مفهوم «امام» از مهمترین مفاهیم قرآن کریم است که از دیرباز مورد توجه مکاتب مختلف فقهی، کلامی، عرفانی و فلسفی بوده است ؛این پژوهش ، در راستای کشف لایه های معنایی واژه امام در قرآن کریم و با هدف تبیین انسجام و پیوستگی معارف قرآن کریم تدوین شده است وبا استفاده از برخی روش های نوین معناشناختی به تبیین واژه «امام» واستخراج مولفه های معنایی آن در قرآن کریم پرداخته است. با رویکرد هم زمانی دوازده آیه ای...

سابقه و هدف: تحقیق حاضر به مقایسه درک صفات ساده، تفضیلی و عالی در پسران مبتلا به سندرم داون و پسران دارای نارسایی ذهنی غیرسندرم داون درمدارس استثنایی محدوده مرکزی شهر تهران می پردازد. پژوهش های انجام شده نشان می دهند کودکانی که قادر به نگهداری ذهنی هستند درک و فهم بهتری از صفات دارند. از سوی دیگر بررسی مهارت های زبانی کودکان دارای نارسایی ذهنی، حاکی از وجود مهارت های زبانی ضعیف تری در کودکان مب...

پژوهش حاضر به واکاوی عفت کلامی زبان قرآن کریم در حوزة مسائل جنسی پرداخته است. یکی از نمودهای بارز اخلاقی قرآن کریم، رعایت ادب، عفت و متانت گفتاری در کلام، به ویژه در حوزة انحرافات جنسی است و به گونه‌ای با لحنی کنایی، مطالب را بیان کرده که باعث شگفتی هر خواننده‌ای می‌شود. این جستار بر مبنای روش توصیفی- تحلیلی و با استناد به دیدگاه‌های واژه شناسان و مفسران، به تبیین آیات قرآن و تحلیل معناشناختی ک...

تقدّم یا تأخّر تفکّر و تحصیل معنا نسبت به زبان و گفتار و تأثیر هرکدام بر دیگری و کیفیت آن مهم‌ترین وجوه مسأله در رابطۀ زبان و تفکّر است. «تعیین‌کنندگی زبان برای تفکّر»، «تعیین‌کنندگی تفکّر برای زبان»، «استقلال زبان و تفکّر از هم» و «استقلال زبان و تفکّر در آغاز تکوین و وابستگی آنها به هم در تکامل» چهار نظریه مطرح در این باره‌اند. در این میان، معرفت قرآنی حاصل از تحقیق موضوعی و معناشناختی آیات مرتبط، عل...

برخی دو واژه «تَحَسُّس» و «تَجَسُّس» را مترادف دانسته‌ و به یک معنا ترجمه نموده‌اند. واژه «تَحَسُّس» در قرآن کریم به‌صورت امر «یَا بَنِیَّ اذهَبُوا فَتَحَسَّسُوا» (یوسف/87) و کلمه «تَجَسُّس» به‌صورت نهی «وَلَا تجَسَّسُوا» (حجرات/11) به کار رفته است. وجود ترادف در قرآن کریم موضوعی است که بر سر آن اختلاف نظر هست و همین مسئله پژوهش پیرامون این دو واژه را موجه می‌نماید. بررسی معناشناختی این دو کلمه، کارکرد «تَحَسُّس» و «تَجَسُّس» را ترسیم م...

یکی از اسلوب‌های ادبی مختص قرآن در میان نصوص دینی، «ما أَدراک‏» است. توجه به این قدمت، اهمیت بازخوانی معنای این اسلوب بیانی را با توجه به اختلاف مفسران در ساختار ادبی آن، روشن می‌کند. یکی از راه‌های برون‌رفت از اختلافات تفسیری در مورد مفاهیم اسلوب‌های قرآنی، استفاده از دانش معناشناسی تاریخی است. در این مقاله با استفاده از روش‌های زبان‌شناسی تاریخی مانند ریشه‌شناسی و مطالعات زبان‌های سامی، به دنب...

  مهمترین بعد اسماء و صفات الهی جنبه معناشناختی آن است. تفسیر انسان از این جنبه اسماء و صفات، بر نوع ارتباط انسان با خداوند تاثیر عمیقی خواهد داشت، زیرا شناخت خدا و سخن گفتن با او از طریق اسماء و صفات خداوند است. این جهت از اسماء و صفات به این پرسش پاسخ می‌دهد که چگونه می‌توان درباره صفات خداوند سخن گفت و این صفات چه نسبتی با صفات انسان دارند؟ نوشتار پیش رو، به روش تحلیل گزاره‌ای دیدگاه دیونیسی...

چکیده انسان آنگاه که از خداوند سخن می گوید اوصاف دربارهٔ او را بر زبان جاری می کند. از این رو، برای فهم معنای درست گزاره های ناظر به اوصاف الاهی، ناگزیر از تحلیل معناشناختی در این باره هستیم. اسماء و صفات الاهی همگی نشانه ای هستند که خود خداوند آنها را برای خواندن بندگانش به نحو اشتراک لفظی، و نه معنوی، وضع کرده است. در تمامی این اسماء و صفات، هدف، وصف حق تعالی به این صفات نیست، بلکه این است که ...

موضوع تحقیق معناشناسی تاریخی و توصیفی «جنّت» و و دیگر واژگانی است که در این حوزه معناشناختی قرار می گیرند. در معناشناسی تاریخی روشن می شود که «عَدْن» و «فِردَوس» واژگانی دخیل هستند. «عَدْن» در میان اعراب پیش از نزول قرآن به معنای بهشت حضرت آدم و حوّا و فِردَوس علاوه بر این معنا به معنای بهشت موعود نیز کاربرد داشته است و چنین کاربردهایی برگرفته از یهودیان و مسیحیان عصر نزول بوده است. «جَنَّت» واژه ای اصیل اس...