ترجمه قرآنِ آقاى محمد باقر بهبودى با نام »معانى القرآن« مورد نقد و بررسى قرار گرفته است. ناقد، برخلاف نظر مترجم که ترجمه خود را »تفسیر« مى‌داند، معتقد است نه تنها در این اثر، ویژگى‌ها و ضرورتهاى تفسیرى مشهود نیست، بلکه تحمیل آراى شخصى بر قرآن در جاى جاى آن به چشم مى‌خورد. از سوى دیگر، تعابیرى در آن آمده است که احیاگر اندیشه‌هاى ناصواب قرون وسطایى و مسیحى درباره خدا، پیامبران، معاد و دیگر باورها...

دو اصطلاح مناظره و مذاکره، از ریشه‌های نَظَرَ و ذَکَرَ، کاربردهای فراوانی در متون و منابع اسلامی مختلف داشته‌اند. این پژوهش بر آن است تا ضمن شاخص‌بندی کاربردها و معانی این دو اصطلاح، به بررسی شواهد و مصداق‌های تاریخی ویژه‌ای بپردازد که نشان می‌دهد این دو، به ویژه اصطلاح مناظره، در ادوار مختلف سیر تحولی مفهومی داشته‌اند و عدم شناخت از مصداق‌های هر مفهوم موجب خلط معانی آنها با دیگر مواضع معنایی این واژ...

چکیده علوم بلاغی که مجموعه معانی، بیان و بدیع را در بر می گیرد؛ نقش مهمی در بیان کلام دارد. با توجه به قواعد و اصول علم معانی، جمله ها به دو بخش خبری و انشائی تقسیم می شود و غرض اصلی (اولیه) یا غرض های ثانویه را می رساند. با توجه به این که تمام جمله ها در انتقال مفاهیم اهمیت ویژه ای دارند و در مورد آن ها، جای تأمل و بررسی وجود دارد؛ این پژوهش به بخش جمله های خبری و اغراض ثانویه آن پرداخته است...

چکیده نحوعربی، دستورزبان فارسی وعلم معانی مباحثی است که به صورت واحدهای مستقل درسی دررشته زبان و ادبیات فارسی تدریس می شود، درحالی که مطالب مطرح دراین سه حوزه دارای پیوندی عمیق است و نادیده گرفتن این پیوند همواره مشکلاتی را برای درک صحیح این مباحث - بویژه برای دانشجویان- به همراه داشته است. دراین پژوهش کوشش شده است هریک از مباحث مربوط به بخش مرفوعات نحوعربی یعنی فاعل، نایب فاعل، مبتدا و خبر اب...

از میان نظریه هایی که در احیا و بازسازی دانش معانی در فاصلۀ سال های دهه 50-60 میلادی سهم بسزایی ایفا کرده اند، از کاربردشناسی زبانی می توان نام برد. هدف اصلی کاربردشناسی، مطالعه رابطۀ میان صورت های زبانی و کاربران آن هاست. کاربردشناسی زبانی به بررسی پدیده های زبانی از منظر کاربرد واحدهای زبانی می پردازد و هدف آن اساساً درک منظور کاربران زبان است. با در نظر گرفتن مبانی کاربردشناسی و علم معانی می ...

چکیده مثنوی مولوی دارای شیوه های مختلف بیانی است، که ما در ابتدای مقاله بعضی از آن ها را بررسی می کنیم. یکی از اصلی ترین این شیوه ها، تداعی معانی است. در این شیوه بسط سخن به گونه ای است که مؤلف با یادآوری موضوعات جدید به صورت سلسله وار به دنبال آن­ها می­رود. دربارۀ محاسن این شیوه در کتاب­هائی که دربارۀ مثنوی نوشته شده، صحبت شده است، ولی ما در این نوشته می کوشیم نشان دهیم که گاه این شیوه به یکد...

بحث از «علیت»ازمهم ترین مباحثی است که زیربنای بسیاری از دیگر مباحث فلسفه اسلامی را تشکیل می دهد، تا آنجا که انکار آن در حقیقت نفی همة علوم اسلامی است. از سوی دیگر پذیرفتن اصل علیت هم، اختلافات و کشمکش ها را در ابعاد و زوایای این قانون در پی داشته است، امّا به ندرت موجب انکار اصل علیت شده است. یکی از کسانی که در مغرب زمین اصل علیت را به چالش کشیده و در صدد انکار آن برآمده است«دیوید هیوم» است. د...