در این مقاله با استفاده از روش ساختاری به بررسی جریان نبردهای سام، قهرمان سام ­نامه پرداخته­ ایم. بدین منظور ابتدا مجموعه ­نبردها در جدولی شامل پنج عامل کنش گر، انگیزۀ نبرد، رقیب جنگی، یاریگران و نتیجۀ نبرد آورده شده است. سپس با خلاصه­کردن داده­های جدول، به 9 نتیجۀ کلی دربارۀ ساختار نبردهای این منظومه رسیدیم. در مرحلۀ بعد با تقلیل دادن این 9 نتیجۀ کلی سه فرمول کلی­ تر به دست آمد. کارکرد اصلی نب...

داستان «امیرارسلان نامدار» یک نقالی شبانه در خواب گاه ناصرالدین شاه قاجار بود که توسط نقال باشی دربارش‏، نقیب الممالک، پرداخته و به قلم دختر شاه به رشته تحریر درآمد و علیرغم فضای اشرافی شکل گیری خود، به سرعت تبدیل به محبوب ترین و مشهورترین قصه عامیانه فارسی گردید. متاسفانه آثاری این چنین به دلیل ویژگی عامیانه بودن خود، هرگز آن­چنان­که باید و شاید مورد مطالعات ادب پژوهانه و خصوصاَ نمایش پژوهانه ق...

جریان سیال ذهن، سبکی نو در داستان‌نویسی است که در آن نقش نویسنده به حداقل ممکن می‌رسد؛ چرا که اندیشه‌ها و احساسات شخصیتها همانگونه بیان می‌شود که در ذهن آنان جریان دارد. در این شیوه، ترتیب زمانی، مکانی و نظم منطقی رویدادها به هم می‌ریزد. روشهای روایی تک‌گویی درونی و حدیث نفس شخصیتها را می‌توان در تقویت این شیوة روایی موثر دانست. از نویسندگانی که از این شیوه در آثار خود استفاده کرده‌اند، می‌توان...

آنچه در زندگی روزمرّه اتفاق می افتد، برنامه های یکنواخت و تجارب تکرارشونده ی بدیهی انگاشته شده است و در آن خبری از اعمال خارق العاده نیست. زندگی روزمرّه ضدمفهومی برای زندگی قهرمانی است. زندگی قهرمانی برخلاف زندگی روزمرّه با عمل مهیّج و خارق العاده مشخّص می شود. از قهرمانان که ویژگی آن ها شجاعت و استقامت و مخاطره جویی است، ظرفیّت های خارق العاده انتظار می رود. در دوران مدرن که زندگی روزمرّه ارتباط خود ...

در میان نویسندگان قبل از انقلاب، داستان­های صمد بهرنگی جایگاهی خاص دارند؛ زیرا ماهیت تمثیلی و نمادین داستان­های او در کنار ظرفیت­های روایتگری آن­ها، در خدمت تیپ­سازی همسو با تفکر ایدئولوژیکی اوست. تلاش بهرنگی برای ارائة آرمانشهر ایرانی در داستان­هایش با تمرکز بر قهرمان­سازی، به داستان­های او ازجمله داستان­های کودکانة او ظرفیت­های تحلیل روان­شناختی داده است. این پژوهش به شیوة توصیفی ـ تحلیلی با ...

تراژدی در مسیر تکامل خویش دستخوش تغییرات گوناگون گشته و معانی مختلفی به خود دیده است. ارسطو در کتاب بوطیقا ماهیت تراژدی یونانی قرن پنجم قبل از میلاد را مطرح و تحلیل نموده است. آن طور که از شواهد بر می آید، مبحث درام مدرن بیشتر با مدلهای تراژدی و قهرمان پروری تراژیک یونان باستان در آمیخته تا با انواع دیگر تراژدی. در عصر مدرن مقیاس و شکل تراژدی دستخوش تغییر گشته است. بر خلاف تراژدی های یونان باس...

آن چه همواره در شاهنامه مورد مطالعه قرار گرفته و می گیرد، شکوه شاهان، دلاوری پهلوانان و در مجموع عناصر سترگی است که به تناسب نوع ادبی حماسه در آن جای داردامادراین اثر ورجاوند و در کنار عناصر مهم و اصلی، جزئیاتی وجود دارد که ضمن ایجاد یک کل منسجم در نوع خود، شاهکاری بی نظیر و یا کم نظیر به شمار می آیند. یکی از این جزییات که با آداب خاص خود به نمایش گذاشته شده روابط سیاسی و دیپلماتیکی است که این ...