چکیده بر اساس دیدگاه سنتگرایان و به ویژه حکمای مسلمان، عالم ازسلسله مراتبی تشکیل شده است .مطابق با این سلسله مراتب هنرها نیز سلسله مراتبی دارند. هنر سنتی و دینی (در اینجا اسلامی) به نوعی واسطه ای است که عالم خاکی را به دو عالم بالاتر یا مابعدالطبیعه متصل می کند و به انسان کمک می کند تا مفاهیم مابعدالطبیعه را دریافت کند. قالی یکی از پر ظرفیت ترین هنرهای ایران است که در دوران صفویه و رسمی شدن ...

درخت یکی از عناصر اصلی و قدیمی در نقش پردازی فرش در سراسر جهان است. در مناطق متفاوت ایران نیز درخت با اسامی و اشکال گوناگونی، در طراحی فرش مورد استفاده قرار می گیرد. درخت حیات یا درخت جاودانگی و بی مرگی، به جوهر وجود انسانی در عالم یا به دنیای پس از مرگ اشاره می کند و چنین تعریفی، رایج ترین توصیف استفاده از نقش درخت در طراحی فرش است؛ اما کاربرد درخت سخنگو یا درخت واق با مفهوم درخت دوزخی در فرش،...

استان یزد با مردمانی هنردوست، از جمله استانهای کویری ایران به شمار می رود. این استان در طول دورانهای متوالی و در حیطه های مختلف هنری و خلق آثار ماندگار، در زمینه های نسّاجی دستی(شَعربافی)، معماری سنّتی، زیلوبافی، سفالگری و... نقشی کاملاً برجسته در هویّت هنر ایرانی داشته است. لذا قالی دستباف این منطقه، از این امر نباید مستثنی باشد و باید مورد توجّه و بررسی دقیق کارشناسان این حرفه قرار بگیرد. لذا بررسی...

هنر– صنعت فرش پدیده ای است که از بطن شرایط اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی جامعه برمی خیزد، لذا به عنوان کالایی فرهنگی مطرحمیگردد که ارتباط تنگاتنگ با بافتگاه خود دارد این ارتباط موجب خلق هویت و شناسه برای «بافته» و «بافنده» شده و در رابطه ای دوسویه هریک برای دیگری کسب اعتبار می کند ، زمانیکه اینارتباط قطعگردد آنچه تولید می شود نخواهدتوانست نقش معرّف و شناساننده ی خالق و جامعه اش را ایفانماید در این ز...

صفویان به صنعت فرش و فرشبافی توجهای ویژه داشتهاند و در زمینههای مختلف، اعم از طرح،رنگ و بافت فرشها در حد اعلای قابلیت بودند؛ چنانکه وجود نمونه هایی نفیس از فرشهای صفوی در موزه های داخل و خارج کشور شاهدی بر این ادعاست. اما به دلیل قلیل بودن این دست از فرشها شامل قالیها، پارچهها و سایر دستبافتهها که به طور قطع به یقین مربوط به دوره آغازین حکومت صفویان در تبریز باشد، شناخت و ارزیابی طرحها و نقوش آ...

جستجو برای فهم روش طراحی با توجه به عدم امکان مصاحبه با طراحان مورد نظرِ این پژوهش، از طریق تجزیه و تحلیلِ خطیِ تصاویرِ فرش های هر طراح بر اساس ساختار طرح صورت گرفته است. نتیجه تجزیه و تحلیل 32 تخته فرش از چهار طراح مورد نظر عبارتند از شناسایی نحو? ساماندهیِ هر طرح و شناساییِ ویژگی های طراحیِ هر طراح که پیرامونِ آن ها به تفصیل بحث شده است. همچنین شناساییِ روش در طراحی و روش در نقشمایه پردازیِ مبتنی بر عن...

هر سال مقادیر قابل‌توجهی فرش دست‌باف در مراکز قالی‌بافی کشور ازجمله استان همدان تولید می‌شود که بخشی از آن به مصرف داخلی می‌رسد و بقیه به کشورهای خارجی صادر می‌شود‌. تحقیقات علمی درباره فرش دست‌باف در ایران محدود است. ازاین‌رو، پژوهش‌ در این زمینه گام مؤثری در شناخت، حفظ و گسترش این میراث هنری خواهد بود. این تحقیق با روش پیمایشی و با هدف شناخت فرش امروز همدان انجام شده است. نخست با بررسی اس...

در حالی شاهد توسعۀ روزافزون مقاطع دانشگاهی در حوزۀ فرش دست بافت هستیم که فقر منابع معتبر و دست اول به شدت احساس می شود. اندک کتاب های منتشر شده در این حوزه نیز عاری از اشکال و ابهام نیستند. در این مقاله، کتاب شناخت فرش، برخی مبانی نظری و زیرساخت های فکری با تأکید بر سلسلۀ صفوی و تحولات قالی بافی، با هدف بسط زمینه های مطالعاتی تاریخ فرش ایران و با تمرکز بر تحلیل محتوای کتاب، به شیوۀ توصیفی ـــ ت...

کرمان به عنوان بزرگ ترین استان کشور در جنوب شرقی ایران واقع است، و یکی از قطب های مهم صنعتی ایران محسوب می گردد. به علاوه از تاریخی غنی و طولانی برخوردار است که کشفیات اخیر منطقه جیرفت دلیلی بر این مدعا می باشد. نساجی و بافندگی از اوایل تاریخ بشریت در این منطقه رواج داشته و در طول تاریخ به رشد و شکوفایی رسیده است. فرش بافی در کرمان قدمتی دیرینه دارد و با تکیه بر پیشینه ای غنی شهرت جهانی یافته ا...

طرح و نقش گلفرنگ، یکی از نقوش پر کاربرد در حوزه هنر­های سنتی، و طراحی قالی است. نقوش موسوم به گل رز یا گل و مرغ، از هنر غرب نشأت گرفته است و اکثر پژوهشگران، این نقش را از نقوش فرنگی می­دانند. نقش گلفرنگ از دوره صفویه با رواج فرنگی­سازی وارد هنر ایران شده و عصر قاجار، دوره اوج آن بوده است. این نقش از همان ابتدا، در تمام زمینه­های هنری مثل نقاشی و کتاب‌آرایی، کاشی‌کاری و گچ‌بری ورود پیدا می­کند؛ ...