در این مقاله اخلاق وفاداری به همسران در چهارچوب اسلام مورد بحث قرار می گیرد. بدین منظور ابتداءاً به معناشناسی این واژه در حوزه ی گستره ی مفهومی آن پرداخته می شود، سپس با استناد به کلام الهی در قرآن، میثاق غلیظ بودن عقد ازدواج، و بر محور رضایت الهی زیستن به عنوان شاخصه های ارزشی وفاداری بین همسران تحلیل می شوند. هنگامی که در خانواده اصل رضایت الهی باشد و ازدواج میثاقی محکم در حیطه فرمانروایی او و...

در قرآن کریم برای روز رستاخیز نام های زیادی به کار رفته که مشهورترین آنها «قیامت» است. گاه در منابع لغت همه ی این نام ها به روز قیامت معنا شده است و مترادف بودن آنها را القا می کند. گاه نیز با توجّه به ارتکازات ذهنی، معنای دقیق این نام ها از سوی مخاطبان دریافت نمی شود. در مقاله ی حاضر با تکیه به فرهنگ و لغت عربی و سیاق آیات شریفه و بررسی موضوعی واژه ها، علاوه بر «یوم القیامه» به معناشناسی دوازده...

دل آدمی که حقیقت وجودی اوست، هرگاه با خُلق و خوی ناپسند چون جاه طلبی و ریاست جویی، عُجب، خودبینی، غرور، تکبّر و ریا و... آلوده گردد، صفای خود را از دست داده و از مقصود اصلی خود که مشاهده ی جمال محبوب است باز می ماند. ضروری است که با نور دین و علم و ایمان و با عنایت و فضل و احسان الهی و با شراب عشق و محبّت که در داروخانه ی عارفان و طبیبان الهی محقّق است، علاج و درمان یابد. این مقاله کوششی است به روش ...

گام نخست برای دست­یابی به معارف قرآن کریم، شناخت دقیق معانی واژگان آن است. در سال‏های اخیر با رواج رویکرد معناشناسی در مطالعات قرآنی، شیوه­ای نو در این عرصه پدید آمده است. هدف این شیوه، اکتشاف معنایی است که در لایه­های متن نهفته شده است تا بتوان از طریق ساختار الفاظ قرآن، معنای دقیق و جامع واژه مورد نظر را استخراج نمود. از مشهورترین این روش­ها، روش ایزوتسو است. این مقاله با استفاده از روش ا...

تأکید بر تعالی و تنزیه خدا و محدودیت­های معرفتی و زبانی نوع خاصی از الهیات به نام الهیات سلبی را شکل داده است؛ الهیاتی که در آن حدود و اوصاف امکانی از خدا سلب گشته و زبان سلب، تنها زبانِ درخور ساحت ربوبی است. برخی صاحب­نظران، افلوطین، ابن میمون، قاضی سعید قمی، ملارجب علی تبریزی و ابن عربی را از طرفداران الهیات سلبی معرفی کرده­اند. در این جستار به آرای دو متفکر، یعنی افلوطین و ابن عربی در باب احد...

چکیده: «علم خدا»، یکی از مهم ترین مسائل مطرح در شناخت خدا و در متون دینی است. روش ها و رویکردهای دین شناسان در بررسی متون دینی یکسان نیست و هر گروه با روی آورد ویژه خود، به آن نگریسته، تو بر توی آن را واکاویده اند. متکلمان، فلاسفه، عرفا، مفسران و دیگر دانشمندان مسلمان، هر یک با رهیافت و روش خویش، لایه های گوناگون این بحث را بررسیده اند. هر دسته از آنان در رهگذر این تلاش، گره هایی از این بحث گش...

مراد از معناشناسی مفردات قرآن ،شناخت معانی آنها در دو حوزه تاریخی و توصیفی است. در معناشناسی تاریخی ، با تکیه بر کتب لغت ، تاریخی و شعر ، معلوم می شود که واژه ی مقت بنا بر سنت خاص دوره ی جاهلیت ، بر نوعی نکاح اطلاق می گردیده و کاربرد این واژه در سور مکی و مدنی، گویای رواج این واژه در جاهلییت و جوامع مکی و مدنی بوده است وخویشاوندی ، که مهمترین و قاطع ترین عنصر تصور جاهلی نسبت به وحدت اجتماعی بود...

قرآن¬کریم، نور مبین و سرمایه اصلی هدایت مردم و عهده¬دار صلاح دین ودنیای جامعه بشریت می‎باشد. در عرصه مباحث علوم قرآنی، تحقیقات فراوانی صورت گرفته است.از آن جمله، بحث تناسب و انسجام آیات قرآن است. که از جمله این مباحث، انسجام بین سیاق آیات و خواتیم آن است. دراین پژوهش به ارتباط بین اوصاف و اسماء الهی که در فواصل آیات قرار گرفته اند با مضامین آیات در سوره های آل عمران و نساء پرداخته شده است. که د...

یکی از ویژگی های منحصر به فرد امام در کنار سایر خصوصیّات، مانند نصب الهی، عصمت، وابستگی به علم الهی و ولایت، موضوع هدایت به امر است که در دو جای قرآن به آن اشاره شده است. علاّمه طباطبائی کلمة «امر» را در این آیات، امر تکوینی گرفته است و مراد از آن را تصرّف در نفوس و امر ملکوتی می دانند. لذا سؤال اصلی مقاله این است که این نوع از هدایت چه نقشی در سازندگی جامعه ایفا می کند؟ پژوهش هایی که تا کنون دربا...

از جمله اوصاف قرآن ‌کریم، وصف آن به عربی بودن است، تعبیری که یازده مرتبه در قرآن به­کار رفته ‌است. این موارد استعمال، بیانگر تأکید خداوند بر این صفت است که قابل تأمل و تحقیق است. این پژوهش با استفاده از معناشناسی ساخت‌گرا و روابط همنشینی میان واژگان، قیود معنایی واژۀ «عربی» را از آغاز تا انعقاد کلام و تأثیر بر مخاطب، ارائه می‌کند. بنابراین، مهم‌ترین قیود واژۀ «عربی» در قرآن عبارتند از: قیدهای «...