نهضت شیعه اسماعیلیه در آخرین دهه قرن سوم هجری با برپایی حکومت فاطمیان در مغرب به بار نشست و در اندک زمانی پس از استقرار، در پی تحقق هدف توسعه سیاسی به مصر لشکر کشید و 209 سال (358-567ه ق) مقتدرانه بر آن‌جا حکم راند. فاطمیان در این دوران به‌انگیزه تمرکز قدرت و چیرگی کامل بر کارها توانستند نهادهای فراوانی تأسیس کنند و آنها را گسترش دهند. نهاد «وزارت» یا «وساطﺔ» از جمله‎‎ی این نهادها بود که در آغا...

سلسله منغیتیه از بازماندگان مغول بعد از عقب نشینی از مناطق اروپایی روسیه بودند که به نواحیجنوبی تر آمدند و در ماوراءالنهر خان نشینی را تشکیل دادند که 188 سال دارای قدرت بودند. اینسلسله، سرانجام، با تأسیس جمهوری سوسیالیستی در بخارا و گریختن عالم خان،آخرین امیر آنان، بهافغانستان سقوط کرد. امیر شاه مراد، مشهور، به امیر معصوم از حاکمان این سلسله بود که با جلوس برتخت سلطنت، به سرکوبی مخالفان داخلی پ...

این مقاله کندوکاوی است در زمینۀ تأثیرات ایدئولوژی، به‌عنوان یکی از اجزای فرهنگ استراتژیک، بر نحوۀ استفادۀ دولت‌ها از قوۀ قهریه. در این چارچوب، این مقاله به بررسی اثر تشیع بر نحوۀ استفادۀ ایران از زور برای دفاع از خود می‌پردازد. این نوشتار در پی آن است که نشان دهد اثر تشیع بر فرهنگ استراتژیک ایران گسترده بوده است، زیرا به دیدگاه‌های ایران در مورد روابط بین‌الملل و نیز چگونگی روابط ایران با دنیای...

منطقه میزدج یکی از مراکز سکونت در ایران است که در جنوب غربی ایران در امتداد رشته کوه های زاگراس واقع گردیده است. ساختار سیاسی، اجتماعی آن دارای ویژگی های قومی، فرهنگی و زبانی مخصوص به خود است و در قالب جامعه ی یکجا نشین جای می گیرد. میزدج یکی از محال اربعه¬ی چهار محال است که به دلیل موقعیت خاص خود از گذشته های دور مورد توجه حکام و پادشاهان بوده است. کشف بقایای انسانهای نخستین در کوه¬های بختیاری...

گسستن فرّ از جمشید در هیئت مرغ وارغن و پیوستنش به ایزد مهر، فریدون و گرشاسپ، یکی از بنلادهای کهن اسطوره‌ای است که در اساطیر ایران، متون حماسی و طومارهای نقالی، بازتابی پررنگ دارد. بدیهی است هر بنلاد اسطوره‌ای در گذر خود از دنیای اسطوره به گسترۀ منطق‌پذیرتر حماسه متناسب با شرایط زمانی و مکانی، دستخوش دگرگونی‌هایی می‌شود تا به گونه‌ای خردباورتر در اذهان بنشیند. سپس در تطور از حماسه به ادبیات عامه ...

  هپاتیت ویرال یکی از معضلات بهداشتی جوامع شده است. هپاتیت نوع B شایعترین علت سیروز کبدی و مهمترین علت مرگ و میر بیماریهای کبدی در ایران است. ویروس هپاتیت B یک علت مهم موربیدیتی در نیروهای نظامی است زیرا شغل نظامی با خطر مجروحیت و تماس با خون همراه است.   هپاتیت C شایعترین علت هپاتیت ویروسی به دنبال تزریق خون محسوب می‌شود. راه عمده انتقال ویروس هپاتیت C از راه خون است. در این مطالعه جانبازان نی...

مناسبات دولت صفویه با همسایه غربی خود، یعنی دولت عثمانی، از همان زمان شاه اسماعیل اول توأم با کشمکش و درگیری‌های نظامی بود. جنگ چالدران در سال 920 ق/1514م نقطه عطف این ستیزه‌ها بود که درگیری‌های درازمدت بعدی را در پی داشت. شاه عباس اول در دوران حکومت خود، چند بار توانست عثمانیان را شکست دهد؛ اما با مرگ او در سال 1038 ق/1629م و در آغاز سلطنت شاه صفی، بار دیگر عثمانیان در حمایت از شاهزاده‌ای شورش...

  اولین کانون قدرتی که مورد حمله‌ی اسماعیل صفوی، پس از خروج از گیلان در سال 905 ه.ق قرار گرفت، دولت شروانشاهان بود که بر ایالت مهم شروان حکومت می‌کرد. بی‌شک انتقام‌گیری از شروانشاهان به دلیل قتل جنید و حیدر (پدر و جد اسماعیل)، آزمایش توان رزمی نیروها پیش از درگیری با قدرت ترکمنی مستقر در آذربایجان و تدارک پشتوانه‌ی مالی از طریق کسب غنایم سرشار ایالت شروان، در تصمیم اسماعیل در انتخاب شروان به عن...

همه انواع نظام های سیاسی نیاز به مشروعیت دارند؛ تا از یک سو ثابت نمایند که سلطه و حاکمیت ایشان بر حق و درست است و از سوی دیگر با آگاه نمودن زیر دستان از حقانیت خود، موجبات اطاعت سیاسی آنان را فراهم آورند. در طول تاریخ ایران حکومت ها از ابزارهای مختلفی برای اعتبار بخشی به حاکمیت خود استفاده می نمودند. یکی از این ابزارها بهره گیری از دین و مذهب بود که همواره رکنی بسیار مهم در زندگی مردم ایران به ...