یکی از مباحث مهم پیرامون منطق ارسطویی، طرح این مسأله است که آیا ارسطو نظریّات منطقی خویش را با تکیه بر مبانی نظری خاصّی بنا نهاده است، و به عبارت دیگر منطق ارسطویی علمی تأسیسی بوده و تنها در قالب متافیزیک ارسطویی می تواند کاربرد داشته باشد و اگر فلسفه ای با متافیزیک ارسطو هم راستا نباشد، این منطق نمی تواند پاسخگوی نیازهایش باشد، و یا اینکه تعلیمی بوده و صرفاً به عنوان علمی ابزاری، هر گونه قواعدی ر...

پی فکنی مکتبی فلسفی است که با نقد خود گرایی و دیگر ستیزی سنت اندیشه ی فلسفی،که در تقابلات دو تایی متافیزیکی ظهور می یابد، در صدد بنیان نهادن اصول فلسفی متناسب با اصل دیگرپذیری و دمکراسی بر می آید. گام نخست برای چنین مقصودی پی فکنی خاستگاه این دیگر ستیزی،یعنی تفکر متافیزیکی است. تفکر متافیزیکی که دریدا از آن به متافیزیک حضور یاد می کند،عرصه ی پیدایش خودمحوری و قوم محوریِ راه یافته به سیاست است.در...

چکیده ندارد.

این مقاله پس از اشاره ای کوتاه به تأثیرات فلسفه در شکل گیری نظریۀ تکاملِ داروین، به ارتباط فیلسوفان زیست شناسی و زیست شناسان تکامل گرا در عصر حاضر می پردازد. نقش فیلسوف علم در متن جریانات علم، و بنابراین، نقش فیلسوف زیست شناسی در برنامۀ پژوهشی تکامل بیش از ایضاح مفاهیم و تعاریف، و پرده برداشتن از پیش فرض های پنهان است و شامل معرفی هم ارز های روش شناختی نظریه های متافیزیکی به دانشمندان و به عبارت...

از نظرارسطو و فلاسفۀ اسلامی و فلاسفۀ قرون وسطی همۀ علوم زیر چتر فلسفه قرار می گرفت و فلسفه عمدتاً به فلسفۀ نظری و فلسفۀ عملی تقسیم می شد ، که فلسفۀ نظری شامل متافیزیک ، ریاضیات و طبیعیات بود. قبل از تکون علم جدید، دانشمندان درپی آن بودند که تصویر یکسانی از کل جهان به‌دست آورند. تمام بخش‌های دانش، بایستی در یک چارچوب کل‌نگرانۀ فلسفی قرار می‌گرفت. پس از تکون علم جدید کم­کم فلسفه های تجربه­گرا ، که...

هگل مفهوم بنیادین بازشناسی را از فیشته اخذ کرده و با تغییراتی که در آن می دهد زمینه تحقق نظریه بازشناسی دو سویه که حیثیتی اجتماعی و بین الاذهانی دارد را فراهم می کند. برای تبیین رویکرد هگل در خصوص مفهوم بازشناسی لازم است ما ابتدا جایگاه این مفهوم نزد فیشته را بررسی کرده و حدود و ثغور آن را معین نماییم. این کار به ما کمک خواهد کرد تا به تفاوت تلقی فیشته و هگل از این مفهوم پی برده و به معنای راست...

چکیده «ابن‌سینا و نقش متافیزیک در هرمنوتیک دینی»، یک بررسی میان‌رشته‌ای است که بین دانش متافیزیک، هرمنوتیک و متون دینی (کتاب و سنّت) ارتباط برقرار می‌کند. مسئلۀ این مطالعه، نقش متافیزیک در فهم کتاب و سنّت و معضلات مربوط به آن است. این مطالعه بنیادی، تاریخی، تحلیلی است که به‌روش کتابخانه‌ای با استفاده از منابع معتبر انجام شده است. یافته‌های این پژوهش، این است که به‌نظرِ ابن‌سینا نفش اصلی در فهم و ...

چکیده اسپینوزا برجسته‌‌ترین فیلسوف عصر روشن‌گریِ رادیکال است، به ‌‌طوری که روشنگری رادیکال را هم‌‌سنگ «اسپینوزیسم» خوانده‌اند. فلسفۀ سیاسی اسپینوزا در امتداد سنت بزرگ جمهوری‌‌خواهی فلورانس و ونیز و در چهارچوب رئالیسم سیاسی مدرن تحلیل می‌شود. اساس این جمهوری‌‌خواهی یا رئالیسم سیاسی دریافتی از مدینه یا جمهوری است که بر تحلیل و ارزیابی مناسبات نیروها استوار است. به‌‌عبارتی، محور اصلی رئالیسم سیاسی ...