چکیده با عنایت به ارتباط تنگاتنگ موجود در شعر و آواز، برآن شدیم تا بواسطه تحقیق وتفحص در آثار پیشینیان و معاصران و همچنین تامل و تفکر در ماهیت این دو مقوله، نتایجی را استنباط نماییم که این نتایج ما را به شناخت بیشتر تعامل موجود رهنمون می سازند. برای این کار ابتدا به بیان تعاریفی از شعرو آواز و عناصر تشکیل دهنده آنها پرداختیم که در این میان ارائه دو نظریه جدید "عروض هندسی" و "نحوه محاسبه ضرب آ...

در فایل اصل مقاله موجود است.

تصحیح انتقادی معیار الاشعار، یکی از مهم ترین آثار فارسی خواجه نصیرالدّین طوسی (597- 672 ق)؛ که در سال 649 قمری، در یک مقدّمه و دو فنّ درباره? دو علم عروض و قوافی در دو زبان عربی و فارسی تألیف شده است. این کتاب از لحاظ قدمت و تفصیل، در این موضوع، دومین کتاب مستقلّ فارسی است؛ و از لحاظ جامعیّت، اعتبار، نظم منطقی، دقّت، و نوآوری، نخستینِ آنهاست. معیار الاشعار از نظر تاریخ علم، دانش عروض و قافیه، و تحقیقا...

سهروردی همه مفاهیم فلسفی را به طور کلّی ذهنی دانسته و برای آنها هیچ حیثیت منشأ انتزاعی در خارجْ، حتی به نحو عینیت با معروض، قائل نشده است. سهروردی، تقریباً در طرح این بحث و در ساختارهای اصلی فکری در این مسئله، کاملاً متأثر از مشائیان به ویژه بهمنیار است. وی با توجه به جوانب نظریه خویش، تمام توضیحاتش را به گونه ای ارائه کرده که با اعتباری بودنِ معقولاتِ فلسفی سازگار باشد. وی حمل مفاهیم را بر ماهیات و ...

محصول کار مسلمین در قرنهای گذشته درباره احکام وجود چه بوده است؟ آیا فقط به بازگو کردن گفته های پیشینیان یونانی اکتفا کرده اند و نقش واسطه و رابطه را ایفا نموده اند یا اینکه به نقد و بررسی اصول پیشین پرداخته و حتی اصول و براهین جدیدتری آورده اند؟ و از این مهمتر ، بابها و عناوین و مباحث جدیدی را گشوده اند و در تکامل فلسفه نقش در خوری ایفا نموده اند؟ این سؤال به عنوان سؤال اصلی این نوشتار مطرح است...

اشعار بیدل دهلوی با صفت «غرابت» توصیف می­شود، اما غزل های او، از نظر وزن، تا حد زیادی «معمولی» است، زیرا اوزان پربسامد آن مجموعه، که چهارپنجم غزل ها در آنها سروده شده، مطابق سنت شاعری آن دوره است؛ با این حال در اوزان کم­بسامدتر غزل های او، وزن­های نادر یا بی­سابقه­ای وجود دارد که او را از دیگر غزل­سرایان متمایز می­کند. بهره­گیری بیدل را از این وزن ها، می­توان با توجه به فرهنگ محیط زندگی او تحلی...

سلم بن عمرو خاسر، شاعر عصر نخست عباسی در بصره به دنیا آمد. وی شاگرد و راوی اشعار بشّار بن بُرد بود. او را خاسر نامیدند، زیرا نسخه ای از قرآن را فروخت تا دیوان شعری بخرد. دلایل دیگری نیز برای این لقب وی گفته شده است. در دوران جوانی، سلم به بغداد رفت و به مدح خلفای عباسی، برمکیان به ویژه فضل برمکی، و دیگر امیران پرداخت. وی با ابوالعتاهیه، مروان بن ابی حفصه، والبه بن حباب و ابو الشمقمق معاشرت داشت. ...