نشر فرهنگ اسلامی و نهادینه سازی ارزش­ها و باورهای دینی در ضمیر افراد از جمله مهمترین وظایف نظام تعلیم و تربیت ایران است. برای انجام این امر خطیر نظام آموزشی کشور بیش از هر چیز نیازمند توجه دقیق و علمی به محتوای کتاب­های درسی، خصوصاً کتاب­های درسی دین و زندگی است. زیرا باورها و عقاید دینی و ارزش­های اخلاقی و رفتاری از جمله اموری هستند که معلول ساختار و محتوای نظام آموزش‌اند. محتوای کتب درسی در هر...

نظریات گوناگونی دربارۀ عدالت در مکاتب دینی و غیر دینی نظم و نسق یافته و بررسی‌ها و نقد‌هایی نیز را به‌دنبال داشته است. در این میان، نظریّۀ قرآنیِ عدالت، کمتر از سوی دانشمندان اسلامی مورد توجه قرار گرفته و لازم است ابعاد گوناگون آن، به‌ویژه بر پایۀ روش‌های نوین روشن گردد. یکی از ابعاد بسیار ناشناختۀ نظریۀ قرآنی عدالت، شاخص‌های عدالت از دیدگاه قرآن کریم است. این پژوهش با روش تحلیل محتوای کیفی و بر ...

در این مقاله از میان سه منظر مخاطبان، محتوای برنامه، و نظام تولید در بررسی تلویزیون به منظر سوم تأکید می‌شود و، با بررسی نظام تولید برنامه‌‌های دینی تلویزیون، تلاش می‌شود که سیاست‌ها و رویکردهای برنامه‌‌های دینی، به‌منزلة بخشی از نظام تولید، تبیین شوند. بستر یا چهارچوب نظری این بررسی تئوری‌های مرتبط با اقتصاد سیاسی رسانه است که مفاهیمی همچون مالکیت، اقتصاد سیاسی، و سیطره (hegemonie) را در نظام ...

با توجه به وجود اختلاف نظر اندیشمندان معماری در خصوص ماهیت معماری اسلامی، در مقاله ی حاضر به ماهیت، امکان و نحوه ی ایجاب معماری اسلامی پرداخته شده است. از آنجا که علم و هنر دو بعد اصلی معماری هستند، لذا به نظر می رسد یکی از روش های دستیابی به ماهیت معماری اسلامی، پرداختن به مقوله ی علم دینی است. بدین منظور ابتدا علم دینی معرفی شده، ضرورت و تاریخچه ی علم دینی، ماهیت علم، دین و علم دینی ارائه گرد...

با پیدایش نهضت علمی و پیشرفت علوم تجربی، چالش‌های فراوانی میان علم و دین به وجود آمد و دیدگاه‌های گوناگونی در این‌ باره پدیدار گشت. علی‌رغم سایر دیدگاه‌ها، اندیشه برخی افراد در رابطه علم و دین از برجستگی ویژه‌ای در میان روشنفکران دینی برخوردار است. برخی از روشنفکران با استفاده از یافته‌های علوم تجربی، تلاش در توجیه علمی آموزه‌های دینی داشته و بر این باورند که علم و دین دارای دستاوردهای مشابهی ه...

  این مقاله به بررسی معنی‌شناختی مفهوم انتزاعی و دینی «بصیرت» در زبان قرآن، در چارچوب نظریه شناختی استعاره پرداخته ‌است و در پی یافتن پاسخ برای این پرسش‌هاست که اولاً « بصیرت» در زبان قرآن به مدد چه ساز و کار‌های شناختی، مفهوم‌سازی می‌شود؟ دیگر آن‌که، ساز و کار‌‌های شناختی شناسایی‌شده چگونه با یکدیگر ارتباط دارند؟ و در نهایت آن‌که مبانی تجربی و دینی چگونه با هم تلفیق می‌شوند؟ بررسی عبارات زبانی ...

امامروزه مفهوم سرمایه اجتماعی به عنوان یکی از مفاهیم با غنای نظری مناسب و ذخیره پژوهشی گسترده در جامعه شناسی تبدیل شده است که به دلیل ارتباط آن با شاخص های متعدد توسعه در جامعه مورد توجه بسیاری از سیاستگذاران اجتماعی و سیاسی قرار گرفته است. تحقیق حاضر با درک این مسئله و با هدف مطالعه رابطه مشارکت در اجتماعات دینی و سرمایه اجتماعی در بین شهروندان شهر با استفاده از روش پیمایش و با ابزار پرسشنامه ...

یکی از ابعاد اصلی هویت در کشورهایی مانند جمهوری اسلامی ایران، هویت دینی است که نقش بسیار تعیین کننده ای در هویت یابی افراد یک جامعه بازی می کند و هویت دینی و سیاستگذاری صحیح نهادهای درگیر با آن، یکی از حوزه های اصلی و مهم تلاش دولت در حوزه فرهنگ را به خود اختصاص داده است. در واقع و از آن جا که هویت فرایندی پویا و سیال است، عدم همگرایی نهادهای دخیل در امر هویت یابی افراد، آن ها را با بحران های ه...