فارابی از بزرگترین نمایندگان فلسفه سیاسی و شاخص ترین چهره سیاسی دوره اسلامی است. پژوهشگران فلسفه سیاسی، سیاست مدنی در تفکر معلم ثانی را جزیی از نظام عام فلسفه او می‌دانند. فارابی سیاست مدنی را در افق فلسفه وجود مطرح می‌کند و با توجه به دریافتی که از مراتب هرمی موجودات و کیفیت صدور و ارتباط آنها با سبب اول دارد به استنتاج هستی مدنی انسان و مرتبه وجودی مدینه می‌پردازد. فارابی الهیات و سیاست را در...

تبیین مسئله سعادت و فضیلت در نظام فکری ارسطو به عنوان معلم اول و فارابی به عنوان معلم ثانی گره-گشای مهم ترین مسائل حکمت عملی یعنی اخلاق و سیاست بوده است. مسئله ی اساسی این نوشتار بیان رابطه ی فضیلت و سعادت است. اطلاق عنوان کمال اول به فضیلت و کمال ثانی به سعادت و حصول سعادت از طریق فضیلت بر مبنای رعایت حدوسط، در نگرش این دو فیلسوف مشایی بهترین رابطه لحاظ شده این دو مسئله است. از طرفی به کارگیری...

اتریش در دو قرن اخیر فیلسوفان مهمی داشته که عظمت اندیشة آن ها برخی را برآن داشته است تا از وجود یک سنت اتریشی در فلسفه سخن بگویند. چون این فیلسوفان در تاریخ فلسفة تحلیلی نقش مهمی ایفا کرده اند، بعضی به یک تلقی انگلیسی ـ اتریشی از فلسفة تحلیلی قائل شده اند و البته با مخالفت هایی نیز مواجه شده اند. آن ها از این دفاع می کنند که در کنار فیلسوفان انگلیسی، فیلسوفان اتریشی نیز سهمی در فلسفة تحلیلی دار...

ارسطو در منطق خود وجوب و امکان را به عنوان جهات قضایا مطرح می سازد؛ و در فلسفه وی مقصود از امکان نوعی استعداد و قوّه است که برای خروج از حالت بالقوه به بالفعل نیاز به واجبی دارد که مسبوق به امکان نیست یعنی فعلیّت محض است.تمایز میان وجود و ماهیّت نزد ارسطو در قلمرو منطق مطرح است و به حوزه متافیزیک او وارد نمی شود و در نتیجه در نظام هستی شناسی وی هیچگونه تأثیری ندارد. فارابی مانند ارسطو، وجوب و امک...

چکیده هدف پژوهش حاضر، بهبود فهم خود از عمل زمینه ساز تربیتی در پرتو دیدگاه های موسوم به عملی بود. بدین منظور، سه عمل زمینه ساز فلسفه ورزی، برنامه ریزی درسی و تدریس از این منظر بررسی شد. فرض بر آن بود که دیدگاه های عملی برخی محدودیت های فهم ما از اعمال زمینه ساز ما را آشکار می کنند، و در تلاش برای این آشکارسازی طریقی برای فائق آمدن بر این محدودیت ها ارائه می شود. با نگاه به تربیت به عنوان عمل (...

خدمات ابن‌سینا که عموماً به عنوان یکی از مهم‌ترین فلاسفه و اطبا شناخته می‌شود، به علم و فلسفه موضوع بسیاری از پژوهش‌ها قرار گرفته است. این مقاله طرحی کلی از فلسفة علم وی، که تعیین‌گر چارچوب نظریِ دریافت او از فلسفة طبیعی است، به دست می‌دهد. این نوشتار بدون پرداختن به علائق تاریخی استدلال می‌کند که فلسفة علم ابن‌سینا سرآغازی مفید برای توسعة فلسفة اسلامی علم معاصر است. این مقاله همچنین اهمیت ابن‌سی...

در فلسفه و کلام اسلامی واژة اعتباری کاربرد پردامنه ای دارد. ظاهراً جز شهاب الدین سهروردی (از متقدمان ) و محمدحسین طباطبایی (از متأخران )، کسی فصلی مستقل در تبیین اعتباریات و چگونگی تمایز آن­ها با دیگر مفاهیم نگشوده است . در مقالة حاضر، ذیل عنوان اعتباریات، فلسفة اخلاق طباطبایی به بحث گذاشته شده و از سه منظر وجود شناختی، دلالت شناختی و معرفت شناختی بررسی شده است. در نهایت نیز برای درک بهتر موضع ط...

اول، فلسفه های علوم خاص، پرسشها و پاسخهایی خاص دارند. فلسفة زیست شناسی نیز از این قاعده مستثنا نیست. دوم، در جامعة فلسفی ما پرسشها و پاسخهایی مطرحند که فلسفة زیست شناسی به هر دو می تواند کمک کند. و سوم فلسفة زیست شناسی پرسشها و پاسخهایی جدید هم مطرح می کند. در این مقاله به برخی از مباحث هر سه دسته اشاره شده است. ارسطو، مسلمانان، نظریة تکامل در قرن نوزدهم و دو مسأله در قرن بیستم، برای این مقصود ...

مسئله اجتماع جایگاه ویژه ای دراندیشه دو فیلسوف بزرگ مسلمان، جناب فارابی و ابن سینا دارد. جناب فارابی انرا تحت عنوان علم المدنی که همان فلسفه عملی ایشان می باشدمورد برسی قرار داده وجناب ابو علی سینا انرادر دو بخش تدبیر منزل و تدبیرشهر که زیر شاخه حکمت عملی ایشان می باشند، مورد توجه قرار می دهند. مسائلی نیز تحت این عناوین بیان شده و مورد بررسی قرار می گیرد که در اندیشه جناب فارابی ، حول مقوله رهب...