سه گانه های عالم هستی که ملک و ملکوت و جبروت اند با تثلیث دیگری از ادراکات انسان یعنی حس و خیال و عقل متناظر است. بدین ترتیب حواس انسان روزنه دریافت عالم ماده، خیال او مسافر عالم ملکوت و عقل او سالک و پیمایندۀ عالم انوار قاهره است. شیخ شهاب الدین سهروردی که شیخ اشراق لقبش داده اند سخن از عالم مُثُل معلقه را به عنوان خیال منفصل وجهۀ همت خود قرار می دهد و خود را در این مسیر وارث حکمای ایران باستان ...

نظریه‎های «شکل‌گرایی» و «واقع‎گرایی» در آرای فیلسوفان هنر و بالتبع آن در آرای دوران کلاسیک «نظریه فیلم» در منازعه ناتمام فیلسوفان «واقع‎گرا» و «ایده‎انگار» در سرآغاز شکل‎گیری مابعدالطبیعه مغرب‏زمین و اقوال و آرای افلاطون و ارسطو تا جدل عقل‎گرایان و تجربه‎گرایان در بدو رنسانس قابل ردیابی است. با عنایت به شکل‏گیری پدیده سینما در آغاز به کار دوربین «لومیر» در ساحت واقع‎گرایی و دوربین «مه‌لیس» در س...

کتاب شریف مثنوی که جامع باورهای شریعت، طریقت و حاوی اسرار درونی و حقایق باطنی است، در انتقال مفاهیم ژرف و گسترده در قالب قصه و حکایت به جرات بی مانند است. مولانا که وابسته به مکتب زیباپرستی برپایه هستی شناسی و معرفت شناسی است، جهان بینی اش را براساس اصالت زیبایی و عشق قرارمی دهد. درک این دیدگاه نیاز به سیر و سلوک معنوی و کشف و شهود باطنی دارد. در دوران جدید حس گرایان معرفت های انسان را به حس بر...

در میان قوای ادراکی نفس، حس مشترک وضعیت ویژه ای دارد. ارسطو بی آنکه از آن تصویری ارائه دهد، کارکرد هایی چون ادراک محسوسات مشترک و بالعرض و تشخیص وجوه تمایز میان اشیا و ادراک احساس را به آن نسبت می دهد. در حالی که ارسطو به صراحت تلقی از حس مشترک را به عنوان قوه ای در کنار حواس پنج گانه رد کرده است، ابن سینا و پیروان او آن را به عنوان یکی از حواس باطنی مورد توجه قرار می دهند و برخی از نقش های نفس...

چکیده  متخیله قوه ای از قوای نفس انسانی است که معمارِ عالم خیال است. اثر هنری ماهیت خویش را از عالم خیال دریافت می کند. زیرا کار خیال، صورت سازی است و بر اساس شهود هنرمند است که خیال، صور هنری می آفریند. هنر از عالم خیال می رسد و فلسفه از عالم عقل. تصویرگر هنرمند، زیباترین صور خیالی متون ادبی را مصور می کند و بر اساس «رجحان صور زیباشناختی» تصاویر تخیلی از متن داستانی و روایت، تصویرِ خویش را می ...

قوّه ی وهم از نظر ملاصدرا قوّه ای مجرّد است که ذاتاً استقلالی از سایر قوا ندارد بلکه همان قوّه ی عقل است که تعلّق و اضافه به خیال یافته است. این قوّه رئیس و فرمانروای قوای حیوانی و جزئی است و تمام افعال قوای جزئی، اعمّ از ادراکی و تحریکی را می توان به این قوّه نسبت داد. ملاصدرا وهم را بین حیوان، انسان و شیطان مشترک می داند و در نظر او این قوه، ذومراتب است. اما آنچه ملاصدرا را واداشته است که در باب این ق...

باور به نبوت، بعد از اعتقاد به خداوند، مهم¬ترین تکیه¬گاه عقیدتی ادیان ابراهیمی است. از نظر فارابی و اسپینوزا نبوت و وحی حقایقی هستند که از عالم غیب به بشریت افاضه شده و برای اقناع و هدایت و به سعادت رساندن عامه مردم ضروری¬اند؛ زیرا عامه مردم مستعد خیال¬اند و توانایی درک عقلی و فلسفی بسیاری از مسائل را ندارند. کمال تخیل، مهم¬ترین ویژگی انبیاست وزبانِ آن؛ یعنی ¬تمثیل، استعاره و خطابه ¬برای توده¬ها...

صور خیال جوهر اساسی شعر است. شاعر به مدد نیروی تخیل، تجربه های ذهنی و عینی خود را بیان می کند. به طوری که شعر به واسطه نیروی تخیل به کلامی هنری و دلنشین تبدیل می شود. شمس لنگرودی از جمله شاعران معاصری است که برای خیال انگیزی اشعارش به تزیین کلامش نمی پردازد بلکه هدف وی این است که برای مخاطب آنچه را که خود تصویر می کند عینی و ملموس سازد تا کلماتش واضح تر و شفاف تر به نظر برسد. بنابراین شمس لنگرو...

چکیده این تحقیق ضمن توجه به جایگاه طبیعت در نقاشی، به بازنمودهای آن در سبکهای مختلف و نقش طبیعت در آثار واقع گراترین نقاش قرن نوزدهم ( گوستاو کوربه ) و نقاشان سوررئالیست پرداخته است. افلاطون هنرمندان را مقلدان معرفی کرد، از سویی دیگر هرگز تقلید محض و عین به عین را تأیید نکرد چون معتقد بود هنرمندان مقلدانند بشرط آنکه نگاهشان به طبیعت و نظرشان به مُثُل باشد؛ و ارسطو نیز بر این باور بود که هنرمندان...

آثار منظوم و منثور هر ملتی که به دفاع از وطن در برابر متجاوزان برمی خیزند، در ادبیات آن ملت، ادبیات پایداری نام دارد. شاعران در این ادبیات، از عشق به سرزمین خویش، مقاومت و مبارزه مردم، امید به آینده ای روشن، رهایی و... سخن می-گویند وگاه این مضامین را با استفاده از تصویرهای شعری تعبیر می کنند. این پژوهش به معرفی ادبیات مقاومت و بررسی نمونه های تصویر در شعر سمیح القاسم می پردازد. او از شاعران معا...