پایان نامه حاضر، با هدف بررسی تعالی و حضور در عرفان مولوی (مثنوی معنوی و دیوان شمس)، انجام شده است. تعالی و حضور به عنوان دو بُعد تشخص خداوند، همواره یکی از مهم ترین مباحث وجودشناسی الهیاتی، محسوب شده اند. در حوزه های مختلف فکری و کلامی در دین اسلام نیز، این مسئله، همواره مورد بحث و اختلاف نظر قرار داشته است. بیشتر این بحثها، از آیات قرآنی نشأت گرفته، چرا که در قرآن از خداوند، با این دو بُعد، یاد...

در فاصله هجوم مغولان و فروپاشی خلافت بغداد تا ظهور حکومت صفوی، همچنان که سازمان سیاسی، ماهیت و شکل ساختاری پیشین خود را ازدست داد، مذهب رسمی این دستگاه نیز دچار بحران عمیقی شد و در پروسه ای نوین، نفوذ آن به لحاظ پدیدایی بستری جدید، هم در گستره اجتماعی و هم سیاسی کاهش یافت. در تقابل با مذهب تسنن، به تدریج تشیع و نحله های تصوف مجال رشد یافتند و از نفوذ اجتماعی گسترده ای بهره مند شدند و بر همین اس...

معارف العارفین تذکره ای ارزشمند از عارفان و مشاهیر متصوفه عصر قاجار است و از آن جا که این برهه تاریخی از نظرگاه ادبی و فرهنگی کمتر طرف توجه و اقبال پژوهندگان بوده است، در مقاله حاضر به بازشناسی و معرفی تنها نسخه این اثر سودمند پرداخته خواهد شد. معارف العارفین به قلم محمد کاظم تبریزی، ملقّب و متخلّص به « اسرار »، در شرح حال قریب به پنجاه تن از عرفای نامدار هم روزگار مولّف است که علاوه بر زندگی آنان...

این پایان نامه در پنج فصل به سابقه حضور زبان و ادبیات فارسی در بوسنی و هرزگوین پرداخته است.از آنجا که بوسنی و هرزگووین کشوری کوچک و برای عموم ایرانیان نسبتا ناشناخته است، در آغاز و در فصل اول به تاریخچه و باورهای دینی این دیار از یک سو و تاثیر اندیشه های دینی ایرانیان و از جمله دین مانی، متیرایزم و طرق متصوفه بر این باورها از سوی دیگر اشاره شده است.بحث فصل دوم به احوال و آثار پارسیگویان بوسنی و...

سلطنت محمدشاه قاجار(1264-1250 ه ق)، در زمره ی مهمترین ادوارتاثیر گذار در حوادث دوره قاجار وتاریخ مذهبی ایران به شمار می رود. در این دوره ارتباط فرهنگی ایران با کشورهای اروپائی افزایش یافت و به موازات آن فعالیت میسیونرهای مذهبی وتاسیس مدارس مذهبی در نقاط مختلف کشور بیشتر شد. همچنین فعالیت گروه شیخیه نیز افزایشی چشم گیر پیدا کرد و در کنار آن جنبش باب توسط سیدعلی محمد باب یکی از علمای شیخیه در اوا...

ابدال اصطلاحی است با ماهیتی مجهول که مصادیق فراوانی در حوزه فرهنگ و ادبیات فارسی دارد. بررسی ابعاد گوناگون ماهوی و چگونگی نحوه استقرار این دست اصطلاحات در متون ادب فارسی، غایتاً منجر به استنتاج برداشتی واحد خواهد شد.چیستی نقش و جایگاه، انتساب ویژگی های اخلاقی و خصوصیات، تعداد، اهمیت اشاره در متون متصوفه، مرتبه ابدال در طبقه بندی اولیاء و پرسش هایی این گونه، جنبه های مبهم ابدال را روشن خواهد کرد....

از آنجا که غایت و نهایت و مقصد همه صوفیان و عارفان از آن همه ورع و زهد و تحمل سختیها، رسیدن به حقیقت مطلقه و ارتباط با مبدا هستی بوده، و تحقق این امر جز از طریق شهود و درون بینی و اشراق امکانپذیر نبوده است . در طول قرون گذشته عرفان و تصوف به عنوان شاخه ای از معرفت بشری صحنه تعاطی افکار و تعارضهایی بوده است که منجر به پیدایش تعاریف و اصطلاحات گوناگون در این قلمرو گردیده است ، زمینه های فکری، مذه...

داستان یوسف وزلیخا یکی از زیباترین ودلنشین ترین داستانها وروایات دینی عاشقانه است ؛که در تاریخ دینی پیش از اسلام ریشه دارد ودر تورات وقرآن مجید نیز در سوره ی «یوسف» به تفصیل از آن سخن رفته است وخداوند متعال به سبب اهمیت ومنزلت آن ،«نام احسن القصص » را بــرآن نهاده است. علاوه برآن منبع قدسی ، در انواع ادبی رایج در کشورهای اسلامی نیز به تدریج بازتاب گسترده ای پیدا کرده است؛ به این معنا که داست...

موضوع این پژوهش " بررسی اندیشه عرفانی نجم رازی" عارف قرن هفتم می باشد. از آنجایی که تصوف پس از او از شیوه های مختلف عرفانی او بهره جسته است تأثیر اندیشه این عارف بزرگ در برخی از آثار بعد از او قابل ملاحظه است. در این تحقیق سعی شده است با مراجعه به منابع مختلف و تحلیل آثار نجم رازی به بررسی اندیشه او پرداخته شود. این تألیف شامل دو بخش می باشد. بخش اول به بررسی جهان بینی نجم رازی در حول دو محور ح...

عرفان، بنا بر یک تعبیر، معرفت قلب و بصیرت باطن است و چون آن که خود شناخت، یزدان را شناخت. و به موجب «من عرف نفسه فقد عرف ربه» - خودشناسی – مبنا و اساس خداشناسی است. از این رو این پژوهش بر آن است تا ضمن بررسی منشأ تصوف و مراحل نضج و شکوفایی و مشرب های مشایخ صوفیه به تبین برخی اصطلاحات عرفانی بپردازد. و از این رهگذر به رابطه شوق، هیمان، محبت و انتاج آن به غیرت دست یابد. در این پژوهش نظرات عرفای ...