هرگونه تلاشی در جهت تعیین ویژگی‌های اصلی یک مکتب فلسفی که باعث وحدت فکری اعضاء آن بشود، کاری بسیار سخت و دشوار است. فلسفۀ تحلیلی نیز، به‌عنوان یکی از مکاتب مهم قرن بیستم، که در آن شاخه‌های مختلفی همچون رئالیسم منطقی، پوزیتیویسم منطقی و فلسفۀ زبان متعارف به فعالیت مشغول‌اند، از این قاعده مستثنی نیست. نگارنده کوشیده است در این مقاله با یافتن ویژگی اصلی و متمایزکنندۀ فلسفۀ تحلیلی، وحدت فلسفۀ تحلیل...

در جهان امروز، فنّاوری‌ها از سویی موجب رفاه بشریت شده و از سوی دیگر، نگرانی‌های فراوانی را نسبت به آینده برانگیخته‌اند. در این میان، فلاسفه و حکما در یافتن مسیر یا مسیرهایی که جامعه انسانی را ضمن کمترین مواجهه با عوامل نامطلوب و چالش‌زا به بیشینه‌ بهره‌برداریِ مشروع برساند، نقش تعیین‌کننده‌ای دارند. جهت دادن به علوم و فنّاوری در سایه تعلیمات اسلام، هدفی است که در صورت تحقق می‌تواند به رفع نگرانی م...

رمان شهر شیشه ای اثر پل استر نویسنده معاصر امریکایی است.این رمان از جنبه فرا روایاتی چون هنر، هویت، حقیقت، زبان و تاریخ که در دنیای معاصر غیرقابل قبول هستند بررسی شده است.در مجموع انسان معاصر که از تمامی نقاط اتکای فرامادی جدا شده است، در مسیری پرپیچ و خم گم شده است و راه نجاتی ندارد. و هر چه بیشتر تلاش می کند، بیشتر به اعماق نابودی فرو می رود. براین اساس به نظر میرسد که تنها راه حل احتمالی برا...

در این رساله تعریف هایدگر از متافیزیک و انتقادات او بر آن مورد بررسی قرار می گیرد. دغدغ? اصلی هایدگر متافیزیک بود، خصوصاً متافیزیکِ هستی. از نظر هایدگر سخنی که به هستی نپردازد و تفاوت هستی شناسانه میان هستی و موجود را فراموش کند سخنی متافیزیکی است. برخلاف تفاسیر رایج، هایدگر با تفسیر فلسف? کانت ادعا کرد که فلسف? کانت در طرح هستی شناسی بنیادین قرار می گیرد. هدف او مقابله کردن با فلسف? سوژه مدار اس...

به نظر دریدا، منشأ خشونت و دیگرستیزی موجود در ساحت سیاست غربی تفکر متافیزیکی است؛ سنت متافیزیک غربی، از افلاطون تا هوسرل، جایگاه اصلی و اولیة دیگرستیزی سیاسی است. این تفکر با نفوذ به تمامی ساحت های اندیشه و عمل انسان غربی، راه را بر بینش و کنشی دیگرخواه بسته است. دریدا با نقد ِمصادیق این دیگر ستیزی، می کوشد سیاستی دیگرگون بیا فریند. این مقاله پژوهشی در ماهیت نقد دریدا از سنت متافیزیکی در مرحلة ن...

ساختار فکری دو مکتب کنفوسیوسی و دائویی مشابه است؛ بدین معنا که هیچ یک از آن دو نه در پی وضعقواعد فلسفی - منطقی و اصول اعتقادی جزم آور بوده اند، و نه به مسائل انتزاعی و معقولات ثانوی و کلّیّاتعقلی پرداخته اند؛ بلکه توجّه هر دو به امور محسوس و جاری در زندگی و هر آنچه که قابل تجربه برای انسانمی باشد، بوده است. به همین جهت مفهوم "متافیزیک" نیز در چین کمی متفاوت است از آنچه که در فلسفهیونان باستان و سپ...

کتاب رویکرد تجربی از آثار متأخر ون‌فراسن است که در آن هم بیان جدیدی از تجربه‌گرایی ارائه می‌کند و هم به تبیین نسبت آن با علم و دین می‌پردازد. رویکرد تجربی ون‌فراسن، که وجه بارز آن نگرشی منفی به متافیزیک است، قرار است در کنار معرفت‌شناسی جدید وی با عنوان اراده‌گرایی، که یک رویکرد غیرجزمی به عقلانیت است، دیدگاهی منسجم را نتیجه دهد. هدف مقالۀ حاضر این است که نشان دهد،این انسجام پایدار نیست؛ زیرا ر...

شاعران متافیزیک معتقد بودند که شاعر باید مترجم رازها و اسرار ملکوتی باشد و تجلّیات طبیعت و قوانین حاکم بر علوم طبیعی را در آثار خود بیان کند. آنچه که ذوق ایجاد می کند اگر با فلسفه، اعتقادات مذهبی و عقل ممدوح در نیامیزد، شایستگی آن را نخواهد داشت که عنوان "شعر" به خود بگیرد. مقدمه­ی مقاله ضمن بحث در پیدایش واژه متافیزیک، به زندگی سه تن از شاعران برجسته­ی این مکتب می پردازد. پیشرو این مکتب "جان د...

این مقاله در پی شرح و بررسی درس‌گفتار هیدگر تحت عنوان این‌همانی و تفاوت دربارة فلسفة هگل است. در این بررسی کوشیده شده است تا درک و فهم هیدگر دربارة مؤلفه‌های اصلی تفکر هگل در باب «مسئلة این‌همانی و تفاوت»، اصل این‌همانی، و تقوم وجودشناختی ـ الهیاتی متافیزیک نزد هگل، و نسبت بین متافیزیک دورة جدید و نیست‌انگاری حاصل از آن بیان شود. از نظر هیدگر، ‌متافیزیک هگل، انتو ـ تئوـ لوژیک یا به عبارتی وجودش...

مقاله ی حاضر تأملی در تعامل متافیزیک و علوم است. با نظر به اینکه در دوره ی سنتی 3 متافیزیک وعلوم، که مثال آن در نظام متافیزیکی و علم ارسطویی فعلیت داشت، در تعامل بودند. اما این تعاملدر دوره ی جدید 4 و با ظهور انقلاب علمی خاصه علم کلاسیک سده ی هفدهم و ه ج دهم آرام آرامسست شد. در سده ی نوزدهم با ظهور فلسفه تحصلی 5 متافیزیک معناداری 6 خود را از دست داد وتعاطی بدان خارج از حوزه ی شناخت 7 و در قلمرو...