در این مقاله، ضمن معرفی یکی از بحث‌برانگیزترین رهیافت‌های دگراندیشانه‌ در حوزة روش‌شناسی علم اقتصاد، به بررسی جایگاه شناختی و نظری آن در مقام یکی از شالوده‌های بحث‌برانگیز تحلیل روش‌شناختی مدرن می‌پردازیم. ریطوریقای علم اقتصاد، به‌عنوان روش‌شناسی‌ای توصیفی، به تحلیل این نکته می‌پردازد که بازیگران عرصة علم اقتصاد با بهره‌گیری از چه‌روش‌ها، ابزار و دلالت‌هایی، سخن خود را عرضه می‌دارند، از یکدیگر...

شهید صدر (ره) هنگام بحث از هویت اقتصاد اسلامی از این عنوان که اقتصاد اسلامی علم نیست، استفاده می‌کند. این بیان عمدتا به مفهوم نفی هویت علمی اقتصاد اسلامی در دیدگاه ایشان تفسیر شده است. در این مقاله با استفاده از روش تحلیلی، ضمن بازخوانی دیدگاه شهید صدر در مورد هویت علمی اقتصاد اسلامی،  این فرضیه مطرح می‌شود که هرچند ایشان علم اقتصاد اسلامی به مفهوم دیالیکتیکی، اثباتی محض و پیشینی را  نفی می‌کنن...

پیشرفت علم و تکنولوژی باعث پیچیدگی در جهانی شده که امروزه در آن زندگی می کنیم و برای فائق آمدن بر این پیچیدگی‌ها و اتخاذ تصمیمات صحیح از سوی سیاستگذاران نیاز به پیش‌بینی متغیرهای اثرگذار روزافزون شده است. از این رو، از دهه 1970 به بعد روش‌های پیش‌‌بینی در علوم مختلف به ویژه اقتصاد جایگاه مناسبی یافته است. پژوهشگران و سیاستگذاران با پیدایش این روش‌ها در اقتصاد و سایر علوم برخی مواقع با ترکیب این...

نوشتار پیش رو در صدد است تا مقالة کندوکاوی در تعریف علم تاریخ، اثر دکتر ملائی توانی (منتشر شده در شماره 22 فصلنامه تاریخ اسلام) را نقد و بررسی کند. مؤلف در آن­جا سیزده ویژگی برای علم تاریخ بیان کرده و سپس براساس آنها تعریفی از علم تاریخ ارائه داده است. در این نوشته، ابتدا آن  ویژگی­ها به اختصار بیان می­شود و سپس ذیل سه عنوان موضوع تاریخ، علم تاریخ و روش در تاریخ، مطالب مزبور نقد می­گردد. در نتی...

کهن­ترین الگوی تمایز علوم از آنِ ارسطوست (موضوع محور)، که توسط حکمای مسلمان ترویج شد. اما ناکارآمدی آن روز به روز برای عالمان مسلمان، خصوصاً اصولیان و در رتبه بعد متکلمان، منطقیون و ... آشکار شد؛ تا آنجا که محقق خراسانی الگوی غایت­محور و محقق اصفهانی و امام خمینی (ره) الگوی سنخیت­محور را مطرح کردند. اما هر یک از این الگوهای انحصارگرا نقاط ضعفی را داشتند و این سبب شد که الگوهای تلفیقی مطرح شوند و ...

سابقه و هدف: مجلات علمی نمادی از حیات علمی هر حوزه علمی از جمله علوم انسانی هستند. در وضعیت کنونی کشور، توجه به مسائل اقتصادی مخصوصا "اقتصاد مقاومتی" در میان مجلات علوم انسانی به طور مستقیم یا غیر مستقیم بیانگر توجه جامعه علمی به موضوعات مذکور می باشد. لذا پژوهش حاضر با هدف ارزیابی وضعیت انتشار مقالات با موضوع اقتصاد مقاومتی در مجلات علوم انسانی کشور انجام پذیرفت. مواد و روش ها: این مطالعه مقطع...

هدف: تحول در علوم اجتماعی، از جمله بسترهای تحول در ساخت اجتماعی جوامع است. تحقق جامعة اسلامی نیز متوقف بر تحول در علوم اجتماعی و ابتنای ساخت اجتماعی بر علومی اجتماعی برخاسته از مبانی اسلامی است؛ لذا امکان و چگونگی این تحول باید مورد مداقّه‏های علمی قرار گیرد. این مقاله با تمرکز بر حوزۀ مطالعات اقتصادی، دلایلی را برای موجّه بودن تحول در علم اقتصاد مبتنی بر آموزه‌های اسلامی ارائه داده است. روش: این...

خردمایه های سیاست گذاری، واسطه میان مبانی نظری و دلالت های سیاستی هستند که از یک سو ریشه در مفهوم های انتزاعی نظری دارند و از سوی دیگر، دلالت های عملی چندی را در حوزه سیاست گذاری ارائه می دهند. رویکرد اقتصاد متعارف که با عنوان اقتصاد بازار آزاد و یا اقتصاد نئوکلاسیک هم از آن یاد می شود، اگر چه با ادعای اثباتی بودن، خود را از عرصه تجویز کنار می کشد، اما به صورت صریح و ضمنی به خردمایه های سیاستی ...

چکیده سیاست‌‌های اقتصادی برخاسته از علم اقتصاد است به گونه‌ای که می‌توان گفت علم اقتصاد مشخصاً علمی تجویزی است. این واقعیت نه بدان معناست که اقتصاد ذاتاً رشته‌ای غیر علمی است و نه به این معناست که نظریه‌های اقتصادی ذاتاً درباره عقیده شخصی است و ماهیت ایدئولوژیک دارد. بر همین اساس، در ادبیات علم اقتصاد متعارف تأکید بر تفاوت دو مقوله اقتصاد اثباتی و هنجاری است، اما از چگونگی ارتباط این دو مقوله کم...