کتاب «گزیدۀ غزلیات بیدل» نوشتۀ محقّق و شاعر خوش­ذوق افغانی، محمدکاظم کاظمی، اثری است بسیار ارزشمند و شایان توجه که بیانگر احاطۀ ایشان بر افکار و عقاید و اشعار بیدل دهلوی است؛ با این حال، گاهی نگاه خاص و در بعضی ابیات خوانش نادرست و نگاه سطحی با تکیه بر فرضیاتی نه چندان قابل قبول و تأمل­برانگیز، این کتاب را بایستۀ نقد می­کند؛ از جمله بی توجهی به خوشه­های خیال یا شبکۀ تصویرها در شعر بیدل، بی توجهی...

چکیده رویکرد بینامتنی یا ارجاعات میان­متنی یکی از مباحث مهمّ و مورد توجّه نظریه­پردازان معاصر است. در این رویکرد، فرض بر این است که متون مختلف از دیرباز با یکدیگر تعامل داشته و تحت تأثیر آثار پیش از خود خلق شده­اند. از این رو، هیچ اثر مستقلّی را نمی­توان یافت که از این تأثیرپذیری و روابط بینامتنی متقابل برکنار بوده باشد. از جمله متونی که در این زمینه قابل بررسی هستند، قصاید فراوانی است که در مدح و...

نامه‌نگاریِ امام رضا(ع) در پاسخ به سؤالاتِ محمّد بن سنان زاهری(م.220ق)، پیرامونِ تبیین علل احکام و شرایع، دارای اسناد متعدّدی است که در کتاب‌های عُیون أخبار الرضا(ع) و مَن لایَحضُرُه الفقیه مطرح شده‌اند. این اسناد و طُرُق، در نگرش ابتدایی و محضِ رجالی، به دلیل ضعف راویان، غیر معتبر و ضعیف به نظر می‌آیند؛ علاوه بر ضعف طُرُق، احتمال جعل مکاتبه به‌وسیلۀ خودِ محمّد بن سنان نیز مطرح است. در این پژوهش، به ارزیابیِ انت...

چکیده   در این تحقیق در صدد هستیم تا با واکاوی اخبار و متون رجالی موجود، اتّهامات وارد بر شخصیّت دینی و علمی «یونس بن عبدالرّحمن»، یکی از تلاشگران عرصه­ حدیث و معارف دینی در عصر ائمه اطهار(ع) را برّرسی نموده و از طریق ارزیابی اخبار مذمّت آمیز درباره شخصیّت وی، میزان درستی یا نادرستی آن‌ها را احراز نمائیم. از همین رو بعد از معرّفی اجمالی یونس و اشاره به منزلت و جایگاه ویژه او در نزد ائمّه (ع)، به برّرسی ...

«اندیشۀ اعجاز»، پیش از قرن چهارم هجری و رسیدن به اوج، مراحلی چند را به خویش دیده است. در مرحلۀ نخست، یعنی قرون اول و دوم هجری، شاهدیم که ادیبان و سخنوران در برابر هماوردی قرآن اظهار عجز کرده اند و عالمان و مفسّران بدون اهتمام و توجه ویژه از کنارِ مسائل در پیوند با اعجاز گذشته اند و در آن به چند و چون نپرداخته اند. در مرحلۀ پسین، کشاکش های کلامی بین ادیان و درون دینی و نهضت ترجمه، چالش هایی را فرا...

در سده‌‌های نخستین تاریخ اسلام، عواملی همچون ممانعت از نگارش و منع از کنکاش در تفسیر آیات،بستر راهیابی روایات اسرائیلی را در تفاسیر فراهم‌ آورد. این واقعیت تلخ تاریخی که اسرائیلیات بوسیله‌ی مسلمان‌نماهای یهودی و بعضاً مسیحی به عنوان بخشی از دانسته‌های تفسیری و تاریخی ظهور یافت،موجب شد تا گروهی از تفسیر‌پژوهان ‌به صرف وجود راویِ یهودی‌ یا مسیحی‌ تبار در طریق روایات تفسیری،‌این گونه روایات را اسرائ...

یدالله بهزاد کرمانشاهی(1304- 1386) از شاعران متعهدِ معاصر است که عشق به معصومین و اهل بیت(ع) یکی از بن‌مایه‌های اصلی شعر او را تشکیل می‌دهد؛ به‌گونه‌ای که بن‌مایة بخشی از شعرهای او در مجموعة«گلی بیرنگ» و «یادگارِمهر» بازتاب باورها و اعتقادات مذهبی شاعر در این زمینه است. پژوهش حاضر جلوه‌های فرهنگ رضوی را در قصیدة «خراسانی‌ها» از دفتر شعری "گلی بیرنگ" یدالله بهزاد کرمانشاهی تحلیل و بررسی خواهد کرد‌...