ترین وظیفه های مکاتب (مدارس) است. در این راستا مؤلفان کتاب های درسی تاجیکستان به متن های آثار بدیعی تکیه کرده و هم زمان از متن های آثار علمی و مطبوعاتی و اسناد رسمی کارگزاری نمونه ها آورده اند. نگارنده در این مقاله کتاب های درسی زبان فارسی تاجیکی را در مقاطع ابتدایی و بالاتر، ازلحاظ مسئله جشن و سنت های ملی، به خصوص نوروز بررسی کرده و دربارۀ اینکه تا چه اندازه این متن ه...

نوشتار پیش روی، با نام «بررسی سبک تفسیری حجه التفاسیر و بلاغ الإکسیر» در سه فصل، سامان یافته و به برشماری و تحلیل مبانی و قواعد و روش ها و گرایش های تفسیری نگارنده آن می پردازد. فهم و تفسیر قرآن بر نهادهایی اساسی استوار است که همان پیش باورها و مبانی مفسر در تفسیر قرآن به شمار می روند. از دیگر سو، دانش تفسیر، دارای قواعد و ضوابطی است که پایه های اساسی فهم قرآن بر آن ها استوار است. روش‏ تفسیری ...

تفسیر به جا مانده از امام سجاد?علیه السلام? که به صورت روایت به ما رسیده است، علاوه بر گونه های تفسیری مانند روش قرآن به قرآن، روش عقلی، تفسیر واژگانی و... مباحثی چون بیان اختلاف قرائت، ترسیم فضای نزول، تأویل و جری وتطبیق را نیز دربردارد. اصحاب مفسّر امام سجاد?علیه السلام?، از روش های قرآن به قرآن، تفسیر واژگانی، تبیین مصداقی، ترسیم فضای نزول، قرائت و روش روایی استفاده کرده اند اما تفسیر بطنی ...

گنوس واژ ه ای است یونانی به معنی دانش و معرفت و گنوستیسیزم به معنی مذهب گنوسی، نا میاست برای برخی مکاتب دینی و آئینی، که نجات انسان را در گرو دستیابی به نوعی معرفتپوشیده و سر ی می دانستند که تنها در اختیار برگزیدگان قرار داشت . این مکاتب از حوالی دو قرنپیش از میلاد تا قرن دوم میلادی در منطقۀ شامات، به ویژه اسکندریه در مصر، فعال بودند وآموزه هایشان به شدت بر الهیات یهودی، مسیحی تأثیر نهاد و توان...

در این نوشتار پس از بیان بررسی ابعاد وجودی انسان به عنوان مبنای تعلیم و تربیت، مبانی، نگرش ها و بینش های مکاتب تربیتی غرب به تفکیک بررسی شده و در بخش دوم عوامل موثر بر تربیت انسان در نگاه هر مکتب نقل و نقد گردیده است، در فصل سوم نظام تربیتی اسلام به طور جداگانه معرفی و در فصل چهارم میزان انطباق عوامل مذکور بر اساس هر مکتب در جداول جداگانه مشخص گردیده است. مهم ترین عواملی که از نگاه قرآن مورد ب...

استاد مطهری در میان گرایش ها و نظریات گوناگون در گستره مکاتب اخلاقی، به پرستش الهی به عنوان بنیاد اساسی مکتب اخلاقی اسلام معتقد است. مبنای دیدگاه فوق از نظر ایشان این است که هر گونه کار اخلاقی عبادت خداست حتی اگر شخص به آن توجه نداشته باشد. پرستش از نظر استاد دارای دو جنبه است باطنی یعنی سیر انسان از خلق به خالق و ظاهری عبارت است از نوع آداب و اعمالی که باید پرستش به آن شکل صورت گیرد. در این مق...