هر مجتهد جامع الشرایطی بر اساس هر یک از سه منصب افتاء، حکم و قضاء قدرت و اختیار خاصی می یابد. بر اساس منصب افتاء مجتهد می تواند در مورد مسأله شرعی فتوا دهد که این فتوا حاصل اجتهادی روش مند است. همچنین مجتهد بر مبنای منصب حکم نیز قدرت صدور حکم می یابد که مبتنی بر الزام بر انجام یا ترک کاری به خاطر مصلحت آن، که جدای از احکام ثانویه است و صدور آن با لحاظ برخورداری از مقام و منصب ولایت است. علاوه ب...

نظریة «نفس کلی و نفوس افلاک» در این مقاله با توجه به بطلان مبانی آن که از طبیعیات قدیم گرفته شده، ابطال گردیده و تأثیر آن بر فهم صدرا از آیات قرآن مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. به این منظور، با بررسی تمام کتب تفسیری و فلسفی صدرا، مواردی که او آیات قرآن را بر نفس کلی و یا نفوس افلاک منطبق کرده، جمع آوری شده است. سپس با توجه به سایر آیات، روایات، معنای ظاهری و سیاق آیات و قرائن موجود در آنها، ...

یکی از موضوعاتی که در دو حوزه فقه و کلام همیشه مورد بحث قرار گرفته است مساله سهوالنّبی و وجود روایاتی در این رابطه است. موافقان و مخالفان نظریه سهوالنبّی هریک به طرح دیدگاه خود پرداخته و آثاری عرضه نمودند. نجاشی در رجال خود برخی از پیشینیان مانند، اسحاق بن حسن از راویان کتاب کلینی را نام می برد که به تألیف کتابی با عنوان «نفی السهو عن النبّی صلّی الله علیه و آله » پرداخته است. در مقابل ابن غضائری، ...

بحث جبر و اختیار از مباحث بسیار دقیقی است که از دیرباز ذهن انسان ها و به ویژه خِردورزان را به خود مشغول ساخته است . این مبحث در میان گروه های مسلمانان نیز دارای جایگاه پراهمّیتی است . هر یک از این گروه ها برای اثبات عقیده ی خود به آیاتی از قرآن کریم تمسُّک جسته اند و ظاهر آن را موید نظریه ی خویش گرفته اند . در این میان اهل بیت (علیهم السلام) از افراط و تفریط مصوّن مانده ، و بر نظریه ی " امرٌبینُ الأمر...

ام محمد باقر (7) پنجمین امام از ائمه دوازده گانه شیعه امامی، به عنوان خلیفه رسول خدا (6) در عصر خود مسئولیت های امامت را به انجام رسانید. شرح و تفسیر قرآن کریم به همراه تبیین سنت نبوی به عنوان بخشی از اقدامات امام محمد باقر (7) سبب شد تا میراثی گرانبها از ایشان درحوزه حدیث شیعه باقی بماند. بررسی روایات بر جای مانده از ایشان به لحاظ کمّی نشان می دهد که حدود 12-10 درصد از احادیث شیعه امامی در مناب...

رعایت قواعد مربوط به صلاحیت ذاتی در امر رسیدگی از زمره ی قواعد آمره و الزام آور و مربوط به نظم عمومی است ، و نظر به اصول 57 و 61 و 159 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در باب استقلال قوای عالیه و تفکیک و تعیین وظایف اصولی هر یک از آنها و اختصاص مسئولیت خطیر امر قضاء به قوه قضائیه و اعمال آن از طریق دادگاههای دادگستری داشته است ، اصل این است که نهادهای مسئول به صورتی سازمان یابند که تداخل و وظایف...

اطاله دادرسی در دادگاه های دادگستری یکی از موضوعاتی است که مخصوصاً در سنوات اخیر به لحاظ اهمیت و آثار سوء و زیانباری که دارند برای مراجعین دادگستری و حتی متصدیان امر قضاء، اعم ازمدیران ارشد قوه قضائیه و قضات و سایر کارکنان این تشکیلات به یک معضل تبدیل گردیده است. تلاشها و اقدامات نسبتاً خوب و مناسبی جهت رفع این معضل هم از سوی مسئولین قوه قضائیه و هم از سوی بعضی صاحب نظران معمول گردیده ولیکن کافی ...

رساله حاضر با عنوان "کفارت صوم و موجبات آن" دارای سه فصل و هشت گفتار و نتیجه گیری از کل مبحث می باشد. فصل اول: دربردارنده سه گفتار است که بمانند همه پژوهش ها، مفاهیم و واژه های کلیدی تحقیق به ترتیب کاربری هریک نظیر صوم، افطار، قضاء و تخییر، از منظر اهل لغت و اصطلاح در گفتار اول واکاوی و بررسی شده است. در گفتار دوم به پیشینه روزه و کفاره اشاره و از دیدگاه صاحبان ادیان و مکاتب به مسأله نگرسته شده...

جزای نقدی یکی از اقسام مجازاتها می باشد که به دلایل مختلف مورد استقبال سیاست جنایی تقنینی کشورهای مختلف از جمله ایران قرار گرفته است و درصد قابل توجهی از مجازاتهای مندرج در متون کیفری را به خود اختصاص داده است. این مجازات در صور مختلفی چون جزای نقدی ثابت، جزای نقدی نسبی و جزای نقدی روزانه متبلور می شود که صورت نخست آن دارای بسامد بیشتری در قوانین جزایی است؛ اگرچه جزای نقدی نسبی و روزانه قابلیت ...

دولت طولونیان (254-292ق) از جملۀ دولت های کوچکی بود که در دوران ضعف و تجزیۀ خلافت عباسی در سرزمین باستانی مصر پاگرفت. از آنجا که هردولتی برای ادارۀ قلمرو خویش نیازمند نظام دیوانی کارآمدی است، امرایطولونی، به ویژه احمد و خمارویه، نیز علاوه بر حفظ دیوا ن ها و سازمان های موجود که به تدریج از آغاز ورود اسلام در مصر شکل گرفته بود، اقدام به تأسیس دیوان ها و سازمان های جدیدی کردند. در این نوشتار سعی ش...