منشآت ومکاتیب، از جمله منابع مهم و موثق هر دورة تاریخی محسوب می­شوند و در لابه لای فرمان ها و نامه های مندرج در آنها می­توان به نکات مهم سیاسی، اقتصادی و اجتماعی، اقشار و طبقات، مناصب و مشاغل و به طورکلی، ساختار اداری یک حکومت یا دورة مشخص تاریخی پی برد. مجموعة منشآت نصرالله بن عبدالمؤمن منشی سمرقندی نیز یکی از منشآت دورة تیموری است که بین سال­های 814 تا 845 هجری قمری تألیف و تدوین شده است. هدف...

بعد از شکل گیری حکومت اسلامی به دست پیامبر اکرم (ص) در مدینه و گسترش قلمرو آن به سراسر جزیرة العرب و سپس به مناطق مهم تحت سلطه دو امپراتوری روم شرقی و ایران ساسانی، ایجاد و توسعه تشکیلات اداری و مالی منسجم و گسترده ضروری بود. به گواه اطلاعات مندرج در منابع تاریخی، میراث دیوانی ایرانی از طریق دبیران ایرانی بیش از میراث رومی وارد دیوانسالاری اسلامی شد. مسأله اصلی مقاله این است که زمینه ها و عوامل...

در دورة صفویه برخی از وجوه ساختاری و عملکردی مناصب اجرایی کشور دگرگونی‌هایی را از سر گذرانید و در جریان آن شماری از آن مناصب به‌منظور اثربخشی بیش‌تر در مأموریت‌های اداری، سیاسی، اقتصادی، و اجتماعی مربوط توسعه و تکامل یافت. از آن جمله منصب داروغه، که پیدایش آن به دورة قبل از صفویه مربوط بود، در این دوره برخی دگرگونی‌های ساختاری و عملکردی را پذیرا شد و در نتیجة آن نقش و عملکرد اداری و سیاسی آن به...

پادشاهی اشکانی حکم مجموعه ای از ایالات متعدد خراجگذار و نیمه مستقل را داشت، که حول مرکزی جمع شده بودند. درجه تابعیت، شهربان های متعدد و پادشاهی های گوناگون با حکومت مرکزی متفاوت بود، پادشاهی های محلی، تشکیلات اداری و نیروی نظامی مستقل خود را داشتند. همچنین در این دوره، شهرهای یونانی یا پولیس ها نیز خودمختاری و تشکیلات داخلی خود را حفظ کرده بودند. با اینکه برخی از شاهان اشکانی به منظور تحکیم مبا...

زمینه: امروزه متناسب‌سازی ساختار دولت و نظام اداری از بحث‌برانگیزترن مباحث مرتبط با اداره‌ی امور دولتی است. نظام اداری در توسعه هرجامعه‌ای نقش اساسی ایفاء می‌کند، به‌نحوی که بدون داشتن یک نظام اداری متناسب، دستیابی به توسعه ناممکن است. هدف: هدف اصلی این پژوهش شناسایی چالش‌ها و راه‌کارهای متناسب‌سازی ساختار تشکیلات دولت در اجرای برنامه اصلاح نظام اداری بوده است. روش: این پژوهش از نظر نحوة ...

یکی از پایه های مهم شکل گیری و تداوم نظام های سیاسی ایران در دوره های تاریخی، وجود یک نیروی نظامی عمل کننده بود که هر در براندازی مدعیان قدرت، تسخیر قلمرو و تثبیت قدرت، و سرکوبی شورش ها و ناامنی های داخلی مؤثر باشد و هم در درگیری های برون مرزی با قدرت های هم جوار و یا دفاع در برابر تهاجم دشمنان نقش داشته باشد.کارایی و کارآمدی نیروی نظامی با چگونگی سازمان و تشکیلات آن، کمیت نیروها، کیفیت سلاح و ...