حفر چاهک ها از جمله تکنیک های قدیمی مردم منطقه سیستان در مقابله با خشکسالی و تنوع بخشی به محصولات کشاورزی است. فقدان سفره های آب زیرزمینی (به جز جریانات زیر سطحی و زهاب کشاورزی) و نوسانات آب هیرمند، کشاورزان این منطقه را همواره با مشکلات عدیده ای روبه رو می سازد. اما آنان در خشکسالی های اخیر با حفر چاهک ها و به کارگیری الگوهای کشت امروزی نه تنها مشکلات کم آبی را تا حدودی هر چند ناچیز و به سهم...

در ایران محدودیت منابع آب موجب شده است تا بهره‌برداری از آن در طول تاریخ به صورت نظام‌مند و در چارچوب ضوابط و معیارهای حساب شده انجام گیرد. به سخنی دیگر، نظام بهره‌برداری از آب در ایران یک امر تاریخی، اجتماعی و فرهنگی است.  وجود واحدهای کار زراعی سنتی (بنه) نیز از این واقعیت سرچشمه می‌گیرد که آب، جز در یک یا دو ناحیه، کمیاب‌ترین منبع کشاورزی در ایران است. با این وصف، تاریخ تشکیل و شکل‌گیری نظام...

روند توسعه کشاورزی وروستایی تابعی از عوامل اکولوژی، اقتصادی و اجتماعی درونی و بیرونی در جامعه روستایی است. از آنجا که نمود عینی ساختارهای بخش کشاورزی در هر جامعه روستایی مبتنی بر نظام های بهره برداری آن جامعه شکل می گیرد. لذا تغییرات آن در ساختار کشاورزی نیز تأثیرگذارخواهد بود. امروزه تولید محصولات کشاورزی برای تأمین نیازهای غذایی جمعیت هر کشور و تأمین امنیت غذایی از الزامات توسعه پایدار به ش...

مدیریت آب در مناطق خشک نظیر کویر مرکزی ایران تنها با مدیریت استراتژیک تقاضای آب در پر مصرف‌ترین بخش مصرف کنندگان یعنی (بخش) کشاورزی ممکن خواهد شد. در این مطالعه، از مدل تصمیم گیری هیبریدی فرایند تحلیل سلسله مراتبی و شباهت به گزینه ایده‌آل اصلاح شده (MTAHP) برای رتبه‌بندی راهبردهای مدیریت تقاضای آب کشاورزی مناطق خشک استفاده شد. در ادامه به بررسی دقیق‌تر این راهبرد پرداخته شد. برای این منظور یک م...

با توجه به اهمیت منابع آب به عنوان یک عنصر کلیدی در تمام زیربخش­ های اقتصادی به ویژه کشاورزی و درعین‌حال، محدودیت و کمبود شدید این منابع، حرکت به سوی مدیریت پایدار منابع آب امری اجتناب ­ناپذیر به شمار می ­آید. در این زمینه، بسیاری از صاحب‌ نظران بر این باورند که عوامل ذهنی و روان­شناختی به ویژه نگرش از عوامل اصلی سوق دادن افراد به سوی به‌کارگیری اقدامات مرتبط با مدیریت پایدار منابع آب می­باشند....

با افزایش روزافزون جمعیت و نیاز به مواد غذایی بیشتر و همچنین با توسعه علم و فناوری، رویکرد بشر به نهاده های شیمیایی برای افزایش تولید محصولات کشاورزی گسترش فراوانی پیدا کرده است به گونه ای که امروزه استفاده از انواع کودها و سموم شیمیایی و کاشت ارقام پر محصول گونه های زراعی و باغی موجب افزایش تولیدات کشاورزی شده است؛ اما این افزایش تولید با مشکلات زیست محیطی متعددی مانند آلودگی های منابع آب، خاک...

کمبود آب یکی از مشکلات عمده اکثر کشور­های جهان، به ­ویژه کشور­های دارای جمعیت رو به رشد به­ شمار می­ آید. ایران هم یکی از کشور­هایی است که از این قضیه مستثنی نیست. کشور ایران در ناحیه آب و هوایی گرم و خشک و نیمه­ خشک واقع شده است و متوسط میزان بارندگی سالیانه آن یک سوم متوسط بارندگی سالیانه جهان می­ باشد. کمبود بارندگی و خشک­سالی­ های اخیر سبب کاهش منابع آب قابل دسترس شده است. لذا بایستی مدیریت...

ایران در یکی از خشک ترین مناطق جهان قرار گرفته است و کمبود آب در آن مهم ترین تنگنای توسعه به شمار می آید. با توجه به چالش های پیش روی آب در ایران، نیاز برای مشارکت کشاورزان برای بهبود کارایی و اثربخشی آبیاری، هسته اصلی سیاست آب کشاورزی کشور در فراهم کردن مشوق هایی از جمله رهیافت نوین مدیریت مشارکتی آبیاری است. در این تحقیق اثرات مدیریت مشارکتی آبیاری در شبکه آبیاری و زهکشی دشت لیشتر و خیرآباد ب...

اهمیت مشارکت کشاورزان در مدیریت و طراحی سیستم در زمینه‌های مختلف مورد تأکید قرار گرفته است. انگیزش از جمله عوامل مهم برای جلب مشارکت کشاورزان در برنامه‌های توسعه کشاورزی بوده و نظریه‌های مختلفی مطرح و تحقیقات متنوعی در این راستا به انجام رسیده است. نظریه مک‌میلیون مناسب برای واکاوی مشارکت کشاورزان در نظام مدیریت آبیاری تشخیص داده شد و در این پژوهش بکار گرفته شد. این تحقیق با هدف تبیین عوامل مؤث...

منظور از تضاد­های محلی آب، رفتار ناسازگاری است که ذینفعان منابع آب مشترک از خود بروز می­ دهند. چنانچه این تضادها مدیریت نشوند، پیامدهای ناگواری به دنبال خواهند داشت. از این رو، مدیریت تضاد منابع آب مورد توجه بسیاری از برنامه ­ریزان و سیاست­ گذاران قرار گرفته است. حوزه آبخیز گاوشان یکی از مناطقی است که تضاد آب کشاورزی را تجربه کرده است. بنابراین، در این پژوهش کیفی با استفاده از پارادایم طبیعت ­گ...