بعد از رونق بندرهرموز در ساحل مغستان که خود فرآیند تشکیل حکومتی لیبرال در حوزه تجارت ، اقتصاد و مذهب بود باعث جذب سرمایه ثروتمندان سرگردان که به دنبال از رونق  افتادن سیراف و کیش در پی مکانی امن برای سرمایه خود می گشتند ، شد. این امرباعث رونق و شکوفایی تجاری هرموز شد به طوری که از نیمه دوم قرن پنجم به بعد به تدریج تبدیل به یک بندر بین المللی گردید. حکومتی که محمد درمکو در ساحل مغستان بنیان گذاش...

تغییر هر رژیم سیاسی می‏تواند پیامدهای مختلفی را در سطوح مختلف محلی، منطقه‏ای و بین‏المللی به دنبال داشته باشد. این مقاله ضمن مرور جنبش انقلابی مردم بحرین در سال ۲۰۱۱ موسوم به جنبش ۱۴ فوریه، به بررسی پیامدهای راهبردی ناشی از تغییر رژیم حاکم بر بحرین در سطوح داخلی و منطقه‌ای می‏پردازد. این مقاله مستخرج از پایان‌نامه دکتری در رشته جغرافیای سیاسی با عنوان «اثرگذاری عوامل ژئوپلیتیکی بر فرایند دموکرا...

در بررسی تاریخی کرانه های جنوبی خلیج فارس ، قرون دوازده و سیزده هجری / هیجده و نوزده میلادی ، یکی از سرنوشت سازترین و حساس ترین قرون به حساب می آیند ؛ چرا که مهمترین حوادث به لحاظ سیاسی ، اقتصادی و فرهنگی، خصوصا در سایه استعمار انگلیس ، در این عصر صورت گرفته است.مهمترین این حوادث در تاریخ 1129 ق / 1783م صورت گرفت ، و آن زمانی است که طوایفی از اعراب بیایان گرد ، نجد عربستان را ترک کرده و در صفحا...

چکیده جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی دو قدرت مؤثر در جهان اسلام هستند. این دو کشور نقش مهمی در تحولات منطقه ی خاورمیانه ایفا می­کنند. در این مقاله تلاش می­شود با بررسی تحولات اخیر سه کشور عراق، بحرین و یمن به عنوان سه حوزه ی نفوذ ایران و عربستان، وجه ریشه­ای رقابت این دو دولت کاوش و در پرتو چنین وضعیتی، راهکارهای لازم استخراج شود. هدف این پژوهش آن است که نشان دهد ماهیت منازعه ی منطقه­ای ا...

تحقیق در مورد نهضت‌هایی چون قرامطه کاری دشوار است؛به این‌ دلیل که اولا جنبش قرمطیان برای مصون ماندن از اذیت و آزار دستگاه‌ حکومت،جنبشی به غایت سری بود،ثانیا چون این نهضت بر خلاف اهداف‌ حکومتهای وقت حرکت می‌کردند،مورخان و نویسندگانی که از دیدگاه هیأت‌ حاکم بدانان می‌نگریستند و آنان را ارزیابی می‌نمودند،گاهی دربارهء آنان‌ سخنانی به دور از حقیقت و قضاوتهایی مغرضانه مطرح می‌کردند.این مقاله با تکیه ...

نگاهی گذرا به تاریخ حدیث در بحرین نشان می‏دهد که مؤلفه‏هایی هم­چون وجود راویان و محدثان چشم‏گیر، تدوین آثار و کتاب‏های حدیثی، شکل‏گیری اندیشۀ تأثیرگذار و وجود مدارس و محافل نقل حدیث - که همه از شاخصه‏های صدق عنوانِ یک مرکز حدیثی است - در میان بحرینی‏ها و قبیله عبد القیس بحرین، وجود داشته است. حدود صد و بیست نفر از بحرینی‏ها از راویان و محدثان امامان شیعه بوده‏اند و در گسترۀ حدیث‏پژوهی شیعی نقش ا...

در بحرین قدیم، تشیع قدمتی دیرینه دارد و از اواخر قرن سوم هجری به بعد شاهد شکل‌گیری دولت‌های مختلف شیعی بوده که از میان آنها، آل عیون از حیث دیرپایی و تأثیرگذاری در گسترش شیعه اهمیت بیشتری داشته است. در این تحقیق ضمن نمایاندن جایگاه دولت شیعی آل‌عیون در بحرین، نقش آنان در گسترش تشیع مورد بررسی قرار می‌گیرد. یافته‌های تحقیق حاکی از ریشه‌دار بودن تشیع در آن سرزمین است. زمینه‌ها و عواملی از قرن نخس...

جنبش قرامطه یکی از جنبش‌های پرشور و دامنه دار ضد فئودالی بوده است که در نیمه دوم قرن سوم هجری در عراق و خوزستان و سوریه به وجود آمد و در ادامه موجبات تشکیل دولت قرامطه بحرین را درعربستان شرقی، لحساء و بحرین فراهم آورد. دولت قرامطه بحرین پایگاهی مهم برای عملیات نظامی و تبلیغی بر علیه دستگاه خلافت عباسی و چالشی عظیم برای آنان بود. قرامطه به لحاظ اجتماعی دارای ویژگی‌هایی بودند که موجب جذب توده مرد...

مراجعه به معهودات عرب عصر نزول و تفسیر آیات قرآن بر پایه آنها، پرده از مراد الهی در آیات مجمل بر می دارد. یکی از آن آیات، آیه 19 سوره الرحمن است که در این مقاله، از آن به آیه «مرج البحرین» تعبیر می شود. در این آیه و آیات مشابه، از دو دریایی سخن رفته است که به هم تلاقی می کنند، امّا بر هم غلبه پیدا نمی کنند. یکی از آنها شیرین و گوارا (فرات) و دیگری شور و تلخ است و از آنها مروارید و مرجان استخراج ...