فرمالیسم روسی یکی از مکاتب نقدی ادبی در حوزه بررسی ادبیات از دیدگاه زبان شناسی است. این مکتب در خلال جنگ جهانی اول در روسیه به وجود آمد و در خلال سال های 1920 با تمام مخالفانی که پیش روی آن بود و با وجود تمام هجمه های مختلف که به تحقیر آن می-پرداختند شکفت. به اعتقاد آن ها، ادبیات صرفا یک مساله زبانی است و می توان گفت که زبان ادبی یکی از انواع زبان هاست و باید به آن از دید زبان شناسی نگریست. آنا...

یکی از رویکردهای زیربنایی در روایت¬شناسی، رویکرد فرمالیست های روسی و نظریّۀ روایت¬شناسی "ولادیمیر پراپ" است که با رویکرد "جزء به کل نگر" به تحلیل شخصیّت های داستان پریان می پردازد؛ یعنی پس از بررسیِ سی و یک خویشکاری متعدد و در نظر داشتن توالی آنها به شخصیّت هایی واحد می رسد که گاه قبل از اتمام داستان قابل پیش-بینی هستند. ساختارگرایی، ادبیّات را به عنوان علمی خارج از زبان روزمرّه بررسی می کند و بر آن ...

شاید یکی از دلایل غربت دیوان عجیب غزلیات مولانا بین فارسی زبانان غرابت آن باشد که نه شبیه به غزلسرایی پیش از خود است و نه بعد از خود. مصرع هایی از قبیل: «خواب من زهر فراق تو بنوشید و بمرد»، «گوشم شنید قصّه ی ایمان و مست شد «، «آینه ی صبوح را ترجمه ی شبانه کن»، «خون چو می جوشد منش از شعر رنگی می زنم» و بسیاری از ابیات و مصرع های غزل های دیگر او، انسان را به یاد تابلوهای سالوادور دالی (salvador ...

در تجزیه وتحلیل زبان شناختی چنانچه واحدی زبانی از قوانین مدون و چارچوب اطلاعات زبان گویشگر بومی تخطی کند. نشان دار تلقی می شود و این مسئله معمولا در خلق آثار ادبی بسیار اتفاق می افتد. بر اساس نظر لیچ(1969) موارد هشت گانه ی هنجارگریزی(معنایی، واژگانی، نحوی، زمانی،گویشی، نوشتاری ، سبکی و آوایی) و موارد سه گانه ی توازن:(آوایی، واژگانی و نحوی) همگی منجر به خلق اثر ادبی می شوند. هدف از این پژوهش ،...

دیوان فروغ فرّخزاد، اثری ارزشمند و ماندگار در ادبیات فارسی است. که تحلیل و بررسی این دیوان، از دیدگاه نقد فرمالیستی، جلوه ها و زیبایی های ظاهری و باطنی اثر را آشکار می سازد. فرمالیست به بررسی جنبه های شکلی و صوری اثر می پردازد و اثر را فارغ از مسائل تاریخی، اجتماعی، روانی و حواشی متن بررسی می کنند. در این رساله، روش فرمالیستی، بر مجموعه شعر فروغ فرّخ زاد، به کار رفته است، بدین شکل که در آغاز به م...

در تحلیل های زبانشناختی چنانچه واحدی زبانی از قوانین تدوین شده در چارچوب اطلاعات یا شم زبان گویشگر بومی تخطی کند، نشاندار تلقی می شود و این مساله ای است که معمولاً در خلق آثار ادبی بسیار اتفاق می افتد. بر اساس نظر لیچ (1969) موارد هشت گانه هنجارگریزی ( معنایی، واژگان، نحوی، زمانی، گویشی، نوشتاری و سبکی و آوایی) و موارد سه گانه توازن ( آوایی، واژگانی و نحوی) همگی منجر به خلق اثر ادبی می شوند. ه...

همگان هنری جیمز را به عنوان تم جهانی "دختر آمریکایی" اش می شناسند. در اغلب آثار جیمز، قهرمانان زن با صفاتی خاص تداعی شده اند. این حقیقت که زنان نقش اصلی را در رمان های وی ایفا می کنند باعث شده است تا منتقدین زیادی آثار جیمز را از دیدگاه های فمینیسم و روانکاوانه مورد بررسی قرار دهند، امّا خود جیمز، تا حد زیادی، خود را یک فرمالیست می پنداشت، بنابراین در این رساله تلاش شده است تا خوانشی فرمالیستی ا...

ساختار تعبیری است که از گسترش پیدا کردن مفاهیم و کارکردهای مکتب فرمالیستی پدید آمده است . فرمالیست ها در جستجوی یافتن پاسخی برای علل گوناگونی ادبیات و تغییر ژانرها به آشنایی زدایی رسیدند ، آنها گفتند که کلیت ادبیات ، خود را همراه با تحول ژنراهای جدید نو می کند . پس از آنکه یاکوبسن و همفکرانش در پراگ بسط و تکامل این نظریه را ادامه دادند ، برجسته سازی را جایگزین آشنایی زدایی نمودند . ساختارگر...

قصه های کُردی، قصه هایی هستند که جلوه های خرق عادت، پیرنگ های ضعیف و کلی گرایی در آنها بسیار بارز است و قهرمانانی از دنیای عامه دارند. این قصه ها سینه به سینه و از نسلی به نسل دیگر انتقال یافته اند و منبعی غنی و دست نخورده از معارف اولیه بشر محسوب می شود. از جمله محققینی که به قصه ها توجه کردند و آنها را موضوع کار خود قرار دادند، فرمالیست های روس بودند. آنها این ژانر مطرود را با یافته های زبان ش...

رویکردهای متن محور در بررسی متن ادبی در قرن بیستم تحت تأثیر دیدگاه های مبتنی بر زبان شناسی شکل گرفتند. در این میان زبانشناسان روس و مکتب فرمالیسم روسی در تحوّل نقد ادبی قرن بیستم سهم به سزایی داشتند. آن ها در تحلیل متن ادبی معتقد بودند که :تمام چیزهای ارزشمند یک اثر در خودش نهفته است و عواملی مانند ظرف تاریخی ، ساخت اثر یا هدف از آن و زندگی شاعر، در درجات بعدی اهمّیّت قرار دارد. فرمالیسم در ادبیّات...