مراسم و مناسک عزاداری عاشورا در دوره‌های مختلف تاریخی، علاوه بر صورت‌بندی‌هایی مختلف، پذیرای تغییرات اجتماعی متنوعی نیز بوده است. این تغییرات، تحت تأثیر اوضاع اجتماعی، سیاسی و فرهنگی جامعه شکل گرفته، امکان رشد و بازتولید نظام فکری خاص خود و تأثیر آن بر جامعه را می‌یابند. مسأله اصلی مقاله حاضر آن است که با استفاده از مطالعه اسنادی، ضمن توجه به ضرورت کاربرد رویکردهای جامعه‌‌شناختی در تحلیل پدیده‌...

حجۀ­الاسلام والمسلمین محسن الویری« نهاد دین و دوگانه مناسک ـ مصالح»؛

قاعدة «مَنْ مَرَّ بِمِیقَاتٍ وَجَبَ عَلَیْهِ الإِحْرَام» ویژة حج است و در دیگر عبادات کاربرد چندانی ندارد. براساس احادیث ائمه: هر فردی که ارادة حج کند باید از میقات‌های پنجگانه‌ای که پیامبر خدا(صلی الله علیه و آله) تعیین کرده‌اند مُحرم شود و به انجام مناسک بپردازد. هیچ کس نمی‌تواند بدون احرام از میقات عبور کند جز شخصی که می‌خواهد وارد مکه شود ولی ...

پژوهش حاضر با هدف بررسی ابعاد روان‌شناختی مناسک حج و اثربخشی آن بر سطح سلامت عمومی حجاج با روش شبه تجربی طراحی و اجرا گردید. جامعه‌ی آماری عبارت بود از مجموع 22500 نفر زائران کاروان‌های حج تمتع سال 1385 از استان تهران، 105 نفر شامل 62 مرد و 43 زن از 3 کاروان به عنوان نمونه‌ی در دسترس، انتخاب و پرسش‌نامه‌ی سلامت عمومی (28-GHQ)، یک ماه قبل و چند روز پس از انجام مناسک حج، به عنوان پیش‌آزمون و پس‌آ...

تهیه آزمون جهت گیری مذهبی با تکیه بر اسلام موضوع این پژوهش است به منظور تهیه مواد پرسشنامه اجمالی ادیان جهان و بررسی تفضیلی دین اسلام با روش توصیفی وجهه همت قرار گرفت و یک پرسشنامه 66 سالی تهیه گردید. گروه نمونه به تعداد 378 نفر از دانشجویان دانشگاه تهران، دانشگاه آزاد و طلاب حوزه علمیه قم در گروه سنی 17-25 سال بصورت تصادفی انتخاب گردیدند. نتیجه پژوهش پرسشنامه را به دو مقیاس ‏‎r1‎‏ (عقاید-مناسک...

همة موجودیت و هستی مسلمانان، به هویت اسلامی آنان بستگی دارد. اگرمسلمانان به هویت خود توجه نداشته باشند و از معارف اصیل دین خود فاصله بگیرند، با مرور زمان، به صورت انسان‌هایی فاقد هویت در آمده، بازیچة سیاست‌های ابرقدرت‌ها می‌شوند. لذا دشمنان اسلام همواره سعی و تلاششان در راستای تضعیف و از بین بردن عناصر هویتی مسلمانان بوده است. حج، از عبادات بزرگ و اثرگذار اسلامی است که همه ساله، اجتماع عظ...

اعتقاد و ایمان به خدا و انجام اعمال و مناسک مذهبی توسط افراد، در سلامت روانی و جسمانی و نیز، در شکل­گیری شخصیت و سبک زندگی سالم نقش مهم و مؤثر دارد و به افراد در مقابله با انواع استرس­­ها و فشارهای روانی و محیطی کمک می­کند؛ لذا در این تحقیق رابطه بین میزان مذهبی بودن و پای­بندی به اعمال و مناسک مذهبی با ناامیدی و مؤلفه­های شخصیتی، آزمون شخصیتی نوجوانان آیزنگ در گروهی از نوجوانان که به دلایل مخت...

پژوهش مردم ­نگارانه نگارنده در این مقاله متمرکز بر غذا، خوردن و حس چشایی در مناسک محرم در مناطق مرکزی و جنوب شرقی و غربی شهر تهران است. غذا و خوردن جایگاه مناسکی خاصی در مناسک محرم و به ویژه روزهای نهم و دهم آن دارند، اغلب شرکت­ کنندگان این مناسک بزرگ یا غذا تهیه می کنند یا غذا می­ خورند و ادراک حسی درگیر در خوردن غذا همچون عملی مناسکی است که امر قدسی را از خلال رفتارها و باورهایی از جهان بیرون...