نقد کهن­الگویی یکی از رویکردهای اصلی در نقد ادبی معاصر است که به کشف ماهیت کهن­الگوها و اسطوره­ها و نقش آن‌ها در ادبیات می­پردازد. کمپبل در کتاب قهرمان هزارچهره خود، اسطوره «سفر قهرمان» را با توجه به شباهت­های ساختاری اسطوره­ها و قصه­های کهن، مطرح کرد که شامل: عزیمت، تشرف و بازگشت است و در آن قهرمان در سیر رشد روانی خود، فضیلتی معنوی و مادی برای خود و دیگران به ارمغان می­آورد. در این مقاله تحلی...

مقالۀ حاضر از منظر شخصیت‌پردازی و تکوین شخصیت قهرمان، به بررسی تذکرۀالاولیای عطار نیشابوری می‌پردازد و به‌عنوان نمونه، چهار روایت از این متن (ابراهیم ادهم، حسن بصری، بایزید بسطامی و حلاج) را برای بررسی برگزیده‌ است. در این بررسی که براساس نظریۀ نورتروپ فرای انجام شده است، ذکر می‌شود که الگوی قهرمان در تذکرۀالاولیاء به الگوی قهرمان در گونۀ ادبی رمانس نزدیک است و همان‌گونه که در رمانس، قهرمان صور...

ساختار و کارکرد اسطوره در آثار بهرام بیضایی گاه دگرگونی هایی می یابد. نمونه آن، تغییر کلیشه «قهرمان» در برخی فیلم های او است. اسطوره قهرمان و سفر او، همواره مورد توجه اسطوره شناسان بوده است؛ براساس دیدگاه و الگوی جوزف کمبل، قهرمان مرد مراحل دهگانه ای را در سفر رو به کمال خود طی می کند. اما، بیضایی با تنزل قهرمانان مرد و توجه به نقش آفرینی قهرمانان زن، به تغییر کارکردهای سنتی این اسطوره متناسب ب...

برانژه شخصیت اصلی و ثابت در چهار نمایشنامه ی یونسکو با عنوان های کرگدن? شاه می میرد ، پیاده در هواو قاتل بی مزد و مواجب می باشد. در نمایشنامه های یونسکو همانند اسطوره ها، تحول به صورت تنزل از خوی انسانی به طبیعت حیوانی و نیز بازگشت از تمدن به طبیعت انجام می گیرد. در حقیقت این فرآیند تمدن را نیز واژگون می کند. مفهوم شخصیت که عنصر اصلی در نمایشنامه هاست، در تئاتر پیشرو به ویژه تئاتر یونسکو دچار ت...

کهن الگوها انگاره­هایی یکسان و مشترک در ذهن و ضمیر ناخودآگاه افراد بشر هستند که در هر عصری به شکل باورهای رایج آن دوره خود را نشان می­دهند و بازشناسی تحولات و دگرگونی­های آنها می­تواند شناخت ما را در مورد جریان­های عمیق فرهنگی، اخلاقی و مذهبی در دوره­های تاریخی افزایش دهد. یونگ در آثار خود از کهن الگوهای متعددی نام می­برد و هر یک از آنها را به تنهایی و در پیوند کلی با هم در شمار پرمعناترین تجلی...

لف نیکلایویچ تالستوی، نویسندة بزرگ روس، همچون فیلسوف و جامعه‌شناس در آثار خود ظاهر می‌شود و تناقض‌های زندگی را، نه تنها در یک فرد خاص، بلکه در یک جامعه و کشور توصیف می‌کند. موضوع مهم آثار لف تالستوی مسائل مذهبی و اخلاقی است. به‌نظر می‌رسد نویسنده در رمان‌های جنگ و صلح، آنا کارنینا و رستاخیز تحلیل بسیار دقیقی از شروع اخلاقیات و افول آن‌ها بر اثر هوس‌های کشنده داده است. لف تالستوی در آثار خود معم...

کتابی که اکنون معرفی می‌شود به یقین برای بسیاری از اهل دانش و قلم ناشناخته است. «سفینه» اثری است منظوم آمیخته با نثر آهنگین از  شاعری گمنام به نام قهرمان قهری از شهر ملایر که در نعت و مدح پیامبر ( ص ) و ائمه‌ی اطهار، بخصوص سالار شهیدان، امام حسین ( ع ) سروده شده است. در لابه‌لای اشعار این اثر گران بها علاوه بر نکات اخلاقی، مذهبی، حماسی و قرآنی می‌توان جلوه‌هایی از عرفان عملی را مشاهده نمود. که ...

این جستار، جایگاه توتمی جانوران حامی را در داستان های توتمیک ایرانیان و ترکان در نظر داشته است. در این راستا پس از ذکر پیشینة شکل گیری توتم در میان این اقوام، نخست ردپای توتم و نیای اساطیری ترکان، پثنه (paөana)، جست وجو و آنگاه روایات توتمیک ایرانیان بررسی خواهد شد. نتایج پژوهش حاکی از این است که ضعف اوّلیّه قهرمان با کارکرد هوشمندانۀ توتم جانوری جبران شده است. جانوران توتمی از نظر داشتن چهره های...

در این پژوهش به بررسی شخصیت قهرمان در مجموعه انیمیشنی بن تن، یکی از مجموعه های پرطرفدار این روزهای دنیای انیمیشن با هدف شناخت شخصیت «قهرمان روایت شده» و ویژگی های آن، پرداختیم. قهرمان این مجموعه کودکی ده ساله است که در سفری تابستانی به همراه پدربزرگ و دخترعمویش با ماجراهایی روبرو می شود. در ابتدای این سفر وسیله ای به نام اُمنیتریکس از فضا به زمین می آید و به دست بن تن می چسبد. بن تن در این ماجرا...