میان منطق‌دانان مسلمان، نزاعی دربارة گسترة مصادیق موضوع در قضایای حقیقیه درگرفته است و آن اینکه آیا موضوع در این دسته از قضایا شامل همة مصادیق موجود و ممکن الوجود است یا مصادیق ممتنع الوجود را نیز در بر می‌گیرد. از ابن‌سینا تا افضل­الدین خونَجی، تصریحاتی به دیدگاه دوم وجود دارد اما منطق‌دانان بعدی، در ابتدا اثیر الدین ابهری به دیدگاه نخست گرایش پیدا کردند. در این مقاله، تلاش می‌کنیم دیدگاه ابن‌س...

در رساله ی حاضر، وظیفه ای که ما بر عهده گرفتیم ارزیابی نسبتی است که تفکر انتقادی با دو منطق سنتی و قدیم برقرار می کند. این ارزیابی ازاین جهت حائز اهمیت است که هم تفکر انتقادی و هم منطق ها به دنبال این هستند که انسان را از رفتن به بیراهه در هنگام اندیشیدن (یا ارزیابی اندیشه ها) حفظ کنند. برای انجام این مهم رساله ی حاضر در سه فصل تنظیم گردیده است: در فصل اول ما اولاً بدنبال ارائه ی تعریفی برای ت...

هدف اصلی این پایان نامه بررسی مجموعه ای از اصول است که نوعی تمامیت برای منطق مرتبه اول پیوسته را نتیجه دهد. مخصوصاً نشان داده می شود که در منطق مرتبه اول پیوسته مجموعه ای از فرمول ها (تماماً) قابل ارضا است اگر (و تنها اگر) سازگار باشد. از این مطلب نتیجه می شود که منطق مرتبه اول پیوسته نوعی تقریب از تمامیت قوی را ارضا می کند، که بنابر آن σι=φ اگر و تنها اگرn-2--σι-φ برای تمام n<ω. این صورت تقریبی ...

این مقاله از زاویه ای تاریخی به بحث پیرامون «نسب اربع» یا رابطه میان مفاهیم کلی می پردازد. منطق دانان بزرگ پیش ـ ابن  سینایی نظیر ارسطو و فارابی و همچنین شیخ الرئیس ابوعلی سینا به موضوع «نسبت های چهارگانه» بین مفاهیم کلی از حیث صدق و انطباق تفطنی نداشته اند. غزالی نخستین فیلسوفی است که این موضوع را در چهار نسبت به حصر عقلی، و بدون ذکر رابطه تباین مطرح می کند. افضل الدین خونجی و سراج الدین ارموی...

هدف: پژوهش حاضر با هدف تعیین نوسانات الگوی چرخه های روزانه و هفتگی منطق ریاضی دانش آموزان انجام شد. روش: روش پژوهش همبستگی بود. جامعه آماری دانش آموزان دختر پایه یازدهم علوم انسانی شهر خدابنده در سال تحصیلی 1396-1397 به تعداد 167 نفر بودند که به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای 36 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند، مدت دو هفته به صورت چرخشی در دو نوبت صبح (8، 30/9 و 11) و بعد از ظهر (13، 30/14 و 15/1...

منطق زمان به عنوان یکی از شاخه های توسعه یافته منطق جدید توسط آرتورپرایور در سال 1957 تاسیس گردید و امروزه کاربردهای متعدد و متنوعی در تبیین فلسفی فیزیکی زمان تحلیل منطقی زبان طبیعی هوش مصنوعی و علوم کامپیوتر پیدا نموده است. از آْنجا که در تبیین ساختار نحوی منطق زمان به شیوه استنتاج طبیعی مطالعه دقیق و کاملی صورت نگرفته است مولف در مقاله حاضر می کوشد با الهام از سبک و اسلوب فیچ در منطق موجهات شی...

منطق معرفت پویا منطق معرفت و عمل است. این تنها یک منطق نیست، بلکه شامل خانواده ای از منطق هاست که قابلیت بررسی جنبه های دینامیک و استاتیک سیستم های فکری عامل ها را دارند. منطق معرفت پویا منطقی است برای استدلال در رابطه با ارتباطات و باورهای صادق. منطق معرفت پویا همانند منطق معرفت، نسبت به منطق صوری کلاسیک منطقی توسعه یافته است. منطق معرفت پویا با افزودن اپراتورهای پویا به منطق معرفت ایچاد می گ...

گزاره نظرورزانه یکی از نوآوری های منطقی هگل است که آن را نخست بار در درآمد کتاب پدیدارشناسی روح مطرح کرد. مفهوم اساسی این گزاره بر اساس نقدی شکل می گیرد که وی به منطق سنتی و نیز به منطق کانتی دارد. در این مقاله می کوشم تا نشان دهم این گزاره در اندیشه هگل چگونه شکل می گیرد چه نسبتی با گزاره های بنیادین در دو منطق پیش گفته دارد و نیز این برداشت خاص از گزاره چه امکاناتی را برای متافیزیک و منطق وی ...

شمس الدین سمرقندی از منطق دانان قرن هفتم، در بحث قیاس شرطی دیدگاهی نو در برابر ابن سینا پیش نهاده است. از نظر ابن سینا، قیاس شرطی دقیقاً مانند قیاس حملی است و در نتیجه، 19 ضرب منتج دارد؛ اما سمرقندی این همانندی را نمی پذیرد و فقط 7 ضرب از قیاس شرطی را معتبر می داند. او در بیان شرایط انتاج فقط شرایط کیفیت را بیان می کند و به شرایط کمیت نمی پردازد و هنگام ارائه مثال نقض برای ضرب های عقیم، تفاوت کم...

ریسک هر‎گونه بحران طبیعی تابع حادثه و آسیب‎پذیری است. بنابراین نقشه‏ی آسیب‎پذیری برای هرگونه نظام مدیریت بحران بایسته است. داده‎ها و اطلاعات منبع در فعالیت‏های اجرایی همراه با انواع عدم ‎قطعیت و عناصر نایقینی هستند. هر نوع ساده‎انگاری روی چنین نقشه‎هایی منجر به تصمیم‎گیری‏های نادرست خواهد شد. بنابراین برای کسب نتایج مناسب باید نقشه‎های آسیب‎پذیری با مؤلفه‎های نایقینی و عدم‎ قطعیت محاسبه شوند. ا...