یکی از مشخصات اصلی شعر نیمایی، در مقایسه با شعر کلاسیک ،تحول در انواع موسیقی کلام به ویژه کاربرد موسیقی میانی و درونی است که در اشعار نیمایوشیج قابل توجه و بررسی است. در این مقاله به شیوة توصیفی، تحلیلی و کمی به بررسی کاربرد انواع موسیقی درونی در اشعار نو و نیمه سنتی نیما پرداخته می‌شود. ابتدا به طور کوتاه به اهمیت موسیقی درونی توجه شده و سپس انواع موسیقی میانی شامل سجع، جناس و اقسام تکرار،تکر...

چکیده: مجیرالدین بیلقانی یکی از فحول شاعران مکتب ارّان و شاگرد خاقانیست. دیوان پنج هزار بیتی وی مشحون از قصاید جزیل، غزلیات لطیف و قطعات، رباعیات و ترکیب بندهایی است که به وضوح و روشنی معانی ممتازند. ملمعات او نیز گذشته از تبحر ، از تسلط او بر زبان و ادب عرب حکایت می کند.گرچه وی از نظر قوت زبان و هنربیان بر بیشتر سخنگویان عصر خود برتری دارد ولی وجود شاعران برجسته ای چون خاقانی و نظامی و توجه ب...

موشحات اندلس، از لحاظ ساختار، پدیده ی نوظهوری بود که نیازهای موسیقی، پیشرفت عقلانی مردم عرب، آمیزش آنها با مردم اسپانیا، زمینه های پیدایش آن را فراهم کردند. موشح سرایی در اواخر قرن سوم هجری آغاز و با وقفه صدساله، دوباره از سر گرفته شد. از این زمان تا اواخر قرن نهم، شاعرانی چند، به طور جدّی، به سرودن این نوع شعر پرداختند؛ در این میان موشح سرایانی چون عباده بن ماء السماء، عباده القزاز، ابن بقی، اع...

هوشنگ ابتهاج به عنوان شاعری متعهد و آگاه به ظرایف موسیقی کلام، کوشیده است شعر خود را با زبانی شیوا و بیانی متناسب با موسیقی عرضه نماید. موسیقی شعر که از مباحث جدید و اساسی شعر فارسی است؛ عبارت است از: نظم خاصی که درمحور افقی وعمودی شعر، توسط هماهنگی میان واژه ها و آرایه های زیباشناختی و بدیعی در بافت شعر شکل گرفته و باعث نظم و انتظام آن میگردد. بنابراین تعریف موسیقی شعر توسط دکترشفیعی کدکنی به...

ایهام و به خصوص ایهام تناسب نقش مهمی در هنری کردن شعر هر شاعری دارد. هدف از نگارش این مقاله نیز بررسی این صنعت بدیعی و کارکردهای آن در اشعار سلمان ساوجی است. ایهام تناسب مهمترین مختصه ی سبکی شعر سلمان است و از آن برای ایجاد ابهام هنری، موسیقی شعر، برجسته سازی معنا، گسترش زبان، تزئین هنری و انسجام بهره برده است. ایهام تناسب به گونه ای در شعر سلمان به کار رفته است که می توان هر دو معنی را مد نظر ...

یکی از شیوه‌های مهم آشنایی زدایی زبان از نظر فرمالیست­ها، نظم و همنشینی واژگان در شعر است که بنیان آن آهنگ و موسیقی واج‌هاست و این عوامل به هر واژه تشخّص می‌بخشد. آثار ادبی در استفاده از عناصر موسیقی از معیارهای خاصی بهره می‌برند و کاربرد این عناصر در آثار منظوم و منثور؛ از ویژگی‌های خاصی برخوردار است. آثار فارسی احمد غزالی نمونه‌ای از شعر منثور است که عنصر موسیقی در آن، در القاء مؤثّر پیام کمک م...

حرکت دوشادوش شعر و موسیقی در بستر هنر ایران امری غیر قابل انکار است اما ، گاه در طول تاریخ ، یکی از این دو عنصر هنری ، بار سنگین تری را بر دوش کشیده است. در این پژوهش که کندو کاوی است در هنر دوگانه رودکی ضمن تحقیق و تطبیق در موارد مشابه، و با استناد به حکایت دوم از مقالت دوم کتاب مجمع النوادر(چهارمقاله) به تحلیل  دیدگاه های نظامی عروضی در باب تاثیرات شاعرانه کلام رودکی پرداخته شده است و در این ...

این پژوهش، که حاصل خوانش تک‏تک ابیات غزل‏های سنایی و خاقانی است، پس از ذکر مقدمه‏ای درباره موسیقی بیرونی شعر و شناخت تسکین، به بیان سابقه آن در میان عروضیان و ارتباط تسکین با موسیقی بیرونی شعر می‏پردازد. سپس، با ارائه نمودارهایی، راه‏های استفاده از این اختیار را، در غزل‏های این دو شاعر، بررسی، مقایسه و تحلیل می‏کند. پس از آن در نمودار دیگری، میزان بهره از تسکین را به تفکیک اوزان مختلف نشان می‏د...

چکیده با عنایت به ارتباط تنگاتنگ موجود در شعر و آواز، برآن شدیم تا بواسطه تحقیق وتفحص در آثار پیشینیان و معاصران و همچنین تامل و تفکر در ماهیت این دو مقوله، نتایجی را استنباط نماییم که این نتایج ما را به شناخت بیشتر تعامل موجود رهنمون می سازند. برای این کار ابتدا به بیان تعاریفی از شعرو آواز و عناصر تشکیل دهنده آنها پرداختیم که در این میان ارائه دو نظریه جدید "عروض هندسی" و "نحوه محاسبه ضرب آ...

آهنگ و موسیقی می تواند در ما حالات عاطفی مختلفی ایجاد کند و از قدیم عنصر موسیقی به صورت وزن، مهم ترین عنصر شعر تلقّی می شد و حتّی گاهی آن را تنها مشخّصه ی تمایز میان نظم و نثر می دانسته اند. مشهورترین نوع موسیقی در شعر فارسی، وزن عروضی و نیمایی است. نیما پدر شعر فارسی، افقی تازه در شعر فارسی گشود. این روستازاده ی اهل یوش، عرصه را برای گفتن شعر عروضی، تنگ دید و برای رهایی از قید وزن و قافیه و تساوی...