آغاز شکل گیری دانش تفسیر قرآن به زمان پیامبر اسلام( بازمی گردد که خود آن حضرت جمعی از صحابه را در این زمینه تربیت نمود؛ بعد از ایشان، صحابه بزرگ عهده دار تفسیر قرآن بوده اند، که از میان آن ها امام علی( به عنوان سرآمد مفسران قرآن، ابن مسعود، ابی بن کعب و ابن عباس از شهرت بیشتری برخوردار گردیدند؛ علمای اهل سنت درباره امیرالمومنین در حوزه تفسیر قرآن کریم، از تعبیراتی استفاده کرده اند که نشان می ده...

علیّت یکی از اساسی ترین مسائل فلسفی است که همواره فکر بشر را به خود مشغول کرده است و آغاز علیّت به تاریخ اندیشه بر می گردد. ما در این پژوهش ابتدا به تعریف علیّت و سپس به نظرات مختلف در باب تصدیق علیّت و لوازم آن از دیدگاه دو فیلسوف مشائی ـ ابن سینا و ابن رشد ـ پرداخته ایم. ابن سینا در تعریف علیّت در الهیات علت را افاده کننده ی وجود می داند ولی در طبیعیات علت را مبدأ حرکت می داند و معتقد است که علت ت...

یکی از اصولیترین ‌بن‌مایه‌های عرفانی اعتقاد به اصل و منشأ الهی و ملکوتی روح است که به‌سبب غفلت در عالم پست مادی هبوط کرده و زندانی گشته است و سالک می‌کوشد آن را از پلیدیها پاک سازد و با علم و معرفت رشد دهد، تا آن هنگام که زمان مرگ فرا رسد و بار دیگر نفس به جایگاه اصلی خویش بازگردد، درحالی که به همه امور نهانی آگاه است. ابن سینا در قصیدة عرفانی «عینیه» این مسأله را محور قرار داده و به  تبیین مر...

بی تردید یکی از مهمترین مسائلی که پیشینیان با آن مواجه بودند توجیه وحدت و کثرت هستی بود. سئوال اصلی آنان این بود که آیا در هستی کثرت حاکم است یا وحدت؟ اما اعتقادشان به وحدت تنها در حد یک شهود بسیار ساده بود. ابن عربی معروفترین عارف اسلامی معرفت شناسی نوینی را پایه گذاری نمود که مهمترین پیام آن واقعی دانستن وحدت هستی است. نگرش او در این باب، هستی شناسی خاص خود را نیز به همراه داشت.ملاصدرا با اله...

ابن حسام خوسفی حماسه دینی خاوران نامه را به تقلید از شاهنامه در سده ی نهم(ه.ق) سرود. موضوع این منظومه، بیشتر دلاوری های حضرت علی(ع) در نبردهای تاریخی و افسانه ای با پادشاهان بت پرست و موجودات عجیب در سرزمین خیالی خاوران است. این منظومه برای اولین بار، شش سال پس از مرگ شاعر توسط فرهاد، نقاش شیرازی به تصویر درآمده است. نگاره های این نسخه متعلق به مکتب شیراز دوره ی ترکمانی می باشد و هم اکنون 115 ن...

بررسی و مطالعه آثار هنر اسلامی در مقایسه با هنر ادیان دیگر چون هنر مسیحی و همچنین مکاتبی شرقی چون هندوسیم ، یودیسم و تائوسیم ما را به تفاوتی جدی می رساند و آن میـزان و نحوه بهره گرفتن از تصویر و صــورتگری می باشد . پژوهش پیش رو در پی پاسخ گویی به این سوال که عامل اصلی و عنصر تعیین کننده در این تمایز آشکار چیست ما را به مبانی و بنیان های فکری ادیان و مکاتب مختلف رهنمون می سازد که در این میان اصل...

خودشکوفایی، فرآیند شکوفا ساختن استعدادهای پنهانی است. گرایش به شکوفا نمودن استعدادهای نهفته، در تمام قوم¬ها و قبیله¬های بشری وجود داشته است. روشنفکران و اندیشمندان مکاتب مختلف همواره با تأمل در افراد رشد یافته و موفق، مولفه¬هایی را برای شناساندن این¬گونه افراد ذکر نموده¬اند. ابراهام مزلو از روانشناسان انسان¬گرای قرن بیستم نیز ویژگیهایی ارائه کرده که بیشتر افراد خودشکوفا از جمله هنرمندان و عارفا...

توسعه فرهنگی هم معلول توسعه و هم زمینه ساز توسعه است، به گونه ای که سایر ابعاد توسعه نیز زمینه بروز و ظهور پیدا کرده و جامعه به سوی رشد و کمال رهنمون می گردد. در جامعه دینی و اسلامی که ماهیت ارزش های فرهنگی آن را آموزه های الهی تشکیل می دهد، دین و فرهنگ رابطه ای تنگاتنگ و در هم تنیده دارند و دین، قلب تپنده و نبض فرهنگ در جوامع دیندار و مسلمان است. به بیان دیگر اسلام به منزله دین جامع و واحد فره...