چکیده فرهنگ و هنر ایرانی- اسلامی به دلیل پرمایگی محتوایی و تعلق تاریخی به سرزمین تمدنی اسلام، از جلوه‌های مهم و برجسته در بازتولید قدرت نرم به شمار می‌آید. ژرفای درونی فرهنگ و هنر اسلامی که در گذار تاریخی خود به تولید علم پرداخته است، توانسته است گهواره‌ای از تمدن را در سده‌های نخستین و میانی اسلام مدیریت کند. با از میان رفتن ارزش‌های نهادی فرهنگ و هنر که با علم و شکوفایی رابطه مستقیمی دا...

بررسی‌های اندیشه اسلامی با رویکرد تمدنی را باید عالی‌ترین سطح طرح اسلام با گرایش عقلانی، عمل‌گرا، کارامد و عینیت‌ساز به‌شمار آورد. به باور مالک بن نبی ‌بحران‌های اصلی جهان اسلام و بلکه بشریت از جنس تمدنی است و راه برون‌رفت از این بحران‌ها و عقب‌ماندگی‌ها در عرصه نظر و عمل جز بازسازی نگره‌ها و عینیت‌های تمدنی در جهان اسلام نیست. تحلیل نگره‌های ابن نبی این حقیقت را روشن می‌سازد که الگوی تمدنی نه‌...

رابطه میان سطح تحلیل و اجتهاد (به معنای نظریه پردازی) از موضوعات مهم در علوم اجتماعی است. در این نوشتار تلاش می شود نشان داده شود که میان سطح تحلیل و تفکر و اجتهاد رابطه ای خاص وجود دارد و استفاده از هر سطح تحلیل بر استنباط ها و برون دادهای اجتهادی تأثیرگذار خواهد بود. اساساً این سطح تحلیل است که میزان اهمیت و اولویت مسائل را برای متفکر و مجتهد مشخص می کند. در این مقاله، مقام تبیین رابطه این دو،...

چکیده فرهنگ و هنر ایرانی- اسلامی به دلیل پرمایگی محتوایی و تعلق تاریخی به سرزمین تمدنی اسلام، از جلوه‌های مهم و برجسته در بازتولید قدرت نرم به شمار می‌آید. ژرفای درونی فرهنگ و هنر اسلامی که در گذار تاریخی خود به تولید علم پرداخته است، توانسته است گهواره‌ای از تمدن را در سده‌های نخستین و میانی اسلام مدیریت کند. با از میان رفتن ارزش‌های نهادی فرهنگ و هنر که با علم و شکوفایی رابطه مستقیمی دا...

هدف این مقاله شناخت جایگاه و علل تئوری‌های توطئه در فرهنگ سیاسی مصر است. مصر از کشورهای مهم و تأثیرگذار منطقه استراتژیک خاورمیانه است. این کشور با پیشینه تاریخی و تمدنی خود از خاستگاه‌های تمدن‌های اولیه بشری و محل ظهور و پیدایش ادیان بزرگ می‌باشد. فرهنگ سیاسی مصر مؤلفه‌های مختلف دارد و تجزیه و تحلیل‌های توطئه‌باورانه یکی از مؤلفه‌های اصلی فرهنگ سیاسی مصر محسوب‌می‌شود. این مقاله در پی پاسخ‌گویی ...

آثار فرهنگ و تمدن ایران را در جای جای هند می توان یافت؛ ولی پنجاب در جذب عناصر و مؤلّفه های فرهنگی و تمدنی ایران همچون زبان، دین، معماری، موسیقی و... از قدمت و اهمیت بیشتری برخوردار است. این منطقه که در دوره ی غزنویان، مرکز سیاسی و اداری آنان گردید، امرا، دیوانسالاران، علما، دانشمندان، عرفا و صوفیان ایرانی را به سوی خود جذب و جلب نمود. بدین ترتیب سند، جایگاه خود را نزد ایرانیان از دست داده و پنج...

با توجه به شواهد باستان شناختی و زبان شناختی می توان دو سرچشمۀ عمده برای تمدن هند باستان در نظر گرفت: نخست هاراپایی-دراویدی و دوم هندوآریایی. از دوران اوج تمدن هاراپا (2600-1900 ق.م) آثار باستان شناختی متعددی برجای مانده است که بر وجود فرهنگ و تمدنی غنی دلالت دارد. اما از آنجا که خط هاراپایی هنوز رمزگشایی نشده است برای توصیف اندیشه های این قوم باید به حدس و گمان متکی شد. اصطلاح دراویدی بر مجموع...

در اندیشه تمدنی سید منیر الدین حسینی الهاشمی، تمدن بستر‌ساز ارتباط انسان با جامعه و طبیعت است و لازمه این ارتباط حضور تمدن هم در نحوه تأثیر انسان و جامعه بر طبیعت و هم در نحوه تأثیر طبیعت بر انسان و جامعه است. البته مناسبات و ابعاد حیات اجتماعی آن‌گاه وصف تمدنی می‌یابند که نهادینه شده باشند. اسلامی‌بودن تمدن به معنای جریان روشمند دین در تمامی حوزه‌های حیات تمدنی ـ اجتماعی بشر است. نظام مفاهیم (...

در پی مهاجرت پیامبر اسلام به مدینه، بخشی از جمعیت مهاجر به مدینه، از حمایت کافی برخوردار نشدند. یکی از مسائل عمده­ای که آنان با آن مواجه بودند، مسکن بود. در آغاز کمک­هایی که مردم بومی مدینه به مهاجران می­کردند، نسبتا کافی بود ولی با افزایش شمار مهاجران نیاز به چاره اندیشی وجود داشت. پیامبر پس از ساخت مسجد نبوی در سال دوم هجری، آنان را در مسجد، در قسمتی که صفه نامیده شد­ اسکان داد. همچنین ساکنان...

تمایز تمدن‌ها از اجتماعات ملی مبتنی بر دولت مدرن این پرسش را فرارو می‌نهد که کدامین مؤلفه اجتماع تمدنی را از اجتماع مبتنی بر عقلانیت سرزمینی و شکل‌یافته بر اساس دولت مدرن متمایز می‌سازد؟ ویژگی تمایزبخشی که فراگیری تمدنی را برای تمدن‌ها در پی دارد و نبود آن، دولت‌های مدرن را از این موهبت بازمی‌ستاند، کدام است؟ و فراتر آنکه پیامدهای اجتماعی این ویژگی چیست؟ این نوشتار می‌کوشد با واکاوی پیوستگی دول...