چکیده: مطالعهٔ حاضر به بررسی ترتیب زمانی موقعیت‏ها در زبان فارسی می‏پردازد که با نام سنتی "تطابق زمان دستوری" شناخته می‏شود. در این راستا با به کارگیری چارچوب نظری دکلرک (۱۹۹۱ الف)، و معنی‏شناسی و کاربردشناسی حاصل از قوانین محاوره گریس (۱۹۷۵)، فرضیهٔ مناسبی برای پاسخ به سوالات تطابق فراهم می‏کنیم و نشان می‏دهیم که موقعیت جملهٔ پیرو در حالت بی‏نشان با زمان دستوری نسبی و در حالت نشاندار با زمان دستو...

شعر آمیزه ای از اندیشه و صور خیال است. اندیشه های شاعر، زبان اوست که در قالب شعر بیان شده است و به ذهن مخاطب متبادر می شود. جهان بینی شاعر و کیفیت تبیین امور، در ساخت جمله های او تأثیر می گذارد. در نتیجه هر کدام از سبک ها و ژانرهای ادبی، الگوهای دستوری مشخصی را برمی گزینند. این الگوهای دستوری در واقع بیان کننده نوع دیدگاه و ذهنیت حاکم بر آن سبک و یا موضوع ادبی هستند. عوامل دستوری که تفاوت های د...

علامه سید محمدحسین فضل الله از فقیهان و شاعران معاصر عرب بود که در کنار تحصیل در علوم دینی به دلیل ذوق سرشار ادبی، در زمینه سرودن شعر نیز دیوان های با ارزشی دارد که تاکنون کمتر به آن ها توجه شده است از جمله دیوان «قصائد للإسلام والـحیاة»، و «فی ظلال الإسلام» و....که هرکدام قصائد زیبایی از علامه فضل الله را در خود جای داده اند. علامه فضل الله در دیوان «قصائد للإسلام والـحیاة» در قصیده ای تحت عنو...

زیارت‌ امام حسین(ع) در روز اربعین یکی از علامات مومن معرفی شده است. در خصوص این مناسبت از امام صادق(ع) زیارت‌نامه‌ی اربعین نقل شده‌است که در آن اوصاف و خصایل امام حسین(ع)، مقام و جایگاه ایشان، وصف دشمنان حضرت و اوصاف اهل بیت(ع) را ذکر کرده‌اند. تحلیل موضوعات زیارت‌نامه‌ی اربعین براساس دانش سبک‌شناسی، در دو لایه‌ی آوایی و نحوی نشان می‌دهد که امام صادق (ع) در سطح آوایی با تکرار کلمات خاص، قرار دا...

یکی از موفقیت‌های هر شاعری در سرودن، توجه وی به شبکۀ ارتباطی عناصر مادی و معنوی موجود در شعرش است که ساختار و نظام یک قالب شعری را تشکیل می‌دهد. ارتباط واژگانی و شیوه چینش آنها، انتخاب وزن مناسب با عنایت به درونمایۀ حاکم بر آن، انواع موسیقی در شعر و نظایر آن این شبکه را می‌سازد. این مقاله به میزان هماهنگی درونمایه و بحور به کار رفته در نوحه‌ها و مرثیه‌های یغمای جندقی -شاعر قرن سیزدهم هجری- پردا...

عنصرزمان، یکی از ارکان مهم شعر معاصر است که در دو بعد درونی و بیرونی قابل بررسی است؛ البته بعد درونی آن در ادبیات و شعر نمود برجسته‌تری یافته، به طوری‌که شاعر آن را محملی برای بیان تجربیات فردی و اجتماعی خود قرار می‌دهد. از جمله‌ شاعرانی که به عنصر زمان توجه داشته و این عنصر به یک از مولفه‌ اساسی در شعر او بدل گشته، أنسی الحاج است؛ وی علی‌رغم اینکه بعنوان طلایه‌دار شعر سپید عربی و از مهم‌ترین ش...

گویش خزلی یکی از گویش‌های کردی جنوبی است که گسترۀ آن بخش‌هایی از استان‌های ایلام، کرمانشاه و همدان می‌باشد. بدیهی است شرایط اقلیمی، فرهنگی و اجتماعی متفاوتی که گویشوران خزلی با آن در ارتباط هستند، باعث می‌شود که در این گویش،‌ لهجه‌های متعددی به وجود آید و این خود باعث تمایز ساختار زبانی این گویش می‌شود؛ بنابراین، بررسی ساختار و نظام صرف فعل در این گویش، جهت شناخت هر چه بهتر و بیشتر آن، ارزشمند ...

در این مقاله ساخت فعلی خاصی در گویش هورامی (پاوه‌ای) مورد بررسی قرار می‌گیرد که در این جستار ساخت استمراری-تأکیدی نامیده می‌شود و از پیوند نحوی افعال مضارع اخباری، ماضی استمراری و ماضی ساده با مصدر سازندة این افعال تشکیل می‌شود. ‎‎‏‏‏بروز برخی تبعات نحوی مترتب بر تشکیل این ساخت‌ها را (نظیر عدم امکان حضور مفعول صریح به صورت گروه اسمی آشکار در ساخت‌های متعدی غیرکنایی و نیز استفاده از نظام واژه ب...

نظریۀ سبک‌شناسی در جستجوی بررسی زیبایی‌های منحصر به فرد چینش کلام در آثار برجسته و هنری است. این نظریه نگرشی است، در باب رابطة مشخصه‌های برجستة سبک و نقش و ارزش آنها در زبان متن با پیوستار معنایی و انتقال محتوای مرتبط با آن مشخص ه‌ها. یکی از این ویژگی‌ها، برجستگی‌های نحوی در زبان است که در قالب چیدمان کلمات در جمله‌ها، طول جمله‌ها و نوع آنها، کیفیت وجه و زمان بیانگر نوع اندیشة گویندة آن متن است...

بی گمان سیف فرغانی یکی از شاعران توانا در قصیده و غزل است. دیوان او شامل 118 قصیده، 582 غزل، 7 قطعه و 23 رباعی است. بسامد وزنهای قصاید در هریک از بحر های عروضی به ترتیب: رمل 32، هزج 20، مضارع 19، مجتث 18، خفیف 14، متقارب 11و منسرح 4 مورد است. سیف در موسیقی بیرونی (عروض)غزلهایش، بسیار از سعدی تأثیر پذیرفته است. بحرهای رَمَل و هَزَج، بیش از نیمی از وزن غزلهای آن دو را در بر می گیرد. سیف همانند سعدی ...