مثنوی حاصل یک عمر تلاش برای درک، شناخت و یافتن معارف والای اسلامی است. احاطه گسترده مولانا جلال الدین محمد بلخی خراسانی به مبانی عرفان و تصوف اصیل اسلامی و تحقق وی به آداب سلوک معنوی که جای جای این کتاب نشان از آن دارد، و علاوه بر این آگاهی از سایر علوم عقلی و نقلی، همه و همه در به وجود آوردن مثنوی نقش داشته اند. مثنوی تنها یک کتاب ادبی یا عرفانی نیست، بلکه کتابی است که قرآن را در قالب شعر، ت...

چکیده : مثنوی یکی از امّهات کتب نظم فارسی می باشد که از گذشته تا حال مورد توجه طیف مخاطبان گوناگون بوده است و پژوهشگران بسیاری پیرامون مسائل مختلفی که در مثنوی وجود دارد از داستان گویی تا مسائل دیگر به آن پرداخته اند. اما تا به حال هیچ کتاب یا پایان نامه ای پیرامون مفهوم مردم گرایی و مردم گریزی نوشته نشده است. از این جهت این پژوهش برای نخستین بار و از دیدگاه علم ارتباطات به تبیین مولفه های مردم...

هدف اصلی عرفان (معرفه الله) است و عارف با تمام وجود سعی بر این دارد که به این حقیقت هستی دست یابد.اما غافل از اینکه در راه موانعی وجود دارد که روح او را به غل و زنجیر می کشد و این موانع نه تنها تعلق خاطر به امیال نفسانی و اموال دنیایی است بلکه غرق شدن در عبادت و فراموش کردن معبود نیز می باشد که شناساندن و معرفی آن در مثنوی مولانا به عنوان کتابی مهم در عرصه عرفان آن چنان که شایسته ی آن هست انجام...

قصه پردازی از سنت های رایج و ریشه دار در ادبیات همه ملل به ویژه در ادبیات فارسی بوده است. در این فن قصه پرداز با دخل و تصرف های شگردی خویش در قصه های کهن روایتی نو به وجود می آورد که عصار? نگرش او و پیشینیان را با خود دارد. بر این اساس در طول زمان روایتهای متعددی شکل می گیرد که هر یک بر پای? دستکاری های قصه پرداز و میزان هنرمندی وی می تواند باریشه ها و نمونه های پیشین مشابه یا متفاوت باشد. مطال...

چکیده : مراد از مدیریت زمان بطور خلاصه "در اختیار گرفتن زمان و کار خویش و اجازه ندادن به اینکه امور و حوادث زمان، ما را هدایت کنند"، می باشد. بر این مبنا در این نوشتار سعی شده است تا اهمیت موضوع مدیریت زمان، تبیین و ارزش و اعتبار وقت از نظر آیات قرآن، کلام اولیای دین، عرفا، ادبا و برخی دانشمندان، توصیف و همچنین آفات و عوامل بازدارنده در این مسیر تبیین وترسیم گردد. سپس از لابلای اشعار مثنوی مو...

        مؤلفه­های پدیدارشناسی هوسرلی   در ­­ شناخت­شناسی مثنوی معنوی     علی‌اکبر سام خانیانی [1]     تاریخ دریافت:27/8/92   تاریخ تصویب:12/12/92     چکیده   مثنوی معنوی جلال­الدین محمد مولوی(604-672ه.ق) دربردارنده شناخت­شناسی ویژ­ه­ای است که شناختن آن در فهم جایگاه اثر و تفکر شاعر اهمیت زیادی دارد. مؤلفه­های این شناخت­شناسی، گاه به­طور شفاف بیان شده است و گاه از متن داستان­ها و عملکرد شعرشناخت...

موضوع این مقاله حضور زنان در حکایت های مثنوی است که از منظر جامعه شناسی ادبیات و در دو بخش بررسی شده است. نخست، بازتاب مسائل اجتماعی ـ فرهنگی در مثنوی و دوم، تأثیر مثنوی و تفکر مولوی در جای گاه زن. در تبیین این مسئله سه عامل تأثیرگذارِ شامل ساختار اجتماعی، سنت ِفرهنگی جامعه، و شخصیت خالق اثر در شکل گیری حکایت های مثنوی بررسی شد تا به دو پرسش پاسخ داده شود: ۱. آیا زن در مثنوی شخصیتی نمادین است یا ...

نمودار کلّی ساختار روایت در قصه های مثنوی تابع پیرنگی ساده و بی پیچش است؛ دریافت فراز و فرود و کشش و ایستایی قصه در مثنوی مستلزم توجه به این نکته است که ابیات روایی و روایت گریز از هم تشخیص داده شود. گذشته از این، فهم روایت توبرتویی (داستان در داستان) در مثنوی، به رهیافت عمیق تری از تشخیص حد و مرز روایت و روایت گریزی منتهی می شود. در این مقاله ضمن توضیح و ترسیم پیرنگ روایت در مثنوی، دو ویژگی تصنّ...

از آفت‌های بزرگ در شرح و تحلیل متون ادب فارسی، به‌­ویژه مثنوی،جلال‌لدین بلخی، استناد بسیار به امثال و اشعار عربی و بی­‌توجهی به فرهنگ و ادب باستانی ایرانیان است. کافی است نگاهی به فهرست اشعار و امثال عربی مربوط به شرحهای مثنوی بیندازیم تا حضور سنگین آنها را دریابیم. در این میان چیزی که مورد غفلت قرار گرفته، اندیشه و فرهنگ ایران باستان است که بدبختانه جایگاه مناسبی در شرح متون ...

ترکیب، همیشه در دستور زبان با چالش‌هایی همراه بوده است. اختلاف نظر در تقسیم بندی ساختمان واژگان و جمله‌ها نیاز به توضیح نیست. هدف از این مقاله، شناخت جمله‌های مرکب و آشنا شدن با ساخت و اقسام جمله‌های مزبور است که از این رهگذر یکی از عناصر انسجام مثنوی به نام روابط معنایی منطقی هویدا می‌شود. کتاب‌های دستورزبان هنگام مطالعۀ ساختمان جمله، در توضیح و تبیین جملۀ مرکب نظرهای متفاوتی ارائه کرده اند. ت...