قلمرو ایران، همواره قلمرو فرهنگی بوده است و تمدن و زبان، مرزهای آن را مشخص کرده است. مسأله بنیادین این مقاله آن است که سفرنامه نویسان بزرگی چون شاردن و تاورنیه از چه دیدگاه هایی به آداب و رسوم و فرهنگ مردم ایران و دربارش در عهد صفویه نگریسته اند و چه تفاوت‌ها و شباهت هایی در نحوه نگاه آن‌ها وجود داشته است؟      نوشته حاضر علاوه بر پاسخ به پرسش های مذکور در پی آن است از لابلای سطور آثار آنان به...

در گونه­ای از تقسیم­بندی، می­توان سخنان مذکور در متون منثور صوفیانه را برساخته از دو بخش دانست: «سخن مغلوب» که بر قلمرو تجربه­های شهودی و دریافت­های درونی نویسنده حکم­رانی دارد؛«سخن متمکّن» که قلمرو دانش رسمی و علم اصطلاحی صوفیان را در بر می­گیرد. تمهیدات عین­القضات همدانی یکی از نثرهای صوفیانه است که در آن ویژگی­های کلام مغلوب از قبیلِ بی‌خویش­نویسی، دریافت الهام و وحی، تأویل­پذیری و بحران آپوری...

از جمله قواعد فلسفی در باب علیت، قاعده معروف «الواحد» است که با اصل سنخیت علت و معلول ارتباط تنگاتنگ دارد. در منظر بسیاری از حکیمان، این قاعده بدیهی تلقی شده، در عین این که از منظر برخی با اشکالها و پرسشهای جدی در خصوص قلمرو آن روبه رو شده است، از جمله اینکه: قاعده الواحد با فاعلیت و قدرت مطلقه الهی تعارض دارد، بهگونه ای که برخی علیت الهی را از شمول قاعده خارج کرده اند. این مقاله ضمن تبیین اصل ...

گسترۀ قلمرو فقه، از جملۀ مقولاتی است که در دین‌پژوهی و کارکردهای آن نقشی اساسی دارد. با تحلیل و تجزیۀ برنامه‌ها و قانون‌های موجود در تعاملات چهارگانۀ بشری (تعامل با خود، خدا، خلق و طبیعت) می‌توان سه حیث 1. موضوعی، 2. حکمی؛ 3. روشی یا برنامه‌ای را در آنها ملاحظه کرد، سه حیثی که در ظرفیت «فقه مطلوب» نیز جریان دارد. قلمرو موضوعی فقه مطلوب، هر عنوان و پدیده‌ای است که به حکم شرعیِ تعامل و مواجهه می‌پ...

اصل یا قاعده صحت از قواعدی بسیار مهم فقهی است که کاربرد فراوان دارد و در کلیه ی معاملات(عقود و ایقاعات)، در عبادات، اقوال و اعتقادات جاری است. حتی در عقود جدید و مشکوک الصحه همچون فروش سرقفلی، عقد بیمه و یا انتقال حق تألیف که ادله و شرائط عامه وجود داشته باشد به قاعده ی صحت تمسّک می شود. این قاعده نه تنها در حوزه قانون گذاری و حقوق فردی و اجتماعی مورد توجه ‏قانونگذار اسلامی بوده است، بلکه در عرص...

اگر چه پرسش از قلمرو دین و انتظار بشر از آن متعلّق به دوران معاصر است اما ریشه­های آن را می­توان در آرای متفکّران مسلمان متقدّم واکاوی نمود. با نگاهی به آرای دو متفکّر جریان­ساز در جهان اسلام، یعنی ابن­سینا و غزالی، رویکردهایی متفاوت در تبیین وجه نیاز آدمی به دین آشکار می­گردد. در حالی که ابن­سینا در تحلیل فلسفی خود بیشتر بر جنبه­های حقوقی و کارکردهای اجتماعی دین تأکید می­کند، تمرکز غزالی بر ابعاد ...

سلسله مراتب قلمروهای اجتماعی در کالبد شهر و عناصر معماری تجلی می یابد. در فرآیند طراحی معماری و طراحی شهری شناسائی، ارزیابی و الگوپردازی از این قلمروها در ایجاد محیط پایدار اجتماعی اهمیت دارد. در این مقاله سلسله مراتب قلمرویی و تفاوت ارزش فضایی آن در ساختار محلات و معماری واحدهای مسکونی سنتی ایران مطالعه شد. در این مطالعه دو محله فهادان و تل در بافت تاریخی یزد و پنج خانه سنتی جهت مطالعه انتخاب ...

یکی از مباحث مهم در تاریخ کلام و فلسفه در فرهنگ اسلامی و غرب این بوده که آیا عقل  قادر به پاسخگویی به تمام مسائل و معارف بشری است یا نه؟ ملاصدرا میراث دار حکمت مشاء و اشراق، و عرفان اسلامی، و بنیانگذار حکمت متعالیه عقل را سلاح قدرتمندی برای باز کردن گره های بسیاری از مجهولات معرفت بشری و الهی می داند. اما از محددیت آن نیز غافل نبوده است. هر چند بیشتر محققان بر این باورند که ملا صدرا عقل و ایما...

اگر چه پرسش از قلمرو دین و انتظار بشر از آن متعلّق به دوران معاصر است اما ریشه­های آن را می­توان در آرای متفکّران مسلمان متقدّم واکاوی نمود. با نگاهی به آرای دو متفکّر جریان­ساز در جهان اسلام، یعنی ابن­سینا و غزالی، رویکردهایی متفاوت در تبیین وجه نیاز آدمی به دین آشکار می­گردد. در حالی که ابن­سینا در تحلیل فلسفی خود بیشتر بر جنبه­های حقوقی و کارکردهای اجتماعی دین تأکید می­کند، تمرکز غزالی بر ابعاد ...

هدف این تحقیق، فراهم نمودن شواهد تجربی و بررسی رابطه بین حجم معاملات و نقد شوندگی سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، و یافتن پاسخ این سوال که آیا بین مولفه های مختلف حجم معاملات و نقد شوندگی سهام شرکتهای نامبرده ارتباط معنی داری وجود دارد؟ تحقیق شامل سه متغیر مستقل(حجم معاملات ، انحراف معیار حجم معاملات و نسبت آمیوست)،متغیر وابسته (نسبت نقد شوندگی آمیهود) می باشد. قلمرو مکانی...