در شهرهای سنتی ایران، ریتم قرارگیری دانه‌های شهری بسته به شیوه تأمین آب شهرها شکل گرفته است. در این میان باغات ایرانی نقشی کلیدی در شکل‌گیری پیکره شهر و منظر شهرهای سنتی داشته و عامل پیوستگی دانه‌های معماری، زیرساخت‌های سبز و اندام‌های طبیعی شهر به شمار می‌رود. سه عامل آب، گیاه و دانه‌های معماری ساختار و پیکره شهرهای سنتی ایران را شکل داده است. پژوهش حاضر «شارباغ» ایرانی یا همان باغ شهر ایرانی ...

تأملی در ادبیات متذکر به مفاهیمی چون «سنت »، «نوگرایی» و «مدرنیسم» درمعماری ایران بیانگر خلط برخی مباحث و معادل گزینی های ناکارآمدی است که همچون همیشه ناشی از مستور بودن و یا مستور نگه داشتن مبانی نظری و فکری آثار معماری و شهری برای جامعه است. در جهت ارائه درآمدی بر تعیین مرزها و حدود و چگونگی تأثیر آراء و نظریات مختلف بر معماری گذشته و معاصر ایران ، مقاله حاضر به بررسی موضوعاتی در ارتباط با مف...

کوی (محله) در کالبد معماری، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی ـ اداری شهر در ایران، اهمیت بسیاری دارد. محله ها بر پایة هر کدام از عوامل فوق، شهرت و اعتبار می یابند و از همین منظر هویت محله ای پیدا می کنند. در منابع تاریخی، از آن میان تاریخ نوشته های محلی و جغرافیایی، آگاهی های بسیاری دربارة محلاتِ شهرهای گوناگون و وضعیت زندگی در هر محل ارایه شده است. محله از طریق برخی عوامل و یا اماکن و فضاهای عم...

باغ ایرانی به عنوان یک میراث فرهنگی نتیجه ی تعامل سازنده بین انسان و طبیعت است. در این پژوهش طراحی باغ ایرانی به منظور باز آفرینی منظر بومی شهرهای معاصر (تبریز) متناسب با نیازهای زندگی امروزی انجام شد. روش بکار رفته در طراحی با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و رجوع به اسناد و مدارک مربوط به بازخوانی باغ های قدیم ایرانی صورت گرفت. در این نوشتار ابتدا سیر تاریخی باغ سازی ایران در دوره های مختلف ب...

مسجد اعظم در غرب و بلا فصل مجموعه حرم حضرت معصومه در زمینی مثلثی شکل قرار دارد. و به دستور آیت الله بروجردی و توسط حسین لرزاده ساخته شده است. فرضیه این پژوهش آن است که «معماری مسجد اعظم قم در عین نوآوری، از ساختار کلی مساجد ایرانی پیروی کرده و همچنین در ترکیب و همجواری با معماری حرم حضرت معصومه تاثیر و تاثرات متقابل داشته و همنشستی معناداری بین معماری آن دو دیده می شود». به این منظور ابتدا، س...

بی تردید مفهوم سکونت و به تبع آن مسکن از خطیرترین و اساسی ترین نیازهای آدمی برشمرده شده است و این نیاز هماره در اشکال و انواع گوناگونی در طول تاریخ بشر جلوه آرایی و خودنمایی کرده است. اما با اندک درنگی پیرامون این نیاز خطیر، به نیکی در می یابیم، پاسخ های فراخوری به این مهم داده نشده است و تحت الشعاع عوامل متعددی واقع شده و نهایتا از رسالت این فضا در وضعیت کنونی به شدت کاسته شده است. به همین منظ...

دستیابی به الگوی مناسب مدیریت فضاهای شهری یکی از رویکردهای جوامع بشری امروز است و هر جامعه­ای بنا به اولویتها و ضرورتهای پیشروی خود در تلاش برای بروزرسانی الگوهای توسعه است. با توجه به ظهور مشکلات امروزی در شهرها همچون ناامنی، ترافیک، آلودگی، ازدحام و تراکم جمعیت، از خودبیگانگی و عدم تعلق و نیز از بین رفتن هویت شهرها در اثر کارکردگرائی ­و الگوبرداری­های غربی ضرورت توجه به الگوهای نشأت گرفته از ...

بعد از دارابگرد و اردشیرخوره (گور یا فیروزآباد)، شهر باستانی بیشاپور از اولین شهرها و پایتخت‌های ساسانی است که توسط شاپور ساخته شد. این شهر از جمله معدود شهرهای ایران باستان است که برخی عناصر اصلی آن نسبتاً باقی‌مانده و می‌تواند معرف شهر ایرانی در دوره خود باشد. در کشور ما علی‌رغم تعدد مطالعات باستان‌شناسی، باستان‌شناسیِ شهری که در واقع به بررسی فرآیند شهری و چگونگی شکل‌گیری شهرها و توسعه آنها به...

تأثیر تحولات سریع و دگرگونی های اقتصادی و فرهنگی ـ اجتماعی در ادبیات قرون اخیر امری انکارناپذیر است. مکتب ادبی «رمانتیسیسم» با گرایش به طبیعت و پناه جویی به آن و رویکرد عاشقانه به عناصر سادة طبیعی، که با فطرت انسانی هم خوانی دارد، در حقیقت کوششی برای رخنه به ماورای واقعیت است. در میان عناصر این مکتب «روستا»، به منزلة رمز بازگشت به فطرت و ارزش های اصیل انسانی و رجوع به دنیای پاک کودکی، و «شهر»، ...

پارک جنگلی بناب که از سال‌های متمادی به‌دلیل چرای بی¬رویه و وقوع خشکسالی در معرض تخریب شدید و نابودی قرار گرفته است؛ بدین‌منظور بررسی مقدماتی فلور منطقه پارک جنگلی بناب ارسنجان مورد بررسی قرار گرفته و ترکیب گونه¬ای و گونه¬های بومزاد مشخص شده و در نهایت شکل زیستی و پراکنش جغرافیایی گونه¬های شناسایی شده معرفی گردید. مطالعه حاضر نشان داد که تعداد 100 گونه گیاهی متعلق به 28 تیره و 79 جنس در منطقه م...