این مقاله تحول در علم را به لحاظ فرهنگی از علم دانشگاهی تا پسادانشگاهی با روش مطالعه اسنادی و استدلال تحلیلی مورد بررسی قرار می­دهد. هدف از این بررسی تعیین سمت وسوی تحول فرهنگی علم و مقایسه آن با تحول فرهنگی جامعه می­باشد. تولید علم محصور در دانشگاه­ها با ارزش های جامعه ارتباط کمی دارد و هنجارهایی از نوع معرفت­شناختی از درون نظام علمی، رفتار عالمان را کنترل می­کند؛ اما در علم پسادانشگاهی رابطه ...

چکیده ندارد.

مبحث علم دینی، یکی از مباحث چالشی است که با دو رویکرد مخالف و موافق همراه است. یکی از موافقان نظریهٴ علم دینی، آیت الله جوادی آملی ـ دام ظلّه ـ است. ایشان «علم» را در این مباحث، به معنای اعم و شامل تمام علوم می داند و سایهٴ دین را بر سر همهٴ علوم می گستراند. استاد، امکان علم دینی را پذیرفته و با دو روش تفسیری و روش فلسفی آن را اثبات می کند. در مسئلهٴ چگونگی تحقق علم دینی، رویکرد حداکثری را به دی...

مقصود دکتر نصر از علم، علوم تجربی رایج در غرب است که از سوی تفکر غربی اداره می شود. به اعتقاد وی، باید علوم تجربی با هویت سنتی تولید شوند. راه نقد غرب و مدرنیسم، در دست داشتن مبانی حکمت خالده و جایگزین کردن آن به جای تجدّد غربی است. علم جدید مایة بحران­های مختلف نظیر بحران زیست محیطی بوده است. علوم سنّتی بر اصولی ماورای طبیعی بنا شده­اند و عمیقاً با پیش فرض های فلسفی علوم جدید تفاوت دارند. علوم جد...

تقسیم علم به حضوری و حصولی از ابتکارات فلاسفه اسلامی است. اولین بار ابن سینا به این تقسیم اشاره کرد و پس از او شیخ اشراق، به گونه ای شفاف، بر این تفکیک تصریح کرد و از آن بهره برد. بنابر مشهور، علم حضوری علمی است که در آن، واقعیت معلوم بدون واسطة صورت حاکی نزد عالم حاضر می شود امّا علم حصولی معرفتی است با واسطة صورت حاکی. از همین جاست که مهم ترین تفاوت این دو علم، رخ می نمایاند: خطاناپذیری علوم ...

هنگام بحث درباره­ی تفاوت های مدرنیسم و پست مدرنیسم؛ می توان از تفاوت علم باوری و عدم علم باوری نیز سخن به میان آورد.  در یک سو افرادی مانند کارل پوپر هستند که داعیه­ی علم باوری را در سر می پرورانند و از سوی دیگر افرادی مانندکوهن و فایرابند از عدم باورداشت به علم سخن می گویند.  در این مقاله سعی شده است که این دو طیف متفاوت اندیشه مورد بحث و بررسی قرار گیرد.

الف. موضوع و هدف رساله: علم ذاتا موضوعی خنثی نیست زیرا آن در صورتی دارای هویت است که در عالم به عنوان فاعل شناسایی قرار داشته باشد، یعنی وحدت و پیوستگی علم و عالم یک امر ذاتی و اولیه می باشد. از این رو علم بدون عالم وجود ندارد. با این ملاحظه هم علم سکولار امکان پذیر است و هم علم دینی، که بستگی به زمینه ها و عوامل گوناگونی دارد. لذا مسأله امکان علم دینی می تواند دارای اهمیت خاصی بوده و یکی از پ...