سعدی شیرازی و خواجوی کرمانی از شاعران برجسته و صاحب سبک غزل فارسی هستند. سعدی شیرازی با کلام روان، منسجم، خوش آهنگ و شیرینش، غزل عاشقانه را به اوج رساند به گونه ای که هیچ شاعری نمی-تواند به مقام او نزدیک شود. خواجو نیز از شاعران برجسته ای است که غزل عاشقانه- عارفانه را در هم می-آمیزد تا جایی که غزل او، سرمشق حافظ نکته سنج، واقع می شود. با توجه به اهمیت غزل آن دو، شایسته است اندیشه ها، عواطف، در...

رابطۀ انسان با حق و دامنۀ معرفت او نسبت به خداوند همواره ذهن عرفان‏پژوهان را به خود معطوف داشته است و از این رهگذر گونه‏های مختلف رویکرد به حوزۀ معرفت‏شناختی و میزان دامنۀ احاطه و شناخت انسان نسبت به خداوند وجود دارد. بی‏تردید رویکرد سنایی به رابطۀ انسان و حق، از این جهت که مشربی متشرّعانه و عارفانه دارد حائز اهمیت است؛ چراکه او پیوندی عمیق بین مبادی دین و عرفان ایجاد کرده است. او برای رسیدن به ...

این مقاله به تبیین نگاه ابن‌عربی به زن به عنوان مظهر جمال الهی اختصاص دارد. نگاه وی از نظر عرفانی، کامل ترین و عمیق ترین آراء در میانِ عرفایِ پیش و حتی پس از خودست. از نظر شیخ اکبر انسان چه زن و چه مرد از عشق الهی و از اسم جمیل الهی سرچشمه گرفته و همه موجودات مظهر جمال خداوند هستند اما زن مهمترین و کامل‌ترین مظهر این جمال است. زن و مرد در اصل انسانیت با هم برابرند و انسانیت حقیقی میان این دو گروه...

زن در عرصة جهان ما پیوسته زن بوده و در همه جای این جهان و از آغاز پیدایش بر زمین، فارغ از زمان و مکان و نژاد و رنگ، بار مسئولیتی ویژه را بر دوش داشته است: زادن و پروردن و به بلوغ رساندن! آفریده‌ای مقدّس که همواره وجودش عجین عشق بوده و هست. او در ادبیات امروز و گذشته همواره به عنوان موجودی سرشار از محبت معرفی شده و پیوند ژرفی با دلبستگی‌های عاشقان، در دیوان‌ها برقرار ساخته است.حقیقت زن در اشعار م...

با غور در شعر مولانا به طور مشخص به دو نوع "من"بر می‌خوریم: یک من دروغین که تنها تصویر و سایه ای از من حقیقی است ؛در برابر منی دیگرکه حقیقی است ومفهوم واقعی هستی انسان را تشکیل می‌دهد. در این مقاله بر آنیم تا ویژگی‌های این دو نوع "من"را برشماریم،شباهت ها و تفاوت‌های آن دو را باز یابیم و در نهایت چگونگی گذر از من کاذب به من حقیقی را نشان دهیم.در این رهگذر از روان شناسی نیز بهره برده‌ایم.چه،تجلی...

فلسفۀ آفرینش انسان و جهان، یکی از اساسی­ترین مسائلی است که بشر همواره در پی کشف و شناخت آن بوده است. مکاتب مختلف کلامی، فلسفی و عرفانی پاسخ­های مختلف و متعددی برای این مسألۀ مهم مطرح کرده­اند. در قرآن، هدف خداوند از خلقت جهان و آسمان­ها و زمین، انسان است و مقصود از انسان، انسان کاملی است که به مقام عبودیت حقیقی رسیده باشد. هدف خداوند از آفرینش انسان و جهان، شناخت ذات بی­همتای خودِ اوست. در متون ...

در گستره ادب فارسی , شاعران و نویسندگان اهل عرفان با بهره جستن از مضامین و واژه‌هایی که برای عشق صوری و ظاهری به کار می رود ( رخ و خط و خال , شراب و عیش و...) در مفاهیم و معانی هر یک , دگرگونی بنیادی و اساسی به وجود آورده اند و این الفاظ را به صورت استعاری و رمزی برای جمال حقیقی و خوشی ناشی از وصال و رسیدن به معبود ازلی به کار گرفته اند. ایشان , معنا را به کسوت لفظ پوشانده اند که با کنار زدن پو...

پروین اعتصامی بی تردید بزرگ ترین شاعر زن ایرانی است که در طول تاریخ ادبیات پارسی ظهور نموده است.اشعار پروین از لحاظ فکر و معنی بسیار پخته و متین است . او در سرودن هر شعری به دنبال یک اندیشه ی ژرف ، شگرف و عرفانی رفته است و وجود این شاعر هنرمند لبریز از عشق است،عشقی که موجب نظام فکری او بوده و انسجام و استحکام سخن او را سبب شده است. این پژوهش بر آن است تا نگاه مهر آمیز پروین به جهان هستی را با ...

مثنوی، اثری تعلیمی و غزلیّات شمس، اثری غنایی است امّا چون این هر دو اثر، در زمانهایی نزدیک به هم یا همزمان از یک ذهن تراوش کرده اند و زمینه های روحی، فکری و عاطفی مشترکی دارند، طبیعی است که با هم مشترکاتی داشته باشند. زبان و محتوای مثنوی نسبت به غزلیّات ، روشن تر و به فهم خواننده نزدیک تر و به لحاظ جنبه تعلیمی اش، منسجم تر است، از این رو در این تحقیق اساس استخراج موضوعات و مدخلهای اصلی قرار گرفته...