ونزبرو در کتاب مطالعات قرآنی، دو معیار سبک و کارکرد را برای گونه‌شناسی متون کهن تفسیری قبل از طبری ارائه کرد. او با شناسایی دوازده ابزار تفسیری و وام‌گیری اصطلاحاتی از آثار تفسیری یهود، تفاسیر کهن قرآن را به پنج گون? داستانی، فقهی، متنی، بلاغی و تمثیلی تقسیم کرد. وی براساس تحلیل ادبی زمان پیدایش این گونه‌ها، جز گون? ‌اخیر را با همین توالی تاریخی می‌داند. در این مقاله ضمن مروری بر گونه‌شناسی و ت...

قرآن کتاب هدایت و برنامه‌ی زندگی انسان است. فهم صحیح و معتبر آیات قرآن لازم و ضروری است. مقاله‌ی حاضر با رویکرد توصیفی تحلیلی به بررسی مبانی نظریه‌ی تفسیری علامه طباطبایی درخصوص فهم و تفسیر قرآن می‌پردازد تا مبانی نظریه‌ی تفسیری ایشان را آشکار نموده و آن را با آرای برخی هرمنوتیست‌های کلاسیک مقایسه نماید. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد کهعلامه باتوجه‌ به مبانی فهم خود که از بینش قرآنی او ناشی م...

تحقیق پیش رو، کوششی در راستای تبیین و بررسی دیدگاه های امام خمینی پیرامون اعتبار و کابرد روایات تفسیری است؛ نگارنده نهایت کوشش خود را در دست یافتن به نظریات معظم له با تتبع گسترده در آثار به جامانده از ایشان به کارگرفته است. گرچه از برخی بیانات امام خمینی قول به حجیت روایات تفسیری برداشت می شود، اما ایشان در بحث های اصولی خود قائل به عدم حجیت این گونه روایات شده، عرصه روایات غیر فقهی تفسیری را...

متن‌گرایی، رقیب اصلی حداقل‌گرایی است. نزاع میان این دو رویکرد سمانتیکی، ریشه در نزاع قدیمی تعیین مرز میان سمانتیک و پراگماتیک دارد. متن‌گرایان مدعی‌اند که جملات زبان‌ طبیعی، قبل از غنی‌سازی پراگماتیکی، قابل ‌ارزش‌دهی نیستند. در مقابل، از نظر حداقل‌گرایان، محتوای سمانتیکی حداقلی وجود دارد که معنای قابل ارزش‌دهی جمله را به‌دست می‌دهد که متن اظهار، اثر محدودی روی آن دارد. این تقابل ناشی از شیوه و ...

در این نوشتار با هدف بررسی معرفت‌شناختی تحقیقات دانش مدیریت و سازمان، سه پارادایم اثبات‌گرا، تفسیری و هرمنوتیک معرفی می‌شود. اثبات‌گرایی اصالت را به شناخت حسی می‌دهد؛ از این‌رو جداکردن موضوع تحقیق از پژوهشگران و واقعیات اجتماعی و حذف ارزش‌ها از فرآیند پژوهش از نقاط ضعف این رویکرد شمرده شده است، رویکرد تفسیری به‌نوعی از ذهنیت‌گرایی افراطی فرو می‌غلتد، از این‌رو با مشکل تحلیل رفتار آدمیان صرفاً بر...

تفسیر صافی اثر ارزشمند محمدمحسن ابن مرتضی مشهور به ملا محسن فیض کاشانی، از تفاسیر مهم و معروف شیعه در قرن یازدهم هجری است. فیض در این اثر، به بیان احادیث معصومان در ذیل آیات پرداخته، به هنگام نیاز آنها را شرح داده و در جایی که حدیثی در خور بیان ندیده، از تفسیر بیضاوی بهره برده است. وی در آغاز کتاب، نکات بسیاری را در باب احادیث تفسیری و مبانی و روش تفسیری خود آورده است. با توجه به مقدمه و متن کت...

موضوع اصلی این پژوهش بررسی و مقایسه ویژگی ها و وجوه مختلف دو متن کلاسیک ؛ " کارنامه اردشیر بابکان" و " یشتها" در رابطه با مسئله هویت ایرانی است. هدف از این پژوهش شناخت و آشکارسازی بخشی از وجوه و عناصر مختلف سازنده هویت جمعی ایرانی در دوره ساسانی بر مبنای بررسی دو متن متعلق به این دوره تاریخی است. طبق نتایج به دست آمده از این تحقیق، هویت جمعی انعکاس یافته در این دو متن دارای وجوه مختلف سیاسی، دی...

روایات پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) و اهل بیت (علیهم السلام) بعنوان مهمترین منبع تفسیری می تواند در فهم متن قرآن کریم مورد استفاده قرار گیرد. از دیرباز دانشمندان اسلامی و مفسران در شرح و تبیین معانی آیات قرآن از روایات تفسیری بهره برده اند و در پی آن تفاسیری با رویکرد روایی و اثری نگاشته شده است. در این آثار اگر چه بسیاری از روایات تفسیری ذیل آیات قرار گرفته است اما برخی از روایات که می توا...

آثار سغدی مسیحی شامل ترجمة‌بخش‌هایی از کتاب مقدس،‌ زندگی و اعمال قدیسان، ‌مواعظ و تفاسیر، اعمال شهدای مسیحی و آراء بزرگان کلیسا از زبان سریانی به زبان سغدی هستند. این آثار که در واقع گونه‌ای از ادبیات ترجمه‌ای محسوب می‌شوند، غالباً از زبان سریانی به زبان سغدی برگردانده شده‌اند. تفسیری که دادیشوع قطری در باب پانزدهمین موعظة‌ پدر اشعیا ارائه می‌دهد از جمله‌ی این آثار است. پژوهش حاضر با ارائه آوانو...

یکی از اشکالات عمده در حوزه مطالعات میان‌رشته‌ای قرآن کریم، ابهام اصطلاحات و نبود اتفاق آراء بر سر استفاده از آن هاست. در‌ این میان، «بیان اساطیری» که یکی از شاخه‌های نقد ادبی محسوب می‌شود، به دلیل ارتباط آن از یک سو با متن مقدس و از دیگر سو با مباحث اسطوره، از چالش بیشتری نیز برخوردار است؛ در حالی­که ‌این گونه  ادبی، تنها یک رویکرد خلاق و هنری است و با اسطوره‌گویی متن، تفاوت اساسی دارد. ...