برقراری اصول توسعه پایدار در هر جامعه ای ضروری به نظر می رسد. یکی از اصول مهم آن، مباحث اجتماعی است. زمانی که بحث از شهر و برنامه ریزی شهری است به کارگیری اصول اجتماعی توسعه پایدار اهمیت دوچندان پیدا می کند. استفاده از اصول توسعه پایدار، در هر نوع برنامه ریزی، نیازمند شاخص هایی است که بومی سازی شده و مختص به فضای جامعه مورد نظر باشد. این شاخص ها برآمده از مبانی نظری و متون علمی و همچنین سوابق م...

نظام‌مندی شهرها را باید مخلوق ساختار ذهنی نظم‌طلب انسان دانست. در سامان‌دهی شهرهای امروزی، نظم مبتنی بر «زندگی اجتماعی» به عنوان مفهومی انعطاف‌پذیر و سازگار با حیات جمعی می‌تواند اساس نظام شهرها قرار گیرد. در چنین نظمی ساختار شهر براساس فضاهای جمعی قوام پیدا می‌کند. درک جامع از شهر، در قالب دریافت حسی ساختار شهر و فهم نظام ذهنی آن و نیز تفسیر براساس خاطرات جمعی شهروندان، منجر به درک شهر به عنوا...

ارتقای امنیت شهر و کاهش ترس از جرم همواره موردتوجه حوزه‌های گوناگون دانشی بوده است. علیرغم وجود آمار جرم، حس ناامنی و ترس از جرم به‌عنوان مبحثی مجزا و متأثر از جرم، فاقد آمار رسمی است. با توجه به اهمیت ارتقا حس امنیت فضا، به نظر می‌رسد پاسخگویی به بخشی از این نیاز مهم در فضاهای همگانی شهر، نظریه فضای سوم به‌عنوان فضای شهری فراتر از مکان زیست و کار است که با ارائه معیارهایی جهت افزایش پویایی و ک...

منظر شهری در تعریف علمی رایج، کیفیتی است که در رابطه ای رفت و برگشتی بین مخاطب و کالبد شهر پدید می آید. مؤلفه های کالبدی تولید این کیفیت، همه عناصری هستند که در شهر حضور دارند. خیابان و فضای عمومی1 از جمله این مؤلفه ها هستند که نسبت به سایرین، نقش پررنگ تری در ادراک مخاطب دارند. از دلایل این ویژگی، کمیت و رخ دادهای اجتماعی است که در آنها به وقوع می پیوندد. جدا از تأثیر جداگانه هریک از این دو مؤ...

بی شک توجه به تاریخ اجتماعی و تاریخ محلی نقش موثری در شناسایی فضای کالبدی هر شهر دارد. با این وجود گرچه مورخان به دلایل متعدد کمتر به پژوهش در این حوزه پرداخته اند اما با تغییر در نگرش، می توان به اوضاع اجتماعی، اقتصادی، معیشتی و فرهنگ حاکم بر طبقات اجتماعی پی برد. هدف این پژوهش بررسی دلایل رونق اقتصادی شاهرود و تاثیر آن بر اوضاع اجتماعی این شهر در زمان روی کارآمدن حکومت قاجار تا سال 1310ق براس...

امروزه فضای شهرهای ما بر اساس اصول و معیارهای استفاده بزرگسالان شکل گرفته است و اغلب فضاهای شهری عمدتا فاقد کیفیت برای استفاده کودکان می باشد.غیبت فضاهای عمومی شهری مناسب با ارزش ها وخواسته های کودکان در شهرهای ما به شدت ملموس است و این در حالی است که اقداماتی نظیر تصویب کنوانسیون جهانی حقوق کودکان، پروژه ایجاد شهرهای دوستدار کودک و... در حال اجرا می باشند. زمان آن فرا رسیده است که کودکان و ارز...

تهران در بستر جغرافیایی خود با مشکلات بسیاری در زمینه تمرکز گرایی روبرو می باشد، بر اساس شاخص های تمرکز ، 21/16 درصد جمیعت ، 2/52 سپرده های بانکی ، 34 درصد محصول ناخالص داخلی، 75/26 درصد بخش صنعت، 15 درصد صنایع و معادن، 4/33 درصد خدمات عمومی و 67/11 درصد مراکز آموزش عالی کشور را در خود متمرکز کرده است. یافته های پژوهش نشان می دهد، تمرکز زدایی آموزش عالی از شهر تهران، تا حدی می تواند بر ساماند...

شهر آرمانی، شهری است که به بهترین وجه با استفاده از قدرت فناوری مدرن، به ارتباطاتی سازنده میان افراد حاضر در فضاهای باز شهری می‌پردازد. جوانان با داشتن ارتباطات مفید در شهر می‌توانند به انواع نیازهای خود در دورة جوانی پاسخ دهند. هدف این مقاله بررسی میزان تأثیر فضای پیاده‌روهای شهری بر برطرف‌شدن نیازهای جوانان در این فضاست. پژوهش حاضر پیمایشی است که جامعة آماری آن شامل تمامی جوانان 15-29 سال شهر...

در عصر حاضر اهمیت و نقش فضای سبز در حیات و توسعه شهرها تا حدی است که به عنوان یکی از شاخص‌های توسعه پایدار از آن یاد می‌شود. تأثیرات فیزیکی و طبیعی این فضاها در سیستم شهری و بازدهی‌های مختلف اکولوژیکی، اجتماعی و اقتصادی آن در ساختار جوامع انکار ناپذیر است؛ تا آنجا که کاربری فضای سبز در شهرها و سرانۀ آن از مباحث اساسی در برنامه ریزی و مدیریت شهری محسوب می شود. شهر در حال توسعه میاندوآب با جمعیتی...

جغرافی دانان فرهنگی با تأکید بر مبانی و اصول علم جغرافیا و با اعتقاد به فضای شهری به عنوان چشم انداز فرهنگی (انسانی)، به بررسی تحولات فرهنگی و نقش آن در شکل دهی به فضاهای جغرافیایی می پردازند. در این نوشتار، منظور از تحولات جغرافیای فرهنگی شهر، بررسی تحولات فرهنگی برپایة پنج مفهوم محوری یعنی «ناحیه فرهنگی»، «پخش فرهنگی»، «بوم شناسی فرهنگی»، «درهم تنیدگی فرهنگی» و «چشم انداز فرهنگی» در فضای شهری...