در کتب روایی اهل سنت، احادیثی به چشم می‌خورد که ایشان بر مبنای آن به حلیت، بلکه استحباب استعمال برخی از آلات موسیقی حکم داده‌اند. در این نوشتار به نقد این احادیث پرداخته شده است. بیش از بررسی سندی، مدلول معنوی روایت مد نظر نگارنده بود. با توجه به برخی از تناقض‌ها در مدلول معنوی روایات که حتی با آرای جمهور فقهای اهل سنت ناسازگار هستند، می‌توان به این نتیجه رسید که حداکثر حکم قابل اخذ از این روای...

نقد و بررسی نظرات مستشرقین درباره منابع قرآن است. نویسنده، نخست شبهات قرآنی را به چند دسته: 1- ماهیّت و حقیقت وحی، 2- تأثیر قرآن از محیط و فرهنگ جاهلی، 3- تناقضات قرآنی، 4- اشتباهات تاریخی، ادبی و علمی قرآن 5- تحریف قرآن تقسیم کرده است و سپس به پاسخ این شبهه که »آیا قرآن از منابعی بهره جسته است؟« پرداخته و پس از نقل نظرات دانشمندان مسیحی و یهودی و مستشرقان، منشأ آیینهای ابراهیمی را از یک سرچشمه ...

نویسنده در آغاز دو ویژگی طرح را بر می شمارد 1 - کشف وجود معنایی واژه ها بر اساس آسان سازی ترجمه 2 - تدوین به دو زبان فارسی و انگلیسی. سپس مراحل کار پژوهش را در گروه عربی توضیح می دهد. نخست منابع مورد استفاده را نام می برد و روش دسته بندی واژه را شرح می دهد. در ادامه چگونگی تحقیق در منابع و مشکلاتی که فرا روی پژوهش وجود دارد، از جمله اختلاف منابع و چگونگی تحلیل آنها را با ذکر نمونه هایی روشن می ...

بی‏تردید تربیت از مهم‏ترین و ضروری‏ترین مسئولیت‏ها در عصر حاضر است، به گونه‏ای که به دلیل رشد تعاملات بین جوامع و معضلات عصر مدرن، هم‏اکنون به دغدغه‏ای اساسی تبدیل شده است؛ گرچه در گذشته نیز همواره مورد توجه علما و اندیشمندان اسلامی بوده است. هیچ تربیتی نیست که بعد شناختی نداشته باشد و در نتیجه تعلیم را شامل نشود، این پژوهش نیز به این بعد از تربیت، یعنی تربیت معرفتی می‏پردازد. اما انسان موضوع ت...

اغلب جریانات فکری فمینیستی به ویژه فمینیست های فرامدرن بین دانش و معرفت زنانه و مردانه تفکیک کلی قائل می شوند و معتقدند بسیاری از دانش ها و معرفت شناسی های رایج با رویکردی مردانه سرشته شده و معتقدند در عدالت جنسیتی باید همه سطور دانش و معرفت بر اساس توجه به مسائل جنسی و جنسیتی بازخوانی شود. در این نوشتار مبانی معرفت شناسی این دسته از فمینیستها، با تأکید بر مباحث قرآنی (در حوزه معرفت شناسی قرآنی...

در این مقاله نخست دلالت ایحاء و اشاره ای در نگاه های مختلف مورد مطالعه قرار می گیرد تا مقدمه ای باشد بر توضیح دلالت استیحائی در نگاه فضل الله. دلالت استیحائی اشاره به مدلول و معنایی می کند که نوعی از پیوستگی را با معنای ظاهر دارد. مدلول استحیائی رو به گسترش و عمق است و این نوع دلالت که با توجه به عموم یا اطلاق آیه، جنبه عبرت آموزی قصص، تداعی بُعد معنوی دلالت ظاهر، ملاک تشریع، مطالعه هم زمان نصوص...

با گسترش روابط در عرصه بین­المللی، مسائل مرتبط با حقوق بین­الملل خصوصی، به ویژه مسئله بهره­مندی بیگانگان از حقوق مدنی، اهمیت خاصی یافته است. در حقوق ایران نیز اگر چه به موجب ماده 961 قانون مدنی، اصل بهره­مندی بیگانگان از حقوق مدنی، مورد شناسایی قرار گرفته، اما در عین حال، بندهای سه گانه ماده مزبور، استثنائاتی بر این اصل وارد کرده است. با توجه به ابهام­ها و اختلاف­های موجود در زمینه­ اصل مذکور و...

هدف از این پژوهش بررسی زبان و گفتار از یک سو و دال و مدلول از سوی دیگر است . این بررسی مقایسه ای و براساس نظر چهار تن از زبانشناسان به نامهای سوسور، مارتینه، یلمسلف و بلومفیلد است . سوسور گفتار را جریانی از زبان می داند که افراد برای بیان اندیشه هایشان به کار می برند و چون گفتار فردی است خصوصیات آن در افراد گوناگون متفاوت است . ولی افراد هیچگاه نمی توانند زبانی را که به آن تکلم می کنند دگرگون س...

فن "مشاکله" از آرایه‌های معنویِ بدیع و بر پایة همگونی است که بسیاری از نمونه‎های برجستة آن در میان کاوش­های قرآنی، ناشناخته یا کم‎شناخته مانده است. این پژوهش پس از بازخوانی تاریخچه و بازشناخت جایگاه مشاکله در علوم بلاغت ‎و بازتعریف گونه‎های آن، به شیوة توصیفی-تحلیلی، با نو‌خوانی آیات در پی یافتن نمونه‎های تازه و نغزِ این آرایه در قرآن رفته است. از آنجا که برخی قرآن‌پژوهان، دانش بدیع را تنها در زی...

فن «الهزل الذی یراد به الجدّ» یا «جدّ هزل‎وار»، یکی از آرایه‎های دانش بدیع است که هرچند بلاغت‌پژوهان سنتی زبان عربی گواه‌های گوناگونی برای این شیوه ادبی برشمرده‎اند، ولی به نمونه‌های قرآنی این آرایه نپرداخته‌اند. از آنجا که برخی تفسیرپژوهان، شناخت آرایه‎های بدیع را در فرآیند تفسیر کارساز ندانسته و تنها در زیبایی‎شناسی متن کارا دیده‌اند، این نوشتار برای نخستین بار در کاوش‌های تفسیری- زبانی، افزون ...