در میان داستان های خمسه­ی نظامی، ماجرای عشق خسرو پرویز، پادشاه ساسانی به شیرین برادر زاده­ی بانوی ارمن، به سبب رنگ ملی و برخورداری اززمینه های افسانه ای و غنایی از زیبایی و اهمیت خاصی برخوردار است. امیرخسرو دهلوی دومین منظومه­ی خمسه­ی خویش را به این داستان اختصاص داده است. او با آنکه سوژه و سیر اصلی داستان را مطابق روایت نظامی سروده است اما تغییراتی نیز در جریان داستان ایجاد کرده است. ضرورت و ا...

در این مقاله قسمتی از منظومه ی خسرو و شیرین نظامی، یعنی مناظره ی خسرو و فرهاد، جهت تحلیل ساختاری انتخاب شده است؛ مناظره میان شخصیت های داستانی، از شگردهایی است که در معرفی شخصیت ها و ایجاد کشش و جذابیت در داستان کارکرد مهمی دارد. در این مقاله از روش تحلیل ساختارگرایانه، استفاده شده است. و نگارنده بدون در نظر گرفتن شیوه ی مکالمه ی خسرو و فرهاد و صحت و سقم گفته های هر یک، بافت ساختاری شعر(شگرد تق...

شعوری کاشی از شاعران قرن یازدهم هجری است. طبق گفتۀ تذکره ها شعوری، دیوانی مشتمل بر شش هزار بیت داشته، اما بر طبق تنها نسخۀ موجود از اشعارش، آثار وی شامل چند قطعه و تعدادی رباعی و دو مثنوی به نام های مونس اخیارو مهر و وفاست. تذکره ها ابتدای کار وی را زمان شاه اسماعیل صفوی (ظاهراً شاه اسماعیل دوم) دانسته اند، اما وی در اشعارش و به ویژه در دو منظومۀ مهر و وفا و مونس اخیار، شاه عباس صفوی (شاه عباس ا...

در ادب پارسی، برای بیان مضامین غنایی و عاشقانه، علاوه برقالب غزل استفاده از مثنوی نیز رواج دارد. در پایان قرن ششم هجری، نظامی گنجوی نظم داستان­های بزمی و غنایی رابه حد اعلای کمال رسانید. با تحلیل ساختاری می­توان به تناسب هنری و ظرافت های کلام نظامی پی برد.تجزیه و تحلیل اجزا و عناصر سازنده­ی متن داستان، زمینه­ی شناخت بیشتر آن را فراهم ­آورده، نقاط قوت و ضعف آن را می­نمایاند. درجستارحاضر به تحلیل...

در این مقاله، داستان خسرو ‌‌و ‌‌شیرین نظامی با استفاده از فرضیه‌‌های مطالعات ‌‌پسااستعماری و نشانه‌‌شناسیِ ‌‌فرهنگی ارزیابی می‌شود. حضور شیرین در جایگاه یک مهاجر زن در سرزمین مدائن و خواستة دوگانة فرهنگ میزبان از او برای همانند‌‌ی با این فرهنگ، رعایت تفاوت با آن از یک‌‌سو، و تعصب و تأکید شیرین برای حفظ و اجرای رمزگان‌‌های فرهنگی سرزمین «خود» از سوی ‌‌دیگر، وضعیت شیرین را دچار چالش‌‌های فراوان کر...

در این مقاله، داستان خسرو و شیرین نظامی با استفاده از فرضیه های مطالعات پسااستعماری و نشانه شناسیِ فرهنگی ارزیابی می شود. حضور شیرین در جایگاه یک مهاجر زن در سرزمین مدائن و خواستة دوگانة فرهنگ میزبان از او برای همانند ی با این فرهنگ، رعایت تفاوت با آن از یک سو، و تعصب و تأکید شیرین برای حفظ و اجرای رمزگان های فرهنگی سرزمین «خود» از سوی دیگر، وضعیت شیرین را دچار چالش های فراوان کرده بود. در این م...

چکیده گفت وگودرآثارادبی(منظوم،منثور)را می توان گونه ای از انواع ادبی به حساب آورد ،که اشکال مختلفی دارد.و"مناظره"برجسته ترین گونه ی آن است که به صورت گفت وگوی یک نفر با نفر دیگر نمود پیدا می کند.گفت وگوی یک نفر باچندنفریا برعکس وگفت وگوی با خویشتن(تجرید)یا حدیث نفس وگونه های دیگر با یاری جستن از عناصر گفت وگویی در خسرو وشیرین نظامی به چشم می آید. دررساله ی حاضرعنصر گفت و گو در خسرو و شیرین از...

منظوم? خسروشیرین دارای 6512 بیت شعر و به طور تقریبی 71632 واژه است که تمام این ابیات به دقّت خوانده شده اند و تمام واژگان مرکب و مشتقِ این منظومه در دو فصلِ سوم و چهارم تحلیل شده اند. این منظومه از 138 قصیده تشکیل شده است. طولانی ترین قصید? این منظومه، 191 بیت دارد. نام این قصیده "عتاب کردن شیرین به شاپور" است. کوتاه ترین اشعار نیز دارای یک بیت هستند که حکایاتی از "کلیله و دمنه" و همچنین " سی لحنِ ...

در این پژوهش سعی بر این است که تصاویرِ متن کلامی (شعر) خسرو و شیرین نظامی در دور? قاجار با روش متن-بافت پژوهی اسطوره کاوی ژیلبرت دوران بررسی شود. در میان انواع نظریه-روشهای اسطوره ای نیز اسطوره کاوی برای مطالع? این موضوع مناسب شناخته شده و مورد استفاده قرار می گیرد. زیرا اسطوره کاوی امکان مطالعه همزمان متن و بافت را فراهم می آورد. چنانکه ملاحظه خواهد شد اسطوره کاوی می کوشد تا تحولات تاریخی و تاث...