اقتباس دراماتیک از متون کهن فارسی از دغدغه‌های درام-نویسان بوده است. منطق الطیر عطار از جمله منابع ادبی مورد علاقه نمایشنامه‌نویسان ایرانی است. ضعف مشترک چنین اقتباس‌هایی فقدان شخصیت‌پردازی و کنش دراماتیک است. این ضعف به دلیل عدم انطباق متون کهن ایرانی با اسلوب‌های داستان‌گویی غربی است.نظریه ادبی گرماس، نظریه‌پرداز ادبی درباره شخصیت به سبب بررسی کنش براساس سه فعل خواستن، دانستن و توانستن این تو...

بررسی نقش مالکیتِ روایت راوی و چگونگی تصاحب مالکیت و کسب قدرت برای سازمان دهی مجدد جهان داستانی هدف این پایان نامه است.راوی ماهیتاً بخاطر نقش و نوع بیان داستانش یک موجود تک صداست. در واقع راوی سعی می کند، با تکیه بر جهان داستان، طرحی را پی ریزی کند، و براساس آن طرح روایت خود را پیش ببرد. این روایت در حالت عادی در مشارکت و هماهنگی کامل با جهان داستان است، و تغییرات صورت گرفته در روایت مخل جهان داس...

گریماس، معناشناس فرانسوی، کوشیده است الگویی منسجم جهت مطالعه روایت ارائه نماید. بر اساس آنچه از نظر وی و نشانه­معناشناسی نوین دریافت می­شود، شناخت متون ادبی دیگر مبتنی بر تحلیل مکانیکی و شناخت فرستنده و گیرنده نیست. بلکه مهم شناخت سیر تولید متن تا انتقال و دریافت است که شامل عناصر کنشی و شَوِشی و رخدادی می شود.   این مقاله به بررسی شرایط تولید و دریافت معنا در نظام گفتمانی روایی داستان «وما تشاؤو...

پس از ترجمة آثار باختین در ایران و استقبال روزافزون از نظریة منطق مکالمه و چندآوایی او، دیده می‌شود که متون ادبی کلاسیک و معاصر با رویکرد باختینی بررسی می‌شوند. در مواردی، کلی‌گویی و ساده‌انگاری این نظریه در تحلیل روایت، باعث شده است که زوایا و ژرفای نظریة باختین به‌درستی نمایانده نشود و تحلیل روایت در بیش‌تر موارد، به نقدی توصیفی یا برجسته‌کردن موارد صوری فروکاسته شود. در این نوشتار، نگارنده ...

داستان‌‌ها و روایت‌های مثنوی، در بردارنده آرا و اندیشه‌های گوناگونی است که در بیشتر موارد، از سوی راویان داستان‌ها بر مخاطب عرضه می‌شود. ساختار گفتگوها و فرجام روایت، در بیشتر داستان‌هایی، که به بیان دو مفهوم متقابل می‌پردازد، به گونه‌ای است که به روشنی به برتری آوا و اندیشه‌ای خاص، نمی‌انجامد. در این میان، «فقر و غنا» از مفاهیم متقابلی است که مولوی، داستان خلیفه و اعرابی را بر مدار و توضیح تمث...

منطق زندگیِ بشر، پیش از آن که علّی و معلولی باشد، داستانی ـ روایی است. هر داستان، روایتی است از رویدادها که در برهه ای از زمان بازگو می شود یا نمایش داده می شود. داستان نویس، هم? عناصر روایی را در کنار هم و بر روی زنجیره ای از حوادث خیالی یا تاریخی به خدمت داستان در می آورد. با پیوند حوادث خیالی و تاریخی و تکنیک های رواییِ داستان، به ترتیب دو نوع روایتِ داستانی و روایت تاریخی شکل می گیرد. احمد محمو...

زبان صوفیانه یکی از مهم ترین ابزارهای پرداختن به معانی سیر و سلوک و مدارج عرفانی به شمار می رود؛ زبانی که شاعران معاصر عرب از آن به خوبی بهره برده اند. عبدالصبور از جمله شاعرانی است که با میراث عظیم تصوف ایرانی آشنا بوده و به گفتة خودش، آثار عطار و مولانا جزئی از شعرش به شمار می روند. وی در قصیدة «یاداشت های بشرحافی صوفی (مذکرات الصوفی بشر الحافی)» که در آن از قناع (صورتک) استفاده می کند، تحت ت...

حقیقت در فرهنگ¬ها و تمدن های متفاوت دارای تعاریف متعددی است که برخی از آن¬ها با بهره گیری از روایت های اسطوره¬ای ارائه می¬شود. یکی از نمودهای حقیقت در هنر و ادبیات باستانی، خورشید است که چون نماد نور و آتش است، به عنوان تجسمی از خدا و حقیقت دیده¬نشدنی در نظر گرفته شده است. نمونه ای از این روایت ها در باب حقیقت و خورشید در داستان سیمرغ و ایکاروس می¬توان دید، با این حال در فرهنگ ایران تنها با طی ...

این مقاله می کوشد نگاره ایرانی بیرون آوردن یوسف از چاه را بر مفاهیم اصلی واسازی دریدا مورد انطباق قرار دهد. هدف این مقاله بررسی روند تزلزل معنای قطعی و رسیدن به معانی جدید است. از بررسی این نگاره، مفاهیم مهمی سر برمی آورند که در دو موضوع دلالت و روایت دسته بندی می شوند. در موضوع دلالت با بررسی وارونگی تقابل های دوگانه متن هنری، سرگشتگی، آرایه های اثر هنری و در موضوع روایت با بحث مرکزگریزی و بین...