مرثیه­ی شهر­ در شعر فارسی و عربی (بررسی تطبیقی از آغاز تا پایان خلافت عبّاسی)                 چکیده: مرثیه­ی شهرها یکی از انواع مرثیه است که شاعر در آن به توصیف شهرهای حادثه دیده و بیان دردها و رنج­های مردم آن شهرها که دستخوش خرابی و ویرانی گشته­اند می­پردازد. این پژوهش مطالعه‌ای با رویکردی تاریخی- تطبیقی به این نوع ادبی در دو ادب فارسی و عربی است و این نکات را تبیین می‌کند که رثای شهرها در ...

نکته مهم این که در فصل سوم پایان نامه چکیده ای از آنچه مولف در شرح و توصیف زندگی شاعران در جلدهای مختلف کتاب ادب الطف بیان می کند، با ذکر شماره و مستند سازی دقیق با مطالعه و تحقیق بررسی و ذکر کرده ایم. و سپس در پایان مطالبی به عنوان نتیجه گیری، بیان شده است که در آن به ویژگی های ارزشی و اهمیت علمی، تاریخی و ادبی موسوعه که از جمله نکات مهمی است، اشاره شده است. در پایان لازم به ذکر است که روش تحق...

ابوالحسن مسگر مشهور به خرّم شیرازی از شاعران اوایل قرن چهاردهم و متوفای 1335ه.ق در بمبئی هند است. از وی دیوان اشعاری با حدود هفت هزار بیت شامل غزلیات، قصاید، مسمط، مستزاد، ترجیع بند و ترکیب بند باقی مانده که تحلیل اشعار او نشان می دهد مضامین شعریش عمدتا دینی است. او دارای روح بلندی بوده که وی را از مدح و ستایش شاهان بر حذر می داشته است. خرم در ذکر پیامبر اسلام(ص) و مناقب ائمّه(ع) بیشترین توجّه را ...

نفثه المصدور اثر شهاب الدین محمد زیدری نسوی از شاهکارهای نثر فنّی، مصنوع و مزیّن فارسی است. محتوای این کتاب که بدون مقدمه آغاز می­شود و به یکباره به انتها می­رسد، به نظر می­رسد غلیان احساسات نویسنده است که در متنی مخیّل با زبانی آهنگین به وقوع پیوسته است. در این مقاله، از دیدگاه نظریه ی نوع ادبی غنایی، محتوای این کتاب مورد بررسی قرار می­گیرد. نویسنده همزمان با یادکرد خاطرات عاطفی خود، بدبختی­ها، د...

ماتمکده بیدل قزوینی از جمله مقتل های مهم (به اعتبار دقت در استنادات و تأثیرگذاری بر روی آثار پس از خود) و کم نظیر (از حیث ادبیّت و بلاغت) تاریخ ادب فارسی است. مولاقربان ابن رمضان بادشتی قزوینی رودباری متخلص به بیدل (شاعر و مرثیه پرداز سده سیزدهم هجری، زنده به سال 1267 ق) در حدود 1248 ق اقدام به تألیف مقتلی به نظم (در قوالب گوناگون) و نثر (مسجّع) نموده و طی آن، احوال و جریانات حماسه عاشورای سال 61...

بی تردید یکی از قدرت مندترین موضوعات شعر رودکی که به شکل ویژه و چند سویه رخ می نماید «مرگ» است. انگاره و تلقی رودکی از مرگ انگاره ای حکیمانه است. جدای از آن که مسأله مرگ در مراثی با دریغ و بصراحت عنوان و تبیین می گردد، این نگاه به مرگ و یادکرد هماره آن در رودکی شکلی از تفکّر خیامی را پدید می آورد که در آن دعوت به شادخواری و خُردانگاشتن جهان و غمان، تم اصلی و تکرار شونده است. افزون بر آن تجلی مرگ ...

در شهر کهن میناب، شاعران با فهم این نکته که نوحه گفتن و نوحه خواندن در رثای امامان پاداش اخروی و دنیایی دارد به شعر نوحه و مرثیه روی آوردند چنانچه از قرن 11 تا کنون شاعران مرثیه سرای زیادی در میناب داریم که تخصصی نوحه گفته اند اما پژوهشی در تحلیل آثار آنان صورت نگرفته است، در واقع شاعران میناب از سیصد سال پیش با سرودن دلنامه‌های گوناگون، ارادت خود را به خاندان عصمت و طهارت ابراز داشته‌اند و بدی...

رثا عالی ترین نمونه شعر عاطفی، صادق ترین نوع شعر، به عنوان یکی از اغراض مستقل شعری از گذشته های دور نقشی پر رنگ بر صفحه شعر شاعران داشته است. رثا به سه دسته «ندب ، تأبین و عزا» تقسیم می شود و از اغراض پرکاربرد شاعر جاهلی و آیینه اعتقاد و نگرش وی نسبت به مسأله مرگ است. مرثیه پاره ای از پیکر? ادبیات در صدر اسلام نیز به شمار می آید. اسلام با ظهور خود باورها و اندیشه های تازه ای را به میان آورد ...

مضمون اصلی اشعار مفتقر مدح و مرثیه ی اهل بیت پیامبر است.یکی ازجنبه های زیبایی اشعار مفتقر استفاده ی گسترده از صور خیال است که با استفاده از این عنصر و وجوه دیگر بلاغت به اندیشه های مذهبی خود، لباس نرم و لطیف سخن منظوم را پوشانده است و این خصیصه مهم ترین ویژگی سبکی و هنرمندانه ی این شاعر بزرگ است.ذهن خلّاق مفتقر در این عرصه، تخیّل و هنرنمایی های کلامی را با عاطفه و احساس چنان با هم درآمیخته که حال...