چکیدهتاکنون نظریه‌های بسیاری‌ موجب پیوند روانکاوی و ادبیات شده است که هر کدام از آن‌ها چشم انداز نوینی در خوانش، درک و تحلیل آثار ادبی ایجاد کرده‌اند. از جمله‌ی این نظریات،"آلوده‌انگاری" ژولیا کریستوا است که پیوندی میان جهان درون، جهان متن و نویسنده اثر به عنوان فاعل سخنگوست. رمان "قاعده‌ی بازی" اثر فیروز زنوزی‌جلالی؛ رمانی روانکاوانه است که در آن راوی، پلشتی‌های روح انسانی را برون‌افکنی می‌کند...

از دیدگاه محدثان عوامل گوناگونی در پذیرش روایات راویان دخیل است که آسیب در هر یک از آن‌ها می‌تواند منجر به تردید در پذیرش روایات راوی گردد. گرچه در شرایطی خاص می‌توان از برخی از آسیب‌های وارد شده بر متن یا سند روایات چشم‌پوشی نموده و به صحت آن‌ها حکم نمود، اما دروغ‌گویی و اشتهار راوی به بدعت‌گذاری به سبب خلل جدی که در عدالت راوی وارد می‌سازند، از جمله عواملی هستند که از دیدگاه حدیث‌پژوهان فریقی...

رشد تکنولوژی های ارتباط جمعی، موجب ارتباطات بیشتر انسانها در سراسر جهان، برخورد اندیشه ها و فرهنگ ها در سطح جهانی و در نتیجه، ایجاد هویت های جمعی و تعاریف جدیدی از «واقعیت»، «دانش»، «زمان» و «مکان» شده است. عصر مدرن که به نظر می رسید اندیشه های آن برای همیشه بر تاریخ مسلط باشد، به سرعت در حال تبدیل و دگرگونی است. در ده? 1960، در اروپا پایه های فلسفه دستخوش تغییراتی شد و در مفاهیم کلّی آن، به دید...

نوع روایت واقعه عاشورا از مثنوی گنجینه‏الاسرار عمّان سامانی با دیگر روایت‏ها تفاوت دارد. شاعر در این اثر با نگاهی ذوقی و عرفانی، واقعه عاشورا را با میثاق الست پیوند داده و به این ترتیب شرح این حادثه را با تأویلی عارفانه بیان کرده است. در این مقاله با نگاهی تلویحی به نظر ساختارگرایان، به روایت و تعریف و شرح مختصری از گزاره و پی‏رفت در داستان توجه شده و برخی مختصات ساختارگرایی در روایت «گنجینه‏الا...

حقیقت ماهیّت مذهبی نارشاه افشار یکی از مسائلی است که در مورد آن پاسخ­ها و نظرات گوناگونی از سوی منابع همزمان با حیات وی و برخی پژوهشگران متأخر ابراز شده است. برخی منابعِ عموماً اروپایی وی را فردی لامذهب و معدودی از منابع داخلی وی را متهم به کفر و زندقه می­نمایند. بعضی دیگر نیز وی را ماجراجویی که در اندیشه­ی تأسیس مذهبی جدید بوده است معرفی نموده­اند. گرایش نادرشاه به مذهب تسنن و یا تشیع نیز از دیگر...

فاصلۀ راوی از رویدادها و شخصیّت‌ها و روایت‌شنو، از متنی به متن دیگر متفاوت است و این فاصله امکان دارد از نظر بُعد زمانی، حضور جسمانی و عقلانی و اخلاقی و یا عاطفی باشد؛ برای مثال، راویِ خشم و هیاهو بدون تردید از بنجی باهوش‌تر است. در داستان بچۀ مردم نوشتۀ جلال آل‌احمد، هر چه داستان به پیش می‌رود، روایت‌شنو (مخاطب) بیشتر با راوی (زن) مخالفت می‌کند. در داستان حضرت یوسف(ع)، شخصیّت یوسف از دیگر برادران ...

هر رویداد یا داستانی را می توان به یکی از این سه روش بازگویی کرد: گونهء روایی گزارشگرانه (دانای کل) گونهء روایی با من راوی (اول شخص راوی) و، آخرین و جدیدترین روش، گونهء روایی با سوم شخص مفرد یا راوی شخصی. سه انگیزه باعث اهمیت و برتری رمان با ایستمان و وضعیت روایی شخصی شده است: خواست و تلاش نویسنده برای واقعی و بی طرف جلوه دادن داستان، نوآوری در فن روایت و سرانجام موضوع یا هشتهء تازه در ادبیات ی...

این مقاله ،گفتاری تحلیلی در باره ی فاصله ی  "راوی" از شخص "شاعر"  در لحظه ی خلق شعر و شامل دو بخش است: نظری و کاربردی. در بخش نظری، با توجه به دیدگاه نظریه پردازان معاصر، مانند: ، یاکوبسن، اسکولز، باختین ،ژنت،اصحاب نقد عملی ، نقد نو و...، ضمن طرح فرضیه ی فاصله ی «راوی» از "شخص شاعر" در لحظه ی سرایش شعر، چگونگی حضور ممتد او در متن بر اساس «منطق مکالمه» نیز،بررسی شده است. در بخش کاربردی،نمونه های...

روایت به مثابه یک گفتمان، از بخش‌های ناگفته و گفته‌شده تشکیل شده است. ناگفته‌ها‌ یا سکوت‌ها‌، به حذف‌ها، غیاب‌ها، گسست‌ها یا خلاءهای معنادار و دلالت‌مند در روایت اشاره دارد. در مباحث روایت‌شناسی ساختگرا، به سکوت روایی کمتر پرداخته شده است. با این حال برخی از مباحث روایت‌شناسی با مفهوم سکوت و حذف روایی پیوندی تنگاتنگ دارند. در این پژوهش، با روشی مبنایی‌تحلیلی و با بهره‌گیری از مباحث روایت‌شناسی،...