ویژگی بارز ادبیات داستانی آن است که در ژرفنای خود بازگو کننده ی بسیاری از حقایق و اوضاع و احوال جامعه ایست که در بطن آن شکل گرفته است.لذا با نگاهی جامعه شناختی به این آثار، می توان دورنمایی کلّی از جوامعی که مولد این آثار بوده اند ترسیم نمود.از آن جا که مضمون مقامات همدانی(358ـ398 هجری) ریشه استوار و ژرفی در زندگی عمومی جامعه ی عصر عباسی دارد، در این مقاله بر آنیم تا با نگاهی جامعه شناختی به مقا...

ابوالفتوح احمد بن محمد بن صلاح همدانی، که یک سده پس از ابن سینا می زیسته، نخستین منطق دان مسلمان است که ضرب های منتج و عقیم شکل چهارم را به تفصیل برشمرده و اثبات کرده است. رساله او با نام «مقاله فی الشکل الرابع من أشکال القیاس الحملی و هو الشکل المنسوب إلی جالینوس» در سال 1965م. به صورت عکسی چاپ و یک سال پس از آن با تصحیح نسبتاً ضعیفی از سوی نیکلاس رشر در آمریکا منتشر شده است. این مقاله تصحیح و ...

مقامات به داستان هایی با نثر مسجّع و متصنّع اطلاق می گردد که توسط بدیع الزمان همدانی (358هـ)به وجود آمد و ادامه و پرورش آن، توسط حریری(446هـ) صورت گرفت. سپس با ظهور زمخشری (467هـ)، مقامات با سبکی متفاوت از مقامات آن دو به نگارش درآمد. سعی ما بر این است تا با مقایسه مقامات زمخشری با قبل از خود، وجوه اشتراک و افتراق مقامات و میزان تأثیرپذیری آن نمایان گردد. در فصول اولیه، ابتدا از مقامه و مقامه نوی...

مقابله با آثار مخرب تنش شوری که به طور پیش رونده منابع آبی و خاکی مناسب برای پرورش گیاهان را محدود نموده، از طریق ارتقای سطح تحمل بذر و گیاهچه میسر است. در پژوهش حاضر، تأثیر پرایمینگ به صورت ترکیب های تیماری na2sio3 و kno3 در زمان های 3، 6، 9 و 12 ساعت، بر پاسخ رقم همدانی بذر یونجه، به تنش شوری (200 میلی مولار) بررسی گردید. شوری سبب افت اغلب شاخص های جوانه زنی و رشد بذور و گیاهچه گردید، در حالی...

به منظور بررسی اثر تلقیح سویه­های مقاوم به شوری باکتری سینوریزوبیوم ملیلوتی بر عملکرد و اجزای عملکرد سه اکوتیپ یونجه آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی در سال ۱۳۹۰ تا 1393 اجرا شد. فاکتور اصلی شامل سه سویه باکتری سینوریزوبیوم ملیلوتی بود که بر اساس تست مقاومت به شوری در شرایط آزمایشگاهی و همچنین ارزیابی گلخانه ای انتخاب گردیدند. فاکتور فرعی سه اکوتی...

عین القضات همدانی، عارف و نویسنده ی مشهور قرن ششم، و صاحب نظر و منشأ اثر در تاریخ تصوف اسلامی می باشد.وی در آثار برجسته ی خود(تمهیدات ومکتوبات) علاوه بر ذکرمباحث جدی در خصوص اخلاق ونیز سلوک عرفانی،به بیان رموز واشاراتی نهفته در آیات قرآن پرداخته است. عین القضات، علاوه بر توجه به ظواهر آیات قرآن،نگاه عمیقی نیز به باطن قرآن دارد ودر نوشته های خود، مکررا بر مسأله ی ذوبطون بودن قرآن تأکید می ورزد....

رکن اصلی عقاید او در باب زیبایی، عشق و محبت است . عین القضات به مکتب جمال در عرفان ایرانی و اسلامی وابسته است، مطابق با اصول آن مکتب، خداوند زیبای مطلق است. و همه ی ذرات هستی عکس ها و جلوه هایی از جمال مطلق خداوند به شمار می آیند. از نظر او زیبایی، مادر عشق است. و زیبایی ها و عشق های مجازی نردبان وصول به زیبایی واقعی به شمار می آیند.

یکی از مکاتب اخلاقی ـ عرفانی شیعه که مورد توجه و استقبال علمای زیادی قرار گرفته مکتب مرحوم آخوند ملاحسینقلی همدانی می‏باشد. از آنجا که ساختار نظام‏مند و منسجمی برای این طریق? اخلاقی ـ عرفانی تدوین نشده است، این نوشته در صدد بررسی و تنظیم این روش سیر و سلوکی است. هدف اصلی این مکتب شریعت‏مدار، رسیدن به «توحید» است با اهتمام ورزیدن بر دو امر اساسی «مراقبه» و «معرفت نفس». مراقبه یعنی غافل نشدن از ح...

ابلیس چه از منظر قرآن و سنت و چه از منظرعرفان، دو چهره دارد: چهره ای منفی و چهره ای مثبت.منفی در برابر آدمی و مثبت در مواجهه با خدا و او پدیده ای اغواگر است و جز وسوسه بنی آدم مقصدی ندارد، و موحدی عاشق است که در دل به وحدانیت خداوند ایمان داشته و همچنان عاشق مانده است.اما نباید غافل شد که او دشمن قسم خورده انسان است.در پایان، ابلیس در کیهان شناسی اسلامی – عرفانی، دارای تناقض وجه است.چهره ای عار...

یکی از اتهامات قاضی همدانی، ترویج تعالیم باطنیه، به ویژه باور آنان دربارة امام است و مغرضان،ضرورت دستگیری پیر از مریدان را که در آثار قاضی فراوان مورد تأکید قرار گرفته ، دستاویز ایناتهام نمودند. حقیقت آن است که این دو مفهوم، به لحاظ وجودی مشابهت های فراوانی با یکدیگردارند، زیرا تصوف و تشیع، هر دو به ساحتی باطنی معتقداند که فراتر از فهم و ادراک ظاهری انساناست و راه یافتن و بهرهمندی از آن کار هر ...