یکی از اصولیترین ‌بن‌مایه‌های عرفانی اعتقاد به اصل و منشأ الهی و ملکوتی روح است که به‌سبب غفلت در عالم پست مادی هبوط کرده و زندانی گشته است و سالک می‌کوشد آن را از پلیدیها پاک سازد و با علم و معرفت رشد دهد، تا آن هنگام که زمان مرگ فرا رسد و بار دیگر نفس به جایگاه اصلی خویش بازگردد، درحالی که به همه امور نهانی آگاه است. ابن سینا در قصیدة عرفانی «عینیه» این مسأله را محور قرار داده و به  تبیین مر...

دوران حد فاصل ترجمۀ هفتادی تا زمان نگارش عهد جدید، به دورۀ بین العهدین موسوماست. این دوره به سبب هم جواری یهودیان با اقوام دیگر، موجد ادبیات بسیار پرباری بودکه گونه های ادبی متنوعی را در خود داشت. از جمله میتوان گونۀ ادبی مکاشفه را نام بردکه به دلایلی همچون تاثیر اندیشه های ایرانی بر یهود، قوت فراوان گرفت. آزارهایی کهیونانیان و رُمیان بر این قوم روا داشتند، فرجام شناسی نوینی را در مکاشفات بین ال...

این پژوهش به بررسی آرا و آثار حکمای نوصدرایی مبتنی بر نصوص دینی در خصوص«ضرورت اسکان اولیۀ آدم(ع) در بهشت» اختصاص دارد. پژوهش از نوع استنادی و شیوۀ آن تحلیل و تبیین محتواست. دیدگاه این حکما چنین بوده که آدمیت باید سیر خود را از مقام برزخ نزولی آغاز و لزوماً با عبور از کثرت عالم ماده، زندگی تکاملی و حرکت صعودی را با اراده و اختیار خود به‌سوی وحدت عالم عقل آغاز کند لذا طبق بیان قرآن، حضرت آدم(ع) سی...

سریان عشق به خدا در لایه های وجودی انسان سخنی است که آیۀ میثاق بر آن گواهی می دهد. این آیه نه از باب تمثیل است و نه از اقرار عقل بر یگانگی خدا خبر می دهد و نه اخباری است از آنچه در عالم ارواح رخ داده است. بلکه بیان حال درونی انسان است که عقربۀ وجودی اش همواره رو به خدا دارد، هرچند زنگارهای طبیعت مانع از این سلوک معنوی و فطری باشند. نوشتار پیش رو، پس از مفهوم شناسی فطرت و میثاق، با بیان آرای هم ...

رمان ملکوت نوشته ی بهرام صادقی، داستان نویس معاصر است. این رمان از نوع رمان های نمادین است. سبکی که بهرام صادقی در این رمان به کار برده است ، آنچنان ذهنی است که آن را از سبک و سیاق داستان های کوتاهش دور می کند و صبغه ای فرا طبیعی به آن می دهد. می شود گفت که: شخصیّت ها در داستان های او، کم کم شالوده ی اجتماعی خود را از دست می دهند و عناصری که در کیفیت شکل دادن آنها نقش داشته اند؛ رو به فساد و از ...

گوتیک نام یک ژانر ادبی است که در دهۀ 1760 تا 1820 به وجود آمد و هنوز هم به اشکال گوناگون دیده می‌شود. اصطلاح "گوتیک"، در اصل، مربوط به معماری است اما رمان گوتیک یک تغییر عمده در ذوق و گرایش‌های روحی عصر را نشان می‌دهد. در داستان‌هاى گوتیک نویسنده ذهن شما را با رمز و راز، دهشت و حیرتِ آمیخته به اضطراب مشغول می‌کند و از فضایى تخیلى و مالیخولیایى برخوردار می‌کند که به لحاظ ساختارى قابلیت آن را دارن...

«شیطان» همواره در قصه‌ها،داستان‌ها،اسطوره‌هاوادیان نماد کامل شر در مقابل خیر است و در آفرینش آثار ادبی گذشته و حال سهم بسزایی داشته است. این نماد در ادبیات داستانی معاصر نیز در چند رمان و داستان معروف تبلور یافته است؛ از جمله شخصیت اصلی داستان بلند ملکوت اثر بهرام صادقی، مبتنی بر این نماد پرداخته شده است. اعمال دکتر حاتم و شخصیت پلید او در این داستان، به‌وضوحویژگی‌های برجسته شیطان را نمودار ساخ...

رمان ملکوت نوشته‌ی بهرام صادقی، داستان نویس معاصر است. این رمان از نوع رمان‌های نمادین است. سبکی که بهرام صادقی در این رمان به کار برده‌ است ، آنچنان ذهنی است که‌ آن را از سبک و سیاق داستان‌های کوتاهش دور می‌کند و صبغه‌ای فرا طبیعی به آن می‌دهد. می‌شود گفت که: شخصیّت‌ها در داستان‌های او، کم کم شالوده‌ی اجتماعی خود را از دست می‌دهند و عناصری که در کیفیت شکل دادن آنها نقش داشته‌اند؛ رو به فساد و ا...

غزالی متأثر از تمایلات عارفانه خود، تنها زبان عارفان را کاشف از معانی حقیقی الفاظ و گزاره‌های وحیانی می‌داند. ما در این پژوهش بر آنیم تا مبانی این دیدگاه را تبیین نماییم: وی براساس مبنای وجودشناختی خود، عالم شهادت را به‌مثابه مثال یا حتی سایه عالم غیب معرفی می‌نماید. در بررسی مبنای معرفت‌شناختی غزالی، ارزیابی وی از ابزارهای معرفتی انسان و قلمرو دلالت آنها حکایت از آن دارد که به‌مدد شهود عرفانی ...

سیر به سمت کمال مستلزم گذر از موانع و حذف و نفی حجاب خودی و رسیدن به بینقشی و تسلیم است. راه سلوک با مطیع ساختن نفس امّاره و توجه نمودن به راهنماییهای نفس لوّامه آغاز می گردد. هر کدام از دو نفس امّاره و لوّامه شامل من های کمالطلب و امیالگرا(ضدکمال) است. در مرحلة دوم آدمی از هر دو نفس امّاره و لوّامه نیز خود را می رهاند زیرا تا در کشاکش این دو نفس کژ می شود و مژ می شود به مقام «اطمینان» نخواهد رسید. ر...