سقط جنین امروزه نه فقط به عنوان یک بزه، بلکه در مواردی یک ضرورت (حداقل از دیدگاهمرتکبین سقط) اجتماعی است که منشا آن اقتضائات فرهنگی اجتماعی یا تحولات سیاسی اقتصادی است. اما ضرورت اجتناب ناپذیر آن در حوزهی پزشکی و درمانی است که گاهی ادامهبارداری، جنین یا مادر و یا هر دو را در معرض تهدید جانی قرار م یدهد. در صورت ولوج روح درجنین و تهدید سلامت مادر، فقهای شیعه و سنی بر جواز سقط جنین اتفاق نظر دارن...

نگارنده در این مقاله به طور کلی وراثت را بر دو نوع تقسیم کرده است: (1)وراثت به فرض و (2) وراثت به قرابت. ارث بردن زوجین از یکدیگر بنابر نوع اول از وراثت تعیین می‌گردد. در این مقاله، ابتدا، دربارة میراث زوجات متعدد از زوج و میراث زوجه‌ای که تنها وارث زوج است به سه قول استناد می‌شود. در ادامه، متعلقات ارث زوجه که در سه موضوع می‌گنجد مورد ارزیابی قرار می‌گیرد: این سه موضوع عبارتند از...

آنچه در اندیشۀ مرتکب رفتار مجرمانه پیرامون اوضاع و احوال مشتمل بر دفاع مشروع می گذرد، همواره با واقعیت امر سازگار نیست. این ناسازگاری در دو فرض گوناگون قابل تصور است؛ از سویی اشتباه مرتکب نسبت به شرایط دفاع مشروع و از سوی دیگر، ناآگاهی وی از وجود آنها. برای دانستن حکم این فرض های دوگانه در نظام های حقوقی گوناگون، باید به جست وجوی دیدگاهی رفت که در هر نظام حقوقی، مبنای نگرش نسبت به ساختار دفاع م...

 دربارۀ سهم ارث زوجه درصورتی‌که تنها وارث زوج باشد، در میان فقها سه نظریه و در مورد سهم ارث زوج درصورتی‌که تنها وارث زوجه باشد، دو نظریه وجود دارد. منشأ اختلاف‌نظر میان فقها در این زمینه اختلاف روایات و احادیث است. بنابراین، بررسی روایات مورد استناد جهت تبیین صحت‌وسقم هر یک از نظریات اجتناب‌ناپذیر است. در این پژوهش نخست نظریات فقها ارائه می‎شود. سپس روایات مورد استناد با روش توصیفی‎ـ‎‎تحلیلی بر...

دامنه و حدود توسل به زور در روابط بین‌المللی، حتی در هزاره سوم میلادی، موضوع بحث‌های گسترده‌ای بوده است. علی‌الاصول توسل به دفاع مشروع به موجب حقوق بین‌الملل معاصر پذیرفته شده است. با وجود این، طی دهه‌های اخیر، آموزه‌هایی در‌خصوص مفهوم و دامنه این حق مطرح شده‌اند. برخی حقوقدانان و کشورها، گرایش خود را به تفسیری موسع از حق دفاع مشروع نشان داده‌اند. رویداد یازدهم سپتامبر 2001، بعد جدیدی را در گف...

در این مقاله به معرفی و تحلیل هم گرایی یا به عبارت دیگر نقاط مشترک دو نهاد دفاع مشروع و پیشگیری وضعی می پردازیم. در این راستا ابتدا مقدمه ای کوتاه در مورد بزه دیده و تحولات علم بزه دیده شناسی، به عنوان مبنای علمی شکل گیری پیشگیری بزه دیده مدار و وضعی که دفاع مشروع یکی از مصادیق بارز و منحصر به فرد آن است، ارائه خواهد شد. سپس شباهت های موجود بین دو نهاد دفاع مشروع و پیشگیری وضعی را مورد توجه قرا...

دفاع، امری فطری و ذاتی است که در نهاد انسان و حیوانات وجود دارد. دفاع مختص به جان، مال، عرض و ناموس و آزادی تن است و مدافع در مقام دفاع مقید به رعایت شرایطی است که این شرایط در سیستم حقوقی کشور ما در قانون مجازات اسلامی و منابع فقهی تعیین شده است . هرگاه کسی در مقام دفاع از جان، عرض و ناموس و مال و آزادی تن خود یا دیگری مرتکب عملی شود که در شرایط عادی جرم است با رعایت شرایط دفاع قابل تعقیب و مج...

عملیات شهادت طلبانه یک شیوه و ابزار دفاعی است که در زمانهای اخیر، مجاهدین مسلمان علیه دشمنان متجاوز و اشغالگر به کار گرفته‏اند. عده‏ای از فقهای معاصر شیعه و اهل سنت این نوع عملیات را مصداقی از جهاد دفاعی دانسته و آن را جایز و مشروع می‏دانند. عملیات شهادت طلبانه با توجه به اهمیت حفظ نفس زمانی انجام می‏شود که با دیگر ابزار دفاعی متعارف دفع تجاوز ممکن نباشد. اطلاق آیات و روایات جهاد دفاعی و ترجیح ...

نهاد دفاع مشروع از دیرباز وارد قوانین کیفری کشورهای مختلف جهان شده است. اما در فرض دفاع در برابر پلیس، با توجه به این که وظایف و اختیارات آنها در بسیاری از موارد در تعارض با حقوق و آزادی های اشخاص قرار می گیرد اتفاق نظر وجود ندارد و نظریه های گوناگونی ارایه شده است. برخی از حقوقدانان نظریه اطاعت مطلق، بعضی دیگر مقاومت مطلق و عده ای نیز دیدگاه بینابین را اتخاذ نموده اند. مطابق قانون مجازات اسلام...

آنچه در اندیشۀ مرتکب رفتار مجرمانه پیرامون اوضاع و احوال مشتمل بر دفاع مشروع می‌گذرد، همواره با واقعیت امر سازگار نیست. این ناسازگاری در دو فرض گوناگون قابل تصور است؛ از سویی اشتباه مرتکب نسبت به شرایط دفاع مشروع و از سوی دیگر، ناآگاهی وی از وجود آنها. برای دانستن حکم این فرض‌‌های دوگانه در نظام‌های حقوقی گوناگون، باید به جست‌وجوی دیدگاهی رفت که در هر نظام حقوقی، مبنای نگرش نسبت به ساختار دفاع ...